Ανεβαίνει η ένταση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις μετά την απόφαση της Oυάσιγκτον να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία για την αγοράτων προηγμένων αντιαεροπορικών ρωσικών συστημάτων S-400, οι οποίες αν εφαρμοστούν θα έχουν – μεταξύ άλλων- επιπτώσεις στην ήδη δυσχερή οικονομική κατάσταση της γειτονικής χώρας.

Οι κυρώσεις απευθύνονται κατά του προέδρου Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της τουρκικής Προεδρίας της Δημοκρατίας Ισμαήλ Ντεμίρ και εναντίον τριών ακόμη Τούρκων εργαζομένων της, όπως ανακοίνωσε το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών και περιλαμβάνουν πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και περιορισμούς χορήγησης ταξιδιωτικών θεωρήσεων. Επίσης απαγορεύεται ο δανεισμός και η έκδοση από τις ΗΠΑ αδειών εξαγωγών και εξουσιοδοτήσεων στην Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία SSB.

Η απόφαση των ΗΠΑ, αν και αναμενόμενη προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Άγκυρας που απειλεί με αντίποινα και θέτει θέμα διμερών σχέσεων, ενώ στο παιχνίδι μπήκε και η Ρωσία, που κάνει λόγο για «παράνομες» ενέργειες από την πλευρά των ΗΠΑ. Με ικανοποίηση τη δέχτηκε πάντως η Αθήνα.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των κυρώσεων, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Πομπέο κάλεσε την Τουρκία να επιλύσει άμεσα το πρόβλημα με τους S-400 σε συντονισμό με τις ΗΠΑ.

Σημειώνεται ότι η αμερικανική κίνηση, ήρθε λίγα 24ωρα, μετά την απόφαση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, για χλιαρά μέτρα κατά της Άγκυρας, και όπως εκτιμάται καταδεικνύει την αποφασιστικότητα των ΗΠΑ να επανακάμψουν ενεργότερα σε μία περιοχή που παραδοσιακά εκτεινόταν στη «σφαίρα επιρροής» τους αλλά και να στείλουν ένα πρώτο μήνυμα στον Ερντογάν για την ενόχληση που προκαλεί η συμπόρευση του με τη Ρωσία και η ανεξέλεγκτη νεοοθωμανική πολιτική σε πολλαπλά μέτωπα.

Οργισμένη αντίδραση από Τουρκία

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, από την πλευρά του, χαρακτήρισε τις αμερικανικές κυρώσεις «ανεξήγητες» αφού η Ουάσινγκτον, όπως τόνισε η Άγκυρα, απέρριψε επανειλημμένα την προσφορά της να δημιουργηθεί μια κοινή ομάδα εργασίας.

Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι ο ισχυρισμός των ΗΠΑ ότι οι S-400 θα δημιουργήσουν πρόβλημα στα συστήματα του ΝΑΤΟ, στερείται τεχνικής βάσης. Επίσης κατηγορεί την Ουάσινγκτον ότι αρνήθηκε να αποδεχθεί «την πρότασή μας για επίλυση του ζητήματος μέσω διαλόγου και διπλωματίας».

Η Τουρκία προειδοποίησε επίσης ότι «θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα ενάντια σε αυτήν την απόφαση», η οποία αναπόφευκτα θα επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις. Στο θέμα αναφέρθηκε και ο πρόεδρος της SSB Ισμαήλ Ντεμίρ υποστηρίζοντας πως  θα συνεχίσουν την ίδια πορεία.

Νωρίτερα, ο τούρκος  πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία αναμένει από τον νατοϊκό της σύμμαχο, τις ΗΠΑ, να την υποστηρίξουν και να μην της επιβάλουν κυρώσεις για την αγορά και την απόκτηση των ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων S-400.

Πρόσθεσε ότι ο ίδιος είναι αναστατωμένος που η Ουάσινγκτον προχώρησε στη διαδικασία επιβολής κυρώσεων και συμπλήρωσε: «Ούτε οι κυρώσεις από τις ΗΠΑ, ούτε την Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποτρέψουν την Τουρκία από το να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της».

Ρωσική παρέμβαση υπέρ Τουρκίας

Σκληρή απάντηση στις κυρώσεις των ΗΠΑ στην Τουρκία για του S-400 έδωσε ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ. Ερωτηθείς για τις κυρώσεις ο Λαβρόφ απάντησε πως η εν λόγω απόφαση από πλευράς των Ηνωμένων Πολιτειών δείχνει ασέβεια στο διεθνές δίκαιο, όπως αναφέρει το Interfax.

«Φυσικά, είναι μια ακόμη εκδήλωση αλαζονικής στάσης απέναντι στο διεθνές δίκαιο και της χρήσης παράνομων μονομερών βίαιων μέτρων που έχουν χρησιμοποιήσει οι ΗΠΑ αριστερά και δεξιά για πολλά χρόνια, ακόμη και δεκαετίες. Και φυσικά, δεν βελτιώνει τη διεθνή θέση των ΗΠΑ , νομίζω» είπε ο Λάβροφ.

«Το θέμα της επιβολής κυρώσεων στις ΗΠΑ για την αγορά των S-400 δεν ήρθε στο φως τώρα» εξήγησε για να καταλήξει πως «οι ΗΠΑ μιλούν για αυτό για περισσότερο από ένα χρόνο, οπότε δεν προκαλεί έκπληξη».

Ικανοποίηση στην  Αθήνα

Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής επέβαλαν κυρώσεις εις βάρος του προέδρου Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της τουρκικής Προεδρίας της Δημοκρατίας (SSB) Ισμαήλ Ντεμίρ και εναντίον τριών ακόμη Τούρκων εργαζομένων, σύμφωνα με ανακοίνωση που αναρτήθηκε στον επίσημο ιστότοπο του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών. Η απόφαση αυτή έγινε δεκτή από την Ελλάδα με ανακούφιση ύστερα από το ψαλίδισμα των προσδοκιών της Αθήνας στην Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.

Με ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει πως «η Ελλάδα, χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, παρατηρεί με ικανοποίηση την σημερινή ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ σχετικά με την επιβολή κυρώσεων» στην Τουρκία. «Η Ελλάδα, χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, παρατηρεί με ικανοποίηση την σημερινή ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ σχετικά με την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκικής Δημοκρατίας, στον Πρόεδρο της, καθώς και άλλα στελέχη της, σε εφαρμογή του Τμήματος 231 του Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA)».

Τι προβλέπουν οι κυρώσεις

Στο πλαίσιο των προβλέψεων του Τμήματος (Section 231) του CAATSA, επιβάλλονται πλήρεις κυρώσεις και περιορισμοί στην έκδοση θεωρήσεων στον Ισμαήλ Ντεμίρ, επικεφαλής της Προεδρίας Αμυντικών Βιομηχανιών (SSB) που είναι αρμόδια για όλο το αμυντικό πρόγραμμα της Τουρκίας και υπάγεται απευθείας στον κ. Ερντογάν, καθώς επίσης στον αντιπρόεδρό της Φαρούκ Γιγίτ, στον Σερχάτ Τζένκογλου, επικεφαλής του τμήματος Αεροπορικής Άμυνας και Διαστήματος, όπως επίσης στον Μουσταφά Αλπέρ Ντενίζ, υπεύθυνο προγραμμάτων στην Περιφερειακή Διεύθυνση Αεροπορικών Αμυντικών Συστημάτων της SSB.

Όπως προβλέπει το σχετικό Τμήμα 231 του CAATSA, πρέπει να επιβληθούν τουλάχιστον πέντε από τα συνολικά 12 μέτρα που αυτό προβλέπει. Σε αυτό το πλαίσιο και από τη στιγμή που η ρωσική εταιρεία ROE περιλαμβάνεται στη Λίστα Καθορισμένων Προσώπων επί των οποίων μπορούν να μπορούν να επιβληθούν τα σχετικά μέτρα, ο υπουργός Εξωτερικών, σε συνεργασία με τον υπουργό Οικονομικών, αποφάσισαν τις ακόλουθες κυρώσεις:

  • Πρώτον, την απαγόρευση χορήγησης συγκεκριμένων αδειών εξαγωγών και εγκρίσεων για κάθε αγαθό και τεχνολογίας που θα μπορούσε να μεταφερθεί στην SSB.
  • Δεύτερον, την απαγόρευση χορήγησης δανείων και πιστώσεων από αμερικανικούς χρηματοοικονομικούς θεσμούς προς την SSB, ύψους ως και 10 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως,
  • Τρίτον, την απαγόρευση βοήθειας από την αμερικανική Τράπεζα Εξαγωγών – Εισαγωγών για εξαγωγές προς την SSB,
  • Τέταρτον, την απαίτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες να εκφράσουν αντίθεση σε δάνεια που θα ωφελούσαν την SSB από διεθνείς χρηματοοικονομικού θεσμούς και,
  • Πέμπτον, την επιβολή πλήρων κυρώσεων παρεμπόδισης και περιορισμών στην έκδοσης θεωρήσεων στα προαναφερθέντα πρόσωπα.

Επιπλέον, το Γραφείο Ελέγχου Περιουσιακών Στοιχείων Εξωτερικού (Office of Foreign Assets – OFAC) του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών προσέθεσε την SSB στη σχετική λίστα του, καθώς και τους προαναφερθέντες αξιωματούχους στον κατάλογο όσων προσώπων υπόκεινται σε πάγωμα κάθε περιουσιακού στοιχείου στις ΗΠΑ, ενώ αμερικανοί υπήκοοι υπόκεινται σε απαγόρευση να προχωρούν σε συναλλαγές με τα πρόσωπα αυτά.

Headlines