Οι ισπανικές μπίζνες του Ταγίπ Ερντογάν

Κατά γενική ομολογία η Τουρκία έπεσε «στα μαλακά» στη σύνοδο των Βρυξελλών. Οι «27» επέβαλαν κυρώσεις σε πρόσωπα που εμπλέκονται στις γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά απέφυγαν να πλήξουν νευραλγικους τομείς της τουρκικής οικονομίας. Δεσμεύτηκαν πάντως ότι θα επανεξετάσουν το ζήτημα τον Μάρτιο, επί πορτογαλικής προεδρίας. Ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γιώργος Κύρτσος εκτιμά ότι η Τουρκία έχει σήμερα δύο πλεονεκτήματα στον ανταγωνισμό ισχύος εντός της ΕΕ. «Το πρώτο είναι ότι δεν έχει σχηματιστεί ευρύτερη πλειοψηφία υπέρ των ελληνικών θέσεων» λέει ο ‘Ελληνας ευρωβουλευτής. «Και επειδή είμαι στην Υποεπιτροπή Άμυνας και Ασφάλειας, σας λέω ότι μόνο το ένα τρίτο των κρατών-μελών ανησυχεί για την Τουρκία, ενώ τα δύο τρίτα δίνουν προτεραιότητα στην πολιτική της Ρωσίας, για παράδειγμα οι χώρες της Βαλτικής δεν ενδιαφέρονται για την Τουρκία».

Το δεύτερο πλεονέκτημα της Άγκυρας πηγάζει από την μέχρι πρότινος ισχυρή ανάπτυξη της οικονομίας, λέει ο Γιώργος Κύρτσος στην Deutsche Welle: «Στη διάρκεια της περιόδου Ερντογάν και μέχρι το 2018 η Τουρκία είχε αναπτυχθεί με αποτέλεσμα να έχει σήμερα υπερτετραπλάσιο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) σε σχέση με το ελληνικό, άρα έχει αποκτήσει περιφερειακό προβάδισμα σε επίπεδο οικονομικών σχέσεων, επενδύσεων, τουρισμού. Σε παλαιότερες κρίσεις το τουρκικό εγχώριο προϊόν ήταν το πολύ διπλάσιο του ελληνικού. Εδώ θα πρέπει η ελληνική πολιτική να αλλάξει τον τρόπο που σκέπτονται οι Ευρωπαίοι». Αλλά φυσικά αυτό δεν είναι εύκολο, εκτιμά ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής της σοσιαλιστικής ομάδας Δημήτρης Παπαδάκης. Ο ίδιος χαρακτηρίζει «απογοητευτικά για την Ελλάδα και την Κύπρο τα αποτελέσματα της συνόδου» και επισημαίνει ότι «όταν η Τουρκία απειλεί ευθέως ένα κράτος-μέλος, δεν μπορεί μία χώρα που ανήκει στην ΕΕ να της πουλάει όπλα. Αυτό δείχνει ότι ευρωπαϊκή αλληλεγγύη υπάρχει μόνο σε θεωρητικό επίπεδο».

Η τουρκική εκδοσή του «Χουάν Κάρλος»

Ποια είναι αυτή η χώρα; Ο Κύπριος ευρωβουλευτής εστιάζει στη Γερμανία, η οποία είναι από τoυς μεγαλύτερους προμηθευτές όπλων του τουρκικού στρατού στα πλαίσια του ΝΑΤΟ. Από το 2009, όταν η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν πιο ήρεμη, το Βερολίνο έχει εγκρίνει την πώληση στην Τουρκία υποβρυχίων τύπου 214, σαν αυτά που ήδη διαθέτει η Ελλάδα. Το αίτημα για εμπάργκο όπλων στην Άγκυρα επανέλαβε πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με επιστολή προς τον Γερμανό ομόλογό του Χάικο Μάας. «Θεωρώ ότι έχει ένα μερίδιο ευθύνης η ‘Ανγκελα Μέρκελ, αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο η Μέρκελ» λέει ο Γιώργος Κύρτσος. Ο ίδιος πήρε την πρωτοβουλία να απευθύνει επιστολή διαμαρτυρίας στην κυβέρνηση της Ισπανίας, ζητώντας να σταματήσει η ναυπήγηση του πρώτου αεροπλανοφόρου «Αναντολού» από ισπανική κοινοπραξία για λογαριασμό της Τουρκίας. Πρόκειται για μοντέλο σχεδόν πανομοιότυπο με το ισπανικό αεροπλανοφόρο «Χουάν Κάρλος». Η αλήθεια είναι ότι η ναυπήγησή του είχε αρχίσει από την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά συνεχίζεται και μετά την «αριστερή στροφή» του 2018 στη Μαδρίτη.

Την επιστολή υπογράφουν επίσης ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών της Ν.Δ. και πρώην υπουργός Άμυνας Βαγγέλης Μεϊμαράκης, ο ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης, καθώς και οι Κύπριοι ευρωβουλευτές Δημήτρης Παπαδάκης και Λευτέρης Χριστοφόρου. Μιλώντας στην Deutsche Welle ο Δημήτρης Παπαδάκης υπενθυμίζει μάλιστα ότι «είναι ευρύτερα τα οικονομικά συμφέροντα της Ισπανίας στην Τουρκία. Σκεφτείτε μόνο ότι αυτή τη στιγμή η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα που δραστηριοποιείται στην τουρκική αγορά είναι η ισπανική Σανταντέρ. Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα, πρέπει κι εμείς να προσφέρουμε στους Ισπανούς κάποιο ανταποδοτικό όφελος, να τους βοηθήσουμε να κερδίσουν με έναν άλλον τρόπο». Ο Γιώργος Κύρτσος παραδέχεται ότι δύσκολα θα πάρει απάντηση από τη Μαδρίτη, αλλά ήθελε να επισημάνει το πρόβλημα. Όταν μάλιστα, όπως λέει, «είναι πιο σημαντικό το αεροπλανοφόρο από τα υποβρύχια για δύο λόγους: Πρώτον, θα καθελκυστεί το 2021, άρα υφίσταται άμεσος κίνδυνος για αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων στο Αιγαίο, ενώ τα υποβρύχια θα πάρουν χρόνια. Δεύτερον, η Ελλάδα απλά δεν μπορεί να αποκτήσει αεροπλανοφόρο, κάτι τέτοιο θα ξεπερνούσε τις δυνατότητές της…»

Η εγκράτεια του Εμανουέλ Μακρόν

Κάποιοι επισημαίνουν ότι, σε αντίθεση με τη σύνοδο κορυφής του Οκτωβρίου, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν φάνηκε εγκρατής απέναντι στην Άγκυρα – ή τουλάχιστον αυτή η εντύπωση δόθηκε στη δημοσιότητα. «Πραγματικά, φάνηκε πιο ήπιος, περιμέναμε να είναι λίγο πιο ‘κάθετος’ απέναντι στην Τουρκία», τονίζει ο Κύπριος ευρωβπυλευτής Δημήτρης Παπαδάκης. «Φάνηκε να προσεγγίζει την πολιτική της Γερμανίας, ίσως θέλησε τελικά να δώσει κι αυτός ένα μικρό χρονικό περιθώριο. Αυτό θα ήταν αν μη τι άλλο μία πολιτική εξήγηση».

Από την πλευρά του ο Γιώργος Κύρτσος πιστεύει ότι καλλιεργήθηκαν υπερβολικά υψηλές προσδοκίες όσον αφορά την τελευταία σύνοδο των Βρυξελλών. «Δεν είναι μονοθεματικές οι σύνοδοι, υπήρχαν πολλές εκκρεμότητες, από το Brexit μέχρι τα Βαλκάνια και την τραπεζική ένωση, είναι λογικό οι ηγέτες να δίνουν προτεραιότητα σε ορισμένα ζητήματα», λέει ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. «Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική κυβέρνηση είναι ότι, με ευθύνη της ίσως, δημιουργήθηκαν προσδοκίες που δεν θα μπορούσαν στη συνέχεια να υλοποιηθούν».

Γιάννης Παπαδημητρίου