Για συνομωσία με το υπουργείο Υγείας της Ιταλίας κατηγορείται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, καθώς σύμφωνα με ρεπορτάζ του βρετανικού Guardian, απέκρυψε έκθεση, η οποία αποκάλυπτε την κακοδιαχείριση της κρίσης του κοροναϊού από την Ιταλία στις αρχές της πανδημίας και η δημοσιοποίησή της είχε σκοπό να αποτρέψει περισσότερους θανάτους.

Η Ιταλία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που επλήγη από την πανδημία. Η έκθεση, με συντάκτη τον επιστήμονα του ΠΟΥ Φραντέσκο Ζάμπον και 10 συναδέλφους του από την Ευρώπη, χρηματοδοτήθηκε από την κυβέρνηση του Κουβέιτ, με στόχο πληροφορίες προς τις χώρες που δεν είχαν ακόμη πληγεί.

Το έγγραφο με τίτλο «Μια πρωτοφανής πρόκληση: Η πρώτη ανταπόκριση της Ιταλίας στην COVID-19» δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του ΠΟΥ στις 13 Μαΐου, όμως την ακριβώς επόμενη ημέρα διεγράφη, σύμφωνα και πάλι με τον Guardian.

Η έκθεση αποτελούταν από 102 σελίδες και έλεγε ότι το σχέδιο αντιμετώπισης πανδημιών της Ιταλίας δεν είχε ενημερωθεί από το 2006 καθώς και ότι, λόγω έλλειψης προετοιμασίας, η αρχική ανταπόκριση από τα νοσοκομεία ήταν «χαοτική» και χαρακτηριζόταν από «προχειρότητα». Ανέφερε μάλιστα ότι χρειάστηκε χρόνος προκειμένου να υπάρξουν επίσημες οδηγίες.

Πώς εξαφανίστηκε η έκθεση

Το έγγραφο φέρεται να διαγράφηκε κατόπιν αιτήματος του Ρανιέρι Γκουέρα, ο οποίος είναι βοηθός γενικός διευθυντής του ΠΟΥ για στρατηγικές πρωτοβουλίες. Επιπλέον, υπήρξε και γενικός διευθυντής στον τομέα της πρόληψης στο ιταλικό υπουργείο Υγείας από το 2014 μέχρι τα τέλη του 2017, και ήταν συνεπώς υπεύθυνος για την ενημέρωση του σχεδίου για της πανδημίες, σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών. Ο Γκουέρα ανήκει επίσης στην ειδική ομάδα επιστημόνων της ιταλικής κυβέρνησης για την COVID-19.

Το ξεπερασμένο σχέδιο αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για τις προκαταρκτικές έρευνες που διενεργούν οι εισαγγελείς στο Μπέργκαμο, που επλήγη περισσότερο από το πρώτο κύμα της πανδημίας, με αντικείμενο την εγκληματική αμέλεια των αρχών.

Οι αρχές χρησιμοποιούν επίσης έκθεση που καταρτίστηκε μετά το πρώτο κύμα, την οποία συνέταξε ο εν αποστρατεία στρατηγός Πιερ Πάολο Λουνέλι, ο οποίος συμπεραίνει ότι έως και 10.000 θάνατοι μπορεί να οφείλονται στην έλλειψη των κατάλληλων πρωτοκόλλων κατά της πανδημίας.

Ο Ζάμπον, που έχει έδρα τα γραφεία του ΠΟΥ στη Βενετία, έχει κληθεί τρεις φορές να μιλήσει στους δικαστές. Ωστόσο, ο ΠΟΥ τον εμπόδισε να περάσει το κατώφλι των ανακριτικών γραφείων, καθώς επιμένει ότι τόσο ο ίδιος όσο και οι 10 ερευνητές που εμπλέκονται στην εκπόνηση της μελέτης θα πρέπει να έχουν ασυλία.

Μάλιστα ο ΠΟΥ επέμεινε μετά τις πρώτες κλήσεις ότι οι τοπικοί εισαγγελείς θα πρέπει να ακολουθήσουν τους διπλωματικούς διαύλους, απευθύνοντας αιτήματα μέσω του ιταλικού υπουργείου Εξωτερικών. Η τελευταία κλήση του Ζάμπον ήταν για τις 10 Δεκεμβρίου, αλλά και πάλι εμποδίστηκε να προσέλθει.

«Μου είπαν ότι προστατεύομαι από ασυλία»

Ο Ζάμπον δήλωσε στον Guardian ότι όταν έλαβε την κλήση των αρχών, απευθύνθηκε στο νομικό γραφείο του ΠΟΥ. Αμέσως του απάντησαν ότι δεν μπορεί να κληθεί, αφού προστατευόταν από ασυλία, αν και ο ίδιος ήθελε να προσέλθει, θεωρώντας ότι είχε πράγματα να πει.

Μάλιστα, υποστηρίζει ότι ο Γκουέρα τον απείλησε ότι θα χάσει τη δουλειά του, εκτός αν τροποποιούσε το κείμενο της έκθεσης, που αναφερόταν στο παρωχημένο σχέδιο. Είπε, ότι παρότι ενημέρωσε ανώτερους αξιωματούχους για τις απειλές και τους κινδύνους όσον αφορά στη διαφάνεια και την ουδετερότητα του οργανισμού, δεν διενεργήθηκε εσωτερική έρευνα. Ο ΠΟΥ δεν εξήγησε γιατί αφαιρέθηκε η έκθεση. Ωστόσο την περασμένη εβδομάδα υποστήριξε ότι «περιείχε ανακρίβειες και ασυνέπειες».

Ο Ζάμπον υποστηρίζει ότι ένα μήνα πριν τη δημοσιοποίηση έστειλε ένα περίγραμμα των ευρημάτων στον Γκουέρα, ο οποίος την κοινοποίησε στον Ιταλό υπουργό Υγείας Ρομπέρτο Σπεράντζα.

Σε emails που εστάλησαν τον Μάρτιο στον Ζάμπον από τον Γκουέρα και τον Χανς Κλουγκε, διευθυντή του ΠΟΥ στην Ευρώπη, που έγραψε την εισαγωγή του αφαιρεθέντος εγγράφου, φαίνεται ότι δείχνουν τη συμφωνία με το ιταλικό υπουργείο Υγείας να συρρικνώσει την έκθεση. Ο Guardian έχει δει τα email που αποτελούν μέρος πρόσφατου ντοκιμαντέρ προγράμματος της κρατικής RAI.

Σύμφωνα με ένα email στις 13 Μαΐου ο Γκουέρα γράφει ότι εάν ο ΠΟΥ επικρίνει χωρίς συμφωνία την πολιτική ευαισθησία του υπουργού Υγείας, δεν προσφέρει καλή υπηρεσία. Μάλιστα, καλεί τον αξιωματούχο να μην ξεχνά ότι η Ιταλία έδωσε 10 εκατομμύρια ως εθελοντική συμβολή στη βάση εμπιστοσύνης και ως αναγνώριση των όσων προσέφεραν μέχρι σήμερα, μετά από έξι χρόνια απραξίας. Ο Κλουγκε υποστηρίζει στις 15 Μαΐου ότι σημείο κλειδί είναι η σχέση του με τον υπουργό, που είναι πολύ απογοητευμένος.

Να πέσει «φως» στην υπόθεση

Ο ΠΟΥ σε δήλωσή του προς τη βρετανική εφημερίδα αναφέρει ότι συνεργάζεται με την ιταλική κυβέρνηση για να ξεκαθαρίσει την υπόθεση. Παράλληλα, υποστήριξε ότι τους πρώτους μήνες της πανδημίας δημιουργήθηκε ένας νέος μηχανισμός για να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να απαντήσουν στον κοροναϊό. Και ως εκ τούτου, το έγγραφο δεν δημοσιεύτηκε. Ωστόσο κατανοεί ότι η διαδικασία προκάλεσε σύγχυση.

Από την πλευρά του, το ιταλικό υπουργείο Υγείας αρνείται κάθε εμπλοκή, λέγοντας ότι εξ όσων γνωρίζει, δεν πρόκειται για επίσημο έγγραφο του ΠΟΥ και ουδέποτε τους εστάλη.

Headlines