Σύνοδος Κορυφής: Θρίλερ με τις κυρώσεις στην Τουρκία – Δυσαρέσκεια από την ελληνική πλευρά

Τεταμένο αναμένεται να είναι το κλίμα στο δείπνο των ηγετών της ΕΕ, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, όπου αναμένεται να συζητηθεί το μείζον θέμα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας για τις προκλήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.

Όπως έχει διαφανεί τόσο από το προσχέδιο συμπερασμάτων που κυκλοφόρησε χτες όσο και από αυτό που διέρρευσε σήμερα το πρωί, το μπλοκ προσανατολίζεται σε light κυρώσεις απέναντι σε πρόσωπα και εταιρείες της Τουρκίας που δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή ΑΟΖ, ενώ δεν υπάρχει καμία σαφής αναφορά για το ζήτημα του Oruc Reis ούτε φυσικά για εμπάργκο όπλων.

Πάντως, σύμφωνα με το Reuters στο προσχέδιο των συμπερασμάτων αναφέρεται ότι η ΕΕ θα διευρύνει τον κατάλογο των ατόμων και των επιχειρήσεων της Τουρκίας στις οποίες θα επιβληθούν κυρώσεις.

Όλα δείχνουν πως πάμε προς μια φόρμουλα «συμβιβασμού» με διεύρυνση του καταλόγου των κυρώσεων και από εκεί και πέρα το ζήτημα παραπέμπεται για «τελική» επανεξέταση τον ερχόμενο Μάρτιο. Πρόκειται ουσιαστικά για υιοθέτηση της γερμανικής πρότασης.

Στο κλίμα της απροθυμίας για κυρώσεις απέναντι στην Άγκυρα, «λάδι στη φωτιά» έβαλαν και οι δηλώσεις του γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, πως η Τουρκία είναι «σημαντική σύμμαχος» και πως είναι υπέρ μιας «θετικής προσέγγισης» απέναντι στη γείτονα μας χώρα.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Politico, Ελλάδα και Κύπρος εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκειά τους για το κείμενο του σχεδίου συμπερασμάτων, καθώς επιθυμούν να πιέσουν για περαιτέρω κυρώσεις και δεν θέλουν να δουν το ζήτημα της Τουρκίας να διολισθαίνει μέχρι τον Μάρτιο.

Τα γυρνάει ο Μακρόν;

Για ξεκάθαρη θέση της Γαλλίας έκανε λόγο ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, προσερχόμενος στη Σύνοδο, σημειώνοντας ότι «θα υπερασπιστούμε την κυριαρχία των κρατών της ΕΕ και τη σταθερότητα ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στο σύνολο της περιοχής, που σημαίνει Ανατολική Μεσόγειο, Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή».

Ωστόσο, σύμφωνα με ρεπορτάζ του OPEN, o ηγέτης της Γαλλίας φαίνεται να έχει αλλάξει τη στάση του τις τελευταίες ώρες, υιοθετώντας τους φόβους της Μέρκελ. Συγκεκριμένα, το Παρίσι φοβάται ότι σκληρές κυρώσεις αυτή τη στιγμή μπορεί να φέρουν αντίθετο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα και αναφέρει ότι είναι ευχαριστημένο με το τωρινό προσχέδιο.

Έτσι, φαίνεται πως ο Μακρόν δεν θα είναι ο «μπροστάρης» στην ομάδα των χωρών που τάσσονται υπέρ των κυρώσεων, που περιλαμβάνει την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Γαλλία, την Αυστρία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία.

Μαζί με τη Γερμανία, κατά των κυρώσεων τάσσονται Ιταλία, Ισπανία, Ουγγαρία και Μάλτα. Υπενθυμίζεται ότι οι τρεις πρώτες χώρες ανήκουν στους βασικούς προμηθευτές όπλων στην Τουρκία.

Άλλες χώρες, όπως το Βέλγιο, κρατούν μια ενδιάμεση στάση. Υπέρ της «δυνατότητας στοχευμένων κυρώσεων» στην Άγκυρα τάσσεται ο Βέλγος πρωθυπουργός, Αλεξάντερ Ντε Κρόο, σύμφωνα με την εφημερίδα Nieuwsblad. «Το Βέλγιο υποστηρίζει πάντα μια θετική ατζέντα με την Τουρκία, για διάλογο σχετικά με τις στρατηγικές προκλήσεις και την συνεργασία στον τομέα της μετανάστευσης και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας» ανέφερε ο Ντε Κρόο στη συμβουλευτική επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Δεν ικανοποιούνται Ελλάδα και Κύπρος με το νέο προσχέδιο

Ένα νέο σχέδιο συμπερασμάτων για την Τουρκία που κυκλοφόρησε το πρωί δεν κατάφερε να ικανοποιήσει την Ελλάδα και την Κύπρο και το κείμενο αναμένεται τώρα να φτάσει στο επίπεδο των ηγετών, λένε δύο διπλωμάτες στο Politico.

Η νέα έκδοση μιλά για πρόσκληση στο «Συμβούλιο να εγκρίνει πρόσθετες καταχωρήσεις» [για κυρώσεις] ενόψει «των μη εξουσιοδοτημένων δραστηριοτήτων γεώτρησης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο» και καλεί τον Ζοζέπ Μπορέλ, τον κορυφαίο διπλωμάτη της ΕΕ, «να υποβάλει έκθεση σχετικά με την πορεία», συμπεριλαμβανομένης της «επέκτασης του πεδίου» των κυρώσεων «το αργότερο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021».

Εν ολίγοις, οι αλλαγές σε σχέση με το προσχέδιο που είχε κυκλοφορήσει χτες είναι ελάχιστες. Οι διπλωμάτες λένε ότι για την Ελλάδα και την Κύπρο ο Μάρτιος του 2021 θεωρείται πολύ μακριά χρονικά, καθώς θέλουν να δουν πιο γρήγορη και ισχυρή δέσμευση από την ΕΕ.

Σύμφωνα με τρίτο διπλωμάτη, η ελληνική πλευρά πρότεινε να γίνει έκτακτη Σύνοδος Κορυφής τον Φεβρουάριο αποκλειστικά για το θέμα της Τουρκίας. Ωστόσο, ένας ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ εξέφρασε τον προβληματισμό του για την πρόταση αυτή, λέγοντας ότι δεν θεωρεί πως χρειάζεται.

Ο ίδιος διπλωμάτης πρόσθεσε ότι τα κράτη-μέλη συμφωνούν ότι κάτι πρέπει να γίνει, αλλά «διαφωνούν στο τι ακριβώς πρέπει να γίνει».

Διαβουλεύσεις λαμβάνουν χώρα για ένα νέο προσχέδιο συμπερασμάτων, αλλά δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία οπότε η τελευταία προαναφερθείσα εκδοχή είναι αυτή που θα έχουν οι ηγέτες της ΕΕ μπροστά τους κατά το δείπνο.

Η απάντηση της Αθήνας

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν τα εξής: «Θα εργαστούμε για να βελτιώσουμε το προσχέδιο των συμπερασμάτων. Δυστυχώς, υπάρχουν ακόμα και σήμερα χώρες που δεν θέλουν καθόλου κυρώσεις για την Τουρκία. Για μας διακυβεύεται η αξιοπιστία της ΕΕ».

Παράλληλα, μιλώντας στο έβδομο ΟΝΝΕΔ Talks του δεύτερου κύκλου, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας τόνισε σχετικά με τη στάση της Τουρκίας πως: «Όπου πρόβλημα, εκεί και η Τουρκία. Όπου σταθερότητα, όπου συνεννόηση, όπου Διεθνές Δίκαιο, εκεί και η Ελλάδα».

«Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια ευρύτερη κατανόηση στην περιοχή μας και πέρα του ορίζοντα χωρών που σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή χωρών που ασπάζονται το Διεθνές Δίκαιο, που καταλαβαίνουν τη σταθερότητα, την ειρήνη, την ασφάλεια με παρόμοιο τρόπο», διαμήνυσε ο Έλληνας ΥΠΕΞ.

On the issue of the Eastern Mediterranean what is at stake is very simple. It is the credibility of the European Union. We agreed in October that, should Turkey continue its provocative behavior, there will be consequences. Pacta sunt servanda. #EUCO pic.twitter.com/KIDjdis38f

— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) December 10, 2020

Σαφές ήταν και το μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, δήλωσε ότι διακυβεύεται η αξιοπιστία της ΕΕ.

«Τώρα θα φανεί εάν πραγματικά ως Ευρώπη είμαστε αξιόπιστοι σε αυτά που εμείς οι ίδιοι έχουμε συμφωνήσει» είπε αφού αναφέρθηκε στο συμβούλιο του Οκτωβρίου, όταν «αποφασίσαμε ότι σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την παραβατική συμπεριφορά θα υπάρχουν συνέπειες και ορίσαμε από κοινού ότι η ημερομηνία λήψης των αποφάσεων είναι αυτό το Συμβούλιο».

Αυστρία υπέρ των κυρώσεων

Την πάγια θέση του ότι η Τουρκία πρέπει να λάβει ένα σαφές μήνυμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από την οποία πρέπει να επιβληθούν κυρώσεις κατά της ‘Αγκυρας, επανέλαβε ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας και αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος, Σεμπάστιαν Κουρτς, μιλώντας στην Κεντρική Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της αυστριακής Βουλής, πριν τη σημερινή και αυριανή Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες.

Όπως παρατήρησε ο καγκελάριος, μπορεί κατ’ επανάληψη να έχει υπάρξει απειλή επιβολής νέων κυρώσεων κατά της Τουρκίας, δεδομένου, όμως, ότι η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί, αυτές αποτελούν πλέον ζήτημα αξιοπιστίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Σεμπάστιαν Κουρτς επισήμανε ότι η Αυστρία εξακολουθεί να τάσσεται υπέρ του εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας όπως και υπέρ της διακοπής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας.