Τουρκία : Οι αμερικανικές κυρώσεις έκοψαν τα φτερά του Ερντογάν – Το διπλό «πρόσωπο» προς την ΕΕ

Με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 10ης Δεκεμβρίου να αποτελεί πλέον ορόσημο ενδεικτικό μόνο της αναποφασιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βάλει οριστικό φρένο στην τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Ερντογάν φαίνεται πως αναζητεί «χείρα βοηθείας» στους Ευρωπαίους μετά την ψυχρολουσία από την επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων.

Μπορεί οι κυρώσεις να χαρακτηρίζονται σχετικά ήπιες, όχι ικανές να γονατίσουν την Τουρκία, ωστόσο επιφέρουν πλήγμα και συγχρόνως δίνουν αρνητικό μήνυμα στις χρηματαγορές για την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκεται η εύθραυστη τουρκική οικονομία. Και αδιαμφισβήτητα, πλήττουν το γόητρο του Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος επιχειρεί με διάφορες ενέργειες να κερδίσει την εύνοια της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, αρχής γενομένης από την προσέγγιση με το Ισραήλ.

Εσπευσμένο τηλεφώνημα στον Μισέλ

Όπως δείχνουν οι πρώτες κινήσεις, η Άγκυρα στρέφεται στην ΕΕ προκειμένου να ξεφύγει από την αβεβαιότητα που προκαλεί η απόφαση της Ουάσιγκτον να επιβάλει κυρώσεις για την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος των S-400. Ενδεικτικό αυτού, το τηλεφώνημα που έσπευσε να κάνει ο τούρκος πρόεδρος στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.

Ο Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε την επιθυμία του να ανοίξει «νέα σελίδα» με την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Η Τουρκία επιθυμεί να ανοίξει νέα σελίδα με την ΕΕ και να ξεκινήσουν οι συνομιλίες με την ΕΕ εξετάζοντας την κατάσταση στο σύνολό της και στη βάση κοινών συμφερόντων» είπε ο ίδιος, σύμφωνα με ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας.

Σύμφωνα με τον Ερντογάν, το σύμφωνο μετανάστευσης που υπεγράφη το 2016 μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για τη δημιουργία πιο «θετικού» κλίματος.

Παράλληλα, κι ενώ αξιωματούχοι της γείτονος εξακολουθούν σε καθημερινή βάση να εξαπολύουν επιθέσεις κατά της Αθήνας, ο τούρκος πρόεδρος επανέλαβε την ετοιμότητα της Άγκυρας για διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα, ισχυριζόμενος ότι η ελληνική πλευρά αποφεύγει συνεχώς τις διαπραγματεύσεις.

Δεν έλειψε, δε, να κάνει λόγο για… νομιμότητα της πολιτικής της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας ότι η τουρκική πλευρά καταβάλλει πάντοτε τις απαραίτητες προσπάθειες για μια δίκαιη, μόνιμη και βιώσιμη λύση στην περιοχή. «Ελπίζουμε ότι η ΕΕ θα υιοθετήσει εποικοδομητική και συνετή στάση απέναντι στην Τουρκία» κατέληξε απευθυνόμενος στον ευρωπαίο αξιωματούχο.

Μέρος του προβλήματος

Κανείς βέβαια δεν πρέπει να λησμονεί πως ότι η Τουρκία, με τη μέχρι σήμερα στάση της, αποτελεί μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης στη σχέση με την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση γενικότερα.

Άλλωστε, αντίστοιχες επαφές και συνεννοήσεις με τους Ευρωπαίους έχουν γίνει και στο παρελθόν, με την Αγκυρα να αθετεί τις όποιες υποσχέσεις της πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι τους. Όπως συνέβη λίγες ώρες πριν με την έκδοση NOTAM, με την οποία δεσμεύει στρατηγικά σημεία σε όλο το Ανατολικό Αιγαίο για άσκηση της Πολεμικής της Αεροπορίας από τις 4 Ιανουαρίου μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου.

Κι αυτό, διότι αντιλαμβάνεται διαφορετικά την «αποκλιμάκωση» θεωρώντας ότι αρκεί η απόσυρση για συντήρηση του Oruc Reis για να ανοίξει ο δρόμος για συνομιλίες, ενώ επιχειρεί να εγκλωβίσει την Αθήνα επενδύοντας στην ασαφή εικόνα που υπάρχει στις Βρυξέλλες για τα ελληνοτουρκικά. Μένει, επομένως, να φανούν στην πράξη οι καλές προθέσεις της γείτονος και κατά πόσο δεν αποτελούν «πυροτέχνημα» προκειμένου να θολώσει την εικόνα, με τα πρώτα δείγματα γραφής να μην είναι ευοίωνα για θετικές εξελίξεις.

H στάση της Αθήνας

Πάντως, η Αθήνα δηλώνει έτοιμη ανά πάσα στιγμή να καθίσει στο τραπέζι των συζητήσεων με την προϋπόθεση να σταματήσουν οι προκλήσεις και οι παραβιάσεις.

«Η δική μας θέση δεν έχει αλλάξει: σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις. Έχω πει ίσα με δέκα φορές ότι ‘οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός’. Η θέση μας είναι να αποκαταστήσουμε δίαυλο επικοινωνίας με την Τουρκία και να πέσουν οι τόνοι. Η απειλή των κυρώσεων μπορεί να οδηγήσει την Τουρκία σε αλλαγή συμπεριφοράς. Είναι η μόνη πολιτική που μπορεί να αποδώσει ουσιαστικούς καρπούς για την πατρίδα μας» δήλωσε από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο ίδιος συμπλήρωσε πως το κείμενο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επιμένει στην άμεση επανέναρξη των διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο, όπως έχει συμφωνηθεί σε προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου και πάντοτε από το σημείο που σταμάτησαν οι επαφές αυτές το 2016.

«Παρέχεται η ευκαιρία, λοιπόν, στην Τουρκία να αποδείξει ότι εννοεί την αποκλιμάκωση. Ιδού πεδίο δόξης λαμπρόν! Διότι η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη για πρώτη φορά με την απειλή κυρώσεων σε βάρος προσώπων και οντοτήτων για παράνομες δραστηριότητες. Δεν το είχαμε τον Οκτώβριο, τώρα το εξασφαλίσαμε αυτό. Εμείς δεν αλλάξαμε θέση. Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι η πίεση αυξάνεται κι εύχομαι να αλλάξει συμπεριφορά. Εμείς είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε μόνο για το ένα θέμα που μας απασχολεί κι αν δεν συμφωνήσουμε, τότε να δούμε πώς θα πάμε στο δικαιοδοτικό όργανο της Χάγης και να λύσουμε την εκκρεμότητα που μας ταλαιπωρεί» σημείωσε.