Η μόνη πολιτική είναι η «χαμηλή»;

Το πλήθος των θεμάτων που εγείρει η Τουρκία συνήθως συνδυάζεται με την απραξία Ευρωπαίων και Αμερικανών, την επιείκεια για την οποία έχω ξαναγράψει. Πολλοί φιλολογούν είτε για επερχόμενα μέτρα και κυρώσεις για μια (τάχα μου) «Blacklist» στην οποία περιλαμβάνεται η Τουρκία, είτε αναθεματίζουν τη συμμαχική ενδοτικότητα.

Ενα από τα κλειδιά για την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών είναι η υποβάθμιση του Κυπριακού. Βολεύει πολλούς η έκλειψη, το ρετούς στο αγκάθι. Το κυπριακό πρόβλημα στη δραματική εξέλκωση του 1974 εμπεριέχει τα Ιμια, τις «γκρίζες ζώνες», τις απαιτήσεις αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου, τους υδρογονάνθρακες, το «Ορούτς Ρέις» – παλιότερα το «Χόρα», το «Σισμίκ» -, τις υπερπτήσεις πάνω από τους αγρούς και τις παραλίες των νησιών, την προσβλητική και μειωτική ρητορική πολλών τούρκων πολιτικών για τους γείτονές τους, τον «ανοιχτό» χάρτη πολυδιεκδικήσεων.

Η διαμορφωμένη αντίληψη ότι το Κυπριακό είναι ένα δεδομένο, ένα σχεδόν ιστορικό πρόβλημα, ένα στερεότυπο, ήτοι μια μορφή τετελεσμένου, ουσιαστικά θέτει τον πήχη των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Κάθε φορά ξεκινάμε συνομιλίες από ένα ανομολόγητο μηδέν, από μια ίδρυση στην αμνημοσύνη και όχι σε μια συνέχεια με προγενέστερα.

«Μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης». Χωρίς απόσυρση στρατευμάτων από την Κύπρο και ουσιαστικές, σε ειρηνικό υπόστρωμα, συνομιλίες; Η αποδυνάμωση μιας τέτοιας διεκδίκησης δικαίου εκσφενδονίζει το πλήθος, την ποιότητα και τη διεύρυνση των τουρκικών διεκδικήσεων. Απλό: ο καταπατητής βάζει μια δοκιμαστική περίφραξη στο γειτονικό οικόπεδο και εφόσον η αντίδραση είναι υποτυπώδης και εφόσον ο αγροφύλαξ λέει «βρείτε τα» και όχι «συμμορφώσου στον νόμο (στο διεθνές δίκαιο κ.λπ.)», ο καταπατητής θα συνεχίσει θέτοντας αιτήματα και για το υπόλοιπο οικόπεδο, για τα νερά, για τις ελιές (να μοιραστούμε τους πόρους της ιδιοκτησίας σου).

Διότι ο κ. Τατάρ (πολλοί ξίνιζαν με τον Ακιντζί) είναι παραχωρητικός επί του κατακτημένου και παρανόμως κατεχομένου εδάφους. «Μπορείτε να διεκδικήσετε την ιδιοκτησία σας» είπε στους παλαιούς κατοίκους των Βαρωσίων. Ενδεχομένως «να πληρώνετε και ΕΝΦΙΑ και να μπείτε στο (τουρκικό) Κτηματολόγιο». Περίπου αυτό λέει στους εκδιωγμένους.

Συνήθως η πολύπλευρη αλλά μονοδιάστατη εθνικιστική ρητορική έχει μπλοκάρει ορισμένα αυτονόητα. Οτι οι διακρατικές σχέσεις ορίζονται δικαιικά, δεν αυτορρυθμίζονται. Αυτό βεβαίως αίρεται διά της ισχύος, όμως η πολιτική σου αυτή πρέπει να είναι. Και να θέτεις διαρκώς ως προαπαιτούμενο, για να υπάρξει διάλογος, να υπάρξει και δίκαιο στην ισχυρότερη παράβασή του, δηλαδή στο Κυπριακό. Ως οργανικό και θεμελιώδες σκέλος της ελληνοτουρκικής σχέσης. Η Κύπρος δεν είναι «διοίκηση», είναι κράτος. Δεν είναι υβριδισμός. Είναι ανεπτυγμένη κοινοβουλευτική δημοκρατία, πολυκομματική και νόμιμη. Αυτό «αντικαθίσταται» με τη σημαντική αλλά δευτερογενή συζήτηση επί θεμάτων «χαμηλής πολιτικής». Οσο αποφεύγουμε βολεμένοι, αυτοσυντηρητικοί, τα μείζονα ζητήματα δικαίου, ελευθερίας, διακρατικής δημοκρατίας, τόσο θα περιοριζόμαστε στη «χαμηλή πολιτική» ως τη μόνη δυνατή πολιτική. Και τόσο θα μας εκπλήττουν οι νέες διεκδικήσεις, οι νέες στρατιωτικοπολιτικές πρωτοβουλίες της γειτονικής μας χώρας. Και τόσο θα καγχάζουμε στις ιστοσελίδες για τα τουρκικά drones που «μπάζουν νερά».