Προκλητικός ξανά ο Ερντογάν: «Ο Μητσοτάκης αποφεύγει το τραπέζι των διαπραγματεύσεων»

Προκλητικός εμφανίστηκε για άλλη μια φορά ο Τούρκος πρόεδρος, επιρρίπτοντας την ευθύνη για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι σχέσεις με την Ελλάδα στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Ένα εικοσιτετράωρο πριν την έναρξη της Συνόδου  Κορυφής, στην οποία θα συζητηθεί το ζήτημα της επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, ο Ερντογάν δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε ότι «η Ελλάδα κατάφερε να φέρει το θέμα των διαφορών με την Τουρκία στην Ε.Ε. Στην πραγματικότητα αυτοί προσπαθούν συνεχώς να αποφύγουν να καθίσουν στο τραπέζι. Όπως έκαναν και με το κάλεσμα του κυρίου Στόλτενμπεργκ. Για παράδειγμα, υπήρχε περίπτωση να γίνει ένα βήμα μεταξύ της Τουρκίας, της Ελλάδας και της Αλβανίας και δυστυχώς πάλι δεν ήρθαν στο τραπέζι. Κάνουν πολιτική όλο με το ψέμα».

Η συνέντευξη του Τούρκου πρόεδρου πραγματοποιήθηκε λίγο πριν αναχωρήσει για την επίσημη επίσκεψή του στο Αζερμπαϊτζάν. Ο Ερντογάν σχολίασε την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο λέγοντας: «Εμείς στεκόμαστε όρθιοι. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε όσα δικαιώματα έχουμε στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως θα κάνουμε και με τη βόρεια Κύπρο. Δεν υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσουμε στα ζητήματα αυτά. Όμως αν η Ελλάδα ως γείτονας συμπεριφερθεί έντιμα θα συνεχίσουμε να είμαστε στο τραπέζι».

Ο Ερντογάν επιτέθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση λέγοντας πως «δεν έχει ποτέ φερθεί με εντιμότητα ούτε έχει κρατήσει τις υποσχέσεις της. Οι τίμιοι και ειλικρινείς ηγέτες της ΕΕ είναι εναντίον των κυρώσεων» είπε και προσπάθησε να καθησυχάσει τους Τούρκους πολίτες ισχυριζόμενος πως «οποιουδήποτε είδους κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση εναντίον της Τουρκίας δεν πρόκειται να επηρεάσουν σημαντικά τη χώρα».

Επιπλέον, ο Ερντογάν είπε ότι δεν βρίσκει «σωστή» τη ρητορική και τις ενέργειες των ΗΠΑ σχετικά με την προμήθεια τουρκικών όπλων. Ανέφερε, τέλος, ότι πρόκειται να συνομιλήσει με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν όταν εκείνος αναλάβει την εξουσία.

Αναμένεται σκληρή μάχη στη Σύνοδο

Λίγες ώρες πριν τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, Ελλάδα και Κύπρος ετοιμάζονται για σκληρή μάχη καθώς θα επιδιώξουν, με ατού τις αποφάσεις του προηγούμενου Ευρωπαϊκού συμβουλίου, να επιβληθούν κυρώσεις στην γειτονική χώρα η οποία ενεργεί έξω από τα όρια της διεθνούς νομιμότητας, και έχει καταστεί ο ταραχοποιός της περιοχής.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης  θα επαναφέρει το αίτημα για εμπάργκο στην πώληση όπλων από χώρες της ΕΕ στην Τουρκία υπογραμμίζοντας πως κρίνεται πλέον η αξιοπιστία της Ευρώπης και πολλά θα κριθούν στις δια ζώσης συζητήσεις και στο δείπνο των «27» ηγετών στις Βρυξέλλες.

Στο πλευρό Ελλάδας και Κύπρου είναι σταθερά Γαλλία, Αυστρία, Σλοβενία και Σλοβακία. Κομβικό ρόλο όμως αναμένεται να παίξει η Γερμανία που ασκεί την προεδρία της ΕΕ, και εμφανίζεται απρόθυμη για σκληρές κυρώσεις στην γείτονα. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η Αθήνα περιμένει να μπουν κάποιες light κυρώσεις, όπως πχ γίνεται στην περίπτωση της Κύπρου που επιβάλλονται κυρώσεις σε πρόσωπα και εταιρείες για τις παράνομες γεωτρήσεις.

Τα σενάρια για τις κυρώσεις

Ειδικότερα, ως ένα πιθανό σενάριο χαρακτηρίζεται η επιβολή μέτρων εναντίον προσώπων για τις παράνομες έρευνες του «Ορούτς Ρέις», στα πρότυπα αυτών που επιβλήθηκαν για τις παραβιάσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου, με άγνωστο ακόμα αν η Γερμανία θα συναινέσει να περιληφθούν στα μέτρα και εταιρείες.

Η ελληνική πλευρά θέλει να δοθεί στον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ εντολή για λίστα τομεακών κυρώσεων – γραπτά αυτή τη φορά. Στα μέτρα που θέλει η Αθήνα είναι και το εμπάργκο όπλων, κάτι που χαρακτηρίζεται δύσκολο έως αδύνατο, καθώς και, μεταξύ άλλων, διακοπή της χρηματοδότησης τουρκικών τραπεζών από ευρωπαϊκούς θεσμούς.  Δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Tagesspiegel επίσης αναφέρεται σε ενδεχόμενες κυρώσεις οι οποίες μπορεί να υπάρξουν αρχικά στον τουρισμό και αργότερα στην ενέργεια, τις τράπεζες και τις μεταφορές. «Πολύ ξεκάθαρη γλώσσα απέναντι στην Τουρκία» ζήτησε ο αυστριακός ΥΠΕΞ Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, σε δηλώσεις του τονίζοντας την ελπίδα του στη Σύνοδο να ληφθούν «σαφείς αποφάσεις».

«Η Ελλάδα θέλει οι ηγέτες της ΕΕ, την Πέμπτη,  να δώσουν στον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Ζοζέπ Μπορέλ, «σαφή εντολή» ώστε να παρουσιάσει στοχοθετημένα μέτρα τον επόμενο μήνα, συμπεριλαμβανομένων του εμπάργκο όπλων και της απαγόρευσης χρηματοδότησης τουρκικών τραπεζών και εταιρειών από ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, σύμφωνα με σημείωμα που κυκλοφόρησε πριν από τη συνάντηση» αναφέρει το Bloomberg.

Δεν αναμένει σοβαρές κυρώσεις η Εurasia Group

Η εταιρεία γεωπολιτικών ερευνών, Εurasia Group, σε ανάλυσή της ενόψει της Συνόδου Κορυφής της 10-11ης Δεκεμβρίου, πάντως, εκτιμά ότι η ΕΕ θα δρομολογήσεις περιορισμένες και οικονομικά ασήμαντες κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.

Βλέπει επίσης ότι η κίνηση αυτή εκ μέρους της Ε.Ε. δεν πρόκειται να σταματήσει τις έρευνες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, θα θέσει όμως τις βάσεις ώστε η επόμενη Σύνοδος Κορυφής, που είναι προγραμματισμένη για τον Μάρτιο, να επιβάλει αυστηρότερες και σημαντικότερες κυρώσεις, σε συνδυασμό και με την πιο σκληρή στάση της κυβέρνησης Μπάιντεν προς την Άγκυρα.

Η Άγκυρα θα αποφύγει κάποια σοβαρή τιμωρία, όμως θα επιβληθούν κυρώσεις σε εργαζόμενους της ενεργειακής εταιρείας του τουρκικού δημοσίου TPAO, ως μια έσχατη προειδοποίηση.

Οι ηγέτες θα θέσουν τις βάσεις για την επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων, οι οποίες αναμένεται να αρχίσουν με τη Σύνοδο της 25-26ης Μαρτίου 2021.

Ποιες χώρες είναι υπέρ των κυρώσεων στην ΕΕ

Η τοποθέτηση της Γερμανίας αναμένεται να είναι καθοριστική για τις εξελίξεις, με κορυφαίους ευρωπαίους αξιωματούχους ωστόσο να δηλώνουν ότι η Τουρκία έχει αρχίσει να χάνει τους φίλους της. Ο γερμανός ΥΠΕΞ, Χάικο Μάας σε δηλώσεις του πριν από τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων αναφέρθηκε στις τουρκικές προκλήσεις και στη συζήτηση των ΥΠΕΞ για τις συνέπειες στην Αγκυρα ενόψει και της συνόδου κορυφής. Ωστόσο το Βερολίνο εκτιμάται ότι δύσκολα θα συναινέσει σε σοβαρές κυρώσεις, προωθώντας ένα μάλλον «επιεικές» σενάριο.

Επιφυλακτικές έως και αρνητικές για την επιβολή μέτρων και δη σοβαρών στην Τουρκία εμφανίζονται μέχρι σήμερα η Ισπανία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Ουγγαρία και η Πολωνία, έστω και αν αναγνωρίζουν τις προκλήσεις. Ελλάδα, Κυπριακή Δημοκρατία, Γαλλία και Αυστρία από την άλλη απαιτούν σκληρά μέτρα από τις Βρυξέλλες, ενώ στο ίδιο στρατόπεδο δηλώνουν το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, η Σλοβενία, η Δανία, η Ολλανδία, η Ιρλανδία, οι χώρες της Βαλτικής και η Σλοβακία. Το τρίτο στρατόπεδο είναι των «αδιάφορων» ή ουδέτερων κρατών, που θεωρούν ότι δεν τις αγγίζει το θέμα.