The Cartel Project: Έρευνα για καρτέλ ναρκωτικών και δολοφονίες δημοσιογράφων

Με αυτή τη φράση η Γαλλίδα δημοσιογράφος Paloma Dupont, από το διεθνές συνεργατικό δίκτυο δημοσιογραφίας Forbidden Stories, το οποίο έκανε μια διασυνοριακή έρευνα για τα συμφέροντα πίσω από τις δολοφονίες δημοσιογράφων που κάλυψαν τη βία και το οργανωμένο έγκλημα στο Μεξικό, έδωσε το στίγμα των πέντε ερευνών που δημοσιεύτηκαν.

Στις αρχές του 2019 το Forbidden Stories συγκέντρωσε δημοσιογράφους από δεκάδες μέσα μαζικής ενημέρωσης, από όλο τον κόσμο, στο Παρίσι, για να τους ζητήσει  να συμμετάσχουν στο «The Cartel Project».

60 δημοσιογράφοι από 25 μέσα ενημέρωσης σε 18 χώρες συμμετείχαν σε αυτό το φιλόδοξο έργο, το οποίο τελικά άρχισε να παρουσιάζεται από τις 6 Δεκεμβρίου λόγω της πανδημίας.

Οι πέντε έρευνες δημοσιεύθηκαν διαδοχικά, κάθε μέρα, στους ιστότοπους όλων των μέσων μαζικής ενημέρωσης που συμμετείχαν.

#1 Regina Martinez

Η πρώτη έρευνα του «The Cartel Project» περιλαμβάνει τα βασικά στοιχεία των ερευνών που πραγματοποίησε για το περιοδικό Proceso, η δημοσιογράφος από τη Veracruz,  Regina Martínez η οποία δολοφονήθηκε το 2012.

Δύο δημοσιογράφοι πήγαν δύο φορές στη Veracruz. Συναντήθηκαν με άτομα και αξιωματούχους που σχετίζονται με την υπόθεση της Martínez, την περιοχή όπου έζησε και όπου έκανε τις έρευνές της.

Η δημοσιογράφος ήταν γνωστή στην πόλη ως αφοσιωμένη και υπεύθυνη ερευνήτρια – δημοσιογράφος, που έψαξε σε βάθος τους δεσμούς μεταξύ πολιτικών και καρτέλ ναρκωτικών. Επιπλέον, έγραψε για τις χιλιάδες εξαφανίσεις ανθρώπων που σημειώθηκαν τα χρόνια της ωμής βίας.

Οι δημοσιογράφοι είχαν πρόσβαση σε νομικά έγγραφα και μέσω του ομοσπονδιακού νόμου για τη διαφάνεια και την πρόσβαση σε πληροφορίες απαίτησαν από τη δικαστική εξουσία στη Veracruz τον πλήρη φάκελο για τη δολοφονία της.

Για τη δολοφονία της έχει φυλακιστεί ένα άτομο, αλλά αποτελεί κοινό μυστικό ότι δεν είναι ο δολοφόνος της.

Η δημοσιογραφική έρευνα για τη Martínez καλύπτει τις δύο εξαετείς θητείες στις οποίες ο Fidel Herrera και ο Javier Duarte ήταν κυβερνήτες της Veracruz (2004-2016), δηλαδή την περίοδο που ξεκίνησε ο λεγόμενος πόλεμος ενάντια στο οργανωμένο έγκλημα, από τον πρόεδρο του Μεξικού Felipe Calderón (2006-2012).

Η έρευνα ανέφερε ότι ο τότε κυβερνήτης Herrera είχε συμπεριλάβει την Martínez σε μια μαύρη λίστα. Ο Herrera είχε διασυνδέσεις  με την Zetas, μια εξαιρετικά σκληρή και επικίνδυνη ομάδα διακίνησης ναρκωτικών η οποία έκανε πολλά εγκλήματα στη Veracruz.

Ο επόμενος κυβερνήτης, Ντουάρτε, ο οποίος έχει καταδικαστεί και  βρίσκεται στη φυλακή για ξέπλυμα χρήματος και εγκληματική οργάνωση αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι συμμετείχε στη δολοφονία της.

Ο νυν πρόεδρος του Μεξικού Αντρέ Μανουέλ Λόπεζ Ομπραντόρ υποσχέθηκε να ανοίξει ξανά το φάκελλο για τη δολοφονία της Martinez.

#2 Kατασκοπεία (Espionaje)

Η έρευνα «Κατασκοπεία Μεξικανών Δημοσιογράφων» διερευνά τα γεγονότα σχετικά με την απόπειρα κατασκοπείας που υπέστη ο μεξικανός δημοσιογράφος Jorge Carrasco το 2016. Ο Carrasco, τώρα επικεφαλής του περιοδικού Proceso, συμμετείχε τότε στην έρευνα για τα Panama Papers.

Ο Carrasco φέρεται να δέχθηκε επίθεση χακαρίσματος του κινητού τηλεφώνου του με το πρόγραμμα Pegasus, το οποίο διαχειρίζεται μια ισραηλινή εταιρεία, η NSO Group, σύμφωνα με την ανάλυση μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων ψηφιακής ασφάλειας της Διεθνούς Αμνηστίας που συνεργάστηκε με την ερευνητική ομάδα.

Ένας άλλος δημοσιογράφος τον οποίο στόχευσε το κακόβουλο λογισμικό κατασκοπίας είναι ο ερευνητής δημοσιογράφος Carmen Aristegui. Αυτό το λογισμικό πωλείται σε τοπικές κυβερνήσεις στο Μεξικό. Επιπλέον, το The Cartel Project ανέφερε πως αρχές των ΗΠΑ δήλωσαν ότι τα καρτέλ ναρκωτικών είχαν πρόσβαση σε τέτοια είδη εργαλείων.

Σύμφωνα με τη διασυνοριακή έρευνα, τα τελευταία δέκα χρόνια, εννέα μεξικανοί δημοσιογράφοι φέρεται να έπεσαν θύματα προσπάθειών υποκλοπής από spyware στα τηλέφωνά τους.

#3 Συνθετικά ναρκωτικά (Synthetic Drugs)

Η τρίτη έρευνα σχετίζεται με την σύνδεση των μεξικανικών καρτέλ με ορισμένες ασιατικές χώρες και πως λειτουργούν τώρα ως πολυεθνικές εταιρείες στην παραγωγή του συνθετικού ναρκωτικού fentanyl. Η έρευνα αποκάλυψε δεσμούς μεταξύ του καρτέλ Sinaloa και ενός ολόκληρου δικτύου εταιρειών του Μεξικού και των ΗΠΑ που συνεργάζονται με κινεζικές εταιρείες στη Σαγκάη και την Ινδία.

Για να αποδειχθεί εξετάστηκαν έγγραφα από το «Blueleaks», μια μεγάλη διαρροή δεδομένων από την αστυνομία των Ηνωμένων Πολιτειών που συνέβη τον Ιούνιο του 2020. Αυτές οι πληροφορίες αναλύθηκαν από εμπειρογνώμονες δεδομένων και επαληθεύτηκαν από πηγές στην Αμερικανική Υπηρεσία κατά των Ναρκωτικών (DEA).

#4 Εργοστάσιο Μεθαμφεταμίνης ( Production of methamphetamine)

Η παραγωγή μεθαμφεταμίνης στην Ευρώπη ήταν η τέταρτη έρευνα. «Breaking Bad in Europe: Mexican ‘cooks’ in service of Dutch gangs.”.

Αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας Μεξικανών που συνδέονται με το οργανωμένο έγκλημα στη χώρα τους, οι οποίοι λειτουργούσαν ένα εργαστήριο παραγωγής ναρκωτικών στην Ολλανδία.

#5 Διακίνηση όπλων ( Weapon trafficking)

Η πέμπτη και τελευταία έρευνα ασχολήθηκε με τη διακίνηση και πώληση όπλων στο Μεξικό.

«Τουλάχιστον 86 από 119 δημοσιογράφους και εργαζομένους στα μέσα ενημέρωσης που σκοτώθηκαν στο Μεξικό από το 2000 και μετά έχουν σκοτωθεί από πυροβόλα όπλα», ανέφερε η έρευνα.

Κατά τη διάρκεια της δεκάμηνης έρευνας σχετικά με το θέμα η ομάδα αποκάλυψε πώς τα όπλα που πωλούνται νόμιμα στον Μεξικάνικο Στρατό φέρεται να χρησιμοποιούνται για τη διάπραξη εγκλημάτων κατά πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιογράφων.

Ένα από τα βασικά σημεία αυτής της έκθεσης είναι ότι μεταξύ 2008 και 2018, ο Μεξικανικός Στρατός πούλησε 205.240 πυροβόλα όπλα στην τοπική αστυνομία. Αυτά τα όπλα φέρεται να παράγονται σε ευρωπαϊκές χώρες και το Ισραήλ και εξήχθησαν στο Μεξικό χωρίς να ζητηθούν, όπως απαιτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πιστοποιητικά τελικού χρήστη.

Σε μια ιστορία περιγράφεται πως η αστυνομία του Guanajuato βρήκε ένα οπλοστάσιο με όπλα μεγάλου διαμετρήματος όταν συνέλαβαν δύο άνδρες ως  υπόπτους  για τη δολοφονία του δημοσιογράφου israel Vázquez, ενός δημοσιογράφου του ιστότοπου ειδήσεων El Salmantino. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Vázquez πυροβολήθηκε από εκτελεστές στις 6 Νοεμβρίου 2020 ενώ προσπαθούσε να ερευνήσει και να γράψει για  μία δολοφονία.

Ογδόντα τοις εκατό των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν στο Μεξικό τα τελευταία τέσσερα χρόνια σκοτώθηκαν από πυροβόλα όπλα, ανέφερε η ειδική έκθεση, βάσει πληροφοριών από το 2000 έως το 2020 από την Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων (CPJ).

Ποια Μέσα συμμετείχαν

Τα 25 Μέσα Ενημέρωσης που συμμετείχαν είναι: το Proceso του Μεξικού, OCCRP του Μεξικού και της Ισπανίας,  El País της Ισπανίας, The Washington Post από τις Η.Π.Α., The Star από τον Καναδά, Morning Post της Νότιας Κίνας, The Guardian από το Ηνωμένο Βασίλειο, France Télévisions, Le Monde και Radio France από τη Γαλλία, The Marker of Haaretz από το Ισραήλ,  Expresso από την Πορτογαλία; De Volkskrant από την Ολλανδία, WDR, Die Zeit, NDR και Süddeutsche Zeitung από τη Γερμανία, RTS από την Ελβετία, Daraj από τον Λίβανο, SVT από τη Σουηδία, La Prensa του Παναμά, IRPI από την Ιταλία, Le Soir και Knack από το Βέλγιο, και The Lede από την Ινδία.

Το Μεξικό παραμένει η πιο «θανατηφόρα» χώρα της Λατινικής Αμερικής για δημοσιογράφους και η έκτη πιο «θανατηφόρα» στον κόσμο για το επάγγελμα.

https://fb.watch/2r7NYyzPhn/