Κοροναϊός : Παρά τις υποσχέσεις, ο αναπτυσσόμενος κόσμος θα περιμένει πολύ για τα εμβόλια

Με τους πολίτες των ΗΠΑ, της Βρετανίας και του Καναδά να σηκώνουν ήδη τα μανίκια τους για τους πρώτους εμβολιασμούς κατά της Covid-19, η Δύση φαίνεται να έχει βρει πλέον το δρόμο της εξόδου από την κρίση. Για τις φτωχότερες όμως χώρες, ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος.

Η φιλόδοξη διεθνής πρωτοβουλία COVAX, η οποία δημιουργήθηκε για τη διανομή εμβολίων στις αναπτυσσόμενες χώρες, μέχρι στιγμής έχει εξασφαλίσει ελάχιστες από τις 2 δισεκατομμύρια δόσεις που σχεδιάζει να αγοράσει στη διάρκεια του 2021. Και τα ταμεία της έχουν αδειάσει πριν οριστικοποιηθούν συμφωνίες με τις παρασκευάστριες εταιρείες.

Ο ιός που έχει σκοτώσει πάνω από 1,6 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο ανέδειξε δραματικές ανισότητες, με τις μικρότερες οικονομίες και τα εύθραυστα συστήματα υγείας να έχουν δεχθεί τα μεγαλύτερα πλήγματα. Η COVAX δημιουργήθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τις συμμαχίες GAVI και CEPI προκειμένου να αποτραπεί το διεθνές ποδοπάτημα για τα εμβόλια που προκάλεσαν προηγούμενες επιδημίες.

Τώρα όμως πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι η ελπίδα για δίκαιη διανομή των εμβολίων ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς σβήνει γρήγορα. Με τα αποθέματα των εμβολίων να μην επαρκούν για όλους, οι ανεπτυγμένες χώρες, ορισμένες από τις οποίες βοήθησαν στην ανάπτυξη εμβολίων με χρήματα των φορολογουμένων, δέχονται αφόρητες πιέσεις να καλύψουν τους δικούς τους πληθυσμούς.

Στο μεταξύ, κάποιες φτωχότερες χώρες που συνεργάζονται με την COVAX αρχίζουν να αναζητούν εναλλακτικές λύσεις φοβούμενες ότι οι υποσχέσεις δεν θα γίνουν πράξη.

«Είναι απλά μαθηματικά» είπε στο Associated Press ο Αρνό Μπερνέρ, επικεφαλής Παγκόσμιας Δημόσιας Υγείας στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.

Από τις περίπου 12 δισεκατομμύρια δόσεις που αναμένεται να παραγάγουν οι φαρμακοβιομηχανίες το 2021, οι 9 δισεκατομμύρια έχουν ήδη κρατηθεί για τις πλουσιότερες χώρες, επισήμανε ο Μπερνέρ.

Μέχρι σήμερα, το μόνο επιβεβαιωμένο, νομικά δεσμευτικό συμβόλαιο της COVAX αφορά την προμήθεια μόλις 200 εκατομμυρίων δόσεων, αν και προβλέπει οψιόν για μεγαλύτερες παραγγελίες στο μέλλον. Συμφωνίες υπάρχουν για ακόμα 500 εκατομμύρια δόσεις, δεν είναι όμως νομικά δεσμευτικές, παραδέχτηκε ο εκπρόσωπος της GAVI Τζέιμς Φάλκερ.

Οι 200 εκατομμύρια δόσεις θα έρθουν από το Ινστιτούτο Serum της Ινδίας, την εταιρεία που θα παράγει μεγάλο μέρος των εμβολίων που προορίζονται για αναπτυσσόμενες χώρες. Σύμφωνα με την εταιρεία, η παραγωγή αφορά 100 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca και άλλες τόσες για το εμβόλιο της Novovax.

Εκπρόσωπος της εταιρείας επισήμανε πάντως στο AP ότι πρώτη προτεραιότητα θα δοθεί στην παραγωγή εμβολίων για την Ινδία, η οποία σκοπεύει να παραγγείλει 300 εκατομμύρια δόσες.

Οι υπεύθυνοι της GAVI αναγνωρίζουν το πρόβλημα: σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο της πρωτοβουλίας ο κίνδυνος αποτυχίας είναι «πολύ υψηλός».

Την ίδια απαισιοδοξία εξέφρασε πρόσφατα και η δρ Κάθριν Ο’Μπράιεν, επικεφαλής του τμήματος εμβολίων στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. «Η έκκληση για παγκόσμια αλληλεγγύη εν πολλοίς έπεσε στο κενό» δήλωσε σε εσωτερική σύσκεψη του οργανισμού, της οποίας τα πρακτικά περιήλθαν στην κατοχή του Associated Press.

Όταν της ζητήθηκε από το πρακτορείο να διευκρινίσει τι εννοούσε, η Ο’Μπράιεν περιορίστηκε να δηλώσει σε email της πως «όλες οι χώρες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε εμβόλια κατά της Covid-19 το ταχύτερο δυνατό».