Το 2020 σε πέντε οικουμενικές στιγμές του

Μια δύσκολη χρονιά φθάνει στο τέλος της. Εκεί, πάνω στην εκπνοή της, και χωρίς τα ζόρια που γέννησε να έχουν πλήρως αποχωρήσει από την ζωή μας, ας θυμηθούμε πέντε στιγμές κατά τις οποίες αισθανθήκαμε συνάνθρωποι.

1.Black Lives Matter

Αν το #metoo πρυτάνευσε πέρσι ως σύνθημα χιλιάδων γυναικών ανά τον πλανήτη που μοιράστηκαν τις ιστορίες κακοποίησης ή παρενόχλησής τους από άντρες, το Black lives Matter ακούστηκε δυνατά σε διαδηλώσεις και γράφτηκε ως σύνθημα και ως αφορμή συζήτησης στα social media. Η αφορμή ήταν η δολοφονία του μαύρου George από την αστυνομία της Μινεάπολις στις ΗΠΑ. Αν και έχουν παρέλθει οι εποχές της έκδηλης ανισότητας μεταξύ μαύρων και λευκών, διάφορα περιστατικά σαν αυτό δείχνουν ότι οι μαύροι δεν είναι καταχωρημένοι στις συνειδήσεις όλων των συνανθρώπους τους ως ίσοι με αυτούς. Η εκλογή της Κάμαλα Χάρις στο πλευρό του νέου Αμερικανού προέδρου ήρθε και ως επίρρωση αυτού του οικουμενικού μηνύματος: οι μαύρες ζωές έχουν αξία.

«Δεν μπορώ να αναπνεύσω», ένα σύνθημα που συνόδευσε το μήνυμα για τις ζωές των μαύρων

 2. Χειροκροτώντας στα μπαλκόνια για τους γιατρούς και τους νοσηλευτές

Δεν είδαν όλοι με καλό μάτι αυτήν την κίνηση. Υπήρξαν ακόμα και γιατροί και εργαζόμενοι στα νοσοκομεία που είπαν ότι δεν χρειάζονται χειροκρότημα, αλλά καλύτερες συνθήκες εργασίας, περισσότερο προσωπικό και σεβασμό στην πράξη από τις κυβερνήσεις των χωρών τους. Όμως, κανείς δεν μπορεί να μην παραδεχθεί ότι αυτές οι αυθόρμητες κινητοποιήσεις πολιτών από όλον τον κόσμο, ανθρώπων κλεισμένων στο σπίτι που με κομμένη την ανάσα παρακολουθούσαν τις εξελίξεις, είχαν κάτι το συγκινητικό και το ανθρώπινο. ολλά βίντεο από χειροκροτήματα στα μπαλκόνια έγιναν viral και η Ελλάδα δεν έμεινε έξω από αυτό.

Φωτογραφία: Χρήστος Μπόνης

3. Η δύση της Χρυσής Αυγής

Μετά από πεντέμιση χρόνια διαδικασιών, η Χρυσή Αυγή έλαβε και από την δικαιοσύνη τον χαρακτηρισμό της εγκληματικής οργάνωσης. Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα υπήρξε μια καταλυτική στιγμή και ανάγκασε τους σύγχρονους οπαδούς της πολιτικής του κατευνασμού απέναντι στον φασισμό και τους εκπροσώπους του να σωπάσουν. Τον Μάιο του 2019 η Χρυσή Αυγή κατεβαίνει στις εκλογές  και για πρώτη φορά ύστερα από δέκα χρόνια υποχωρεί εκλογικά, ενώ τον Ιούλιο του ίσιου έτους μένει εκτός Βουλής. Στη συνέχεια διαλύεται, μέχρι να καταδικαστεί. «Ο Παύλος ζει/τσακίστε τους ναζί» ήταν ένα από τα βασικά συνθήματα που κυριάρχησαν στην συγκέντρωση έξω από τα δικαστήρια στις 7 Οκτώβρη του 2020. Λίγες μέρες αργότερα, κυκλοφόρησε στην Ελλάδα  το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ του Νορβηγού Håvard Bustnes για τις γυναίκες της Χρυσής Αυγής, ένα πολιτικό μόρφωμα που απασχόλησε όλα αυτά τα χρόνια-και συνεχίζει- όχι μόνο την ελληνική, αλλά και την ξένη, κυρίως ευρωπαϊκή, κοινή γνώμη.

4. Η κυριαρχία του Zoom και του Tik Tok

Αν και η κυβέρνηση του Τραμπ επιχείρησε να απαγορεύσει την πλατφόρμα στις ΗΠΑ, το Tik Tok χρίστηκε ο βασιλιάς των social media μες στο 2020. Σχεδόν οι πάντες χάζευαν με τις ώρες τα βιντεάκια από το TikTok, χιλιάδες χρήστες δημιούργησαν περιεχόμενο και αναδύθηκαν, επίσης, μερικοί νέοι celebrities μέσα από την πλατφόρμα. Χάρη στην διαδραστικότητα και την έντονη επιρροή της, έγιναν και μερικές πολύ συγκινητικές κινήσεις σε σχέση με την τέχνη όπως αυτή. Η τεράστια άνοδος του TikTok συμπίπτει με το zoom, μια εφαρμογή που ελάχιστοι γνωρίζαμε από πριν. Το zoom έγινε η αίθουσα στην σχολή μας, το γυμναστήριό μας, ακόμα και το καφέ όπου συχνάζαμε με τους φίλους μας: η νέα μας καθημερινότητα.

5. Support Art Workers

Και στην πρώτη και στην δεύτερη καραντίνα, γεμίσαμε αρκετές ώρες στο σπίτι ακούγοντας μουσική, βλέποντας ταινίες και διαβάζοντας βιβλία. Οι καλλιτέχνες όμως αντιμετώπισαν τεράστιο πρόβλημα. Και όχι μόνο αυτοί, αλλά και οι εργαζόμενοι γύρω τους: ηχολήπτες, ταμίες, υπεύθυνοι δημοσίων σχέσεων, ενδυματολόγοι… Δεκάδες κλάδοι γονάτισαν οικονομικά, ενώ ως προς την Ελλάδα, αποκαλύφθηκαν παθογένειες ετών, όπως η μαύρη και αδήλωτη εργασία και ελλιπής οργάνση των εταιρειών που διαχειρίζονται τα πνευματικά δικαιώματα.

Καθώς καλλιτέχνες και φορείς από όλον τον κόσμο προσπαθούσαν να συσπειρωθούν έστω διαδικτυακά, δεδομένωνκαι των δύσκολων συνθηκών για δια ζώσης συναθροίσεις, οι κυβερνήσεις των χωρών λίγα πράγματα έκαναν. Οι Έλληνες εργαζόμενοι στον πολιτισμό περίμεναν για πολύ καιρό σαφή απάντηση από το Υπουργείο Πολιτισμού σχετικά με το τι να περιμένουν, μάταια όμως. Τα θέατρα ανοιγόκλεισαν τρεις φορές και χιλιάδες άνθρωποι βρέθηκαν άνεργοι και ξεκρέμαστοι, χωρίς επίδομα, γιατί δεν φαίνονταν πουθενά.

Για ακόμα μια φορά, η αλληλευγγύη των καθημερινών ανθρώπων επουλώνει έστω πρόσκαιρα κάποιες πληγές.

Το 2020 ήταν η χρονιά του κοροναϊού. Κυρίως, όμως, η χρονιά της συνειδητοποίησης της ουσίας: η υγεία μας είναιι πολύ σημαντική, περισσότερο από ό, τι πιστεύαμε. Μετά την υγεία μας, όμως, οφείλουμε να νοιαζόμαστε για τον συνάνθρωπό μας. Οι νοσηλευτές και οι γιατροί στάθηκαν στην πρώτη γραμμή, το ίδιο και κάποιοι συμπολίτες μας σε όλον τον κόσμο που καθημερινά έφτιαχναν το ψωμί μας, μας έδιναν τα φάρμακά μας και μας πήγαιναν με το λεωφορείο στην δουλειά.

Αν κρατήσουμε αυτή την πρώτη ύλη της ευγνωμοσύνης και της αλληλεγγύης ως εφόδιο για το 2021 θα γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Χάσαμε ήδη πολλούς: αγαπημένους, συγγενείς, φίλους. Θρηνήσαμε και πονέσαμε πολύ. Στερηθήκαμε και αναλάβαμε ατομική ευθύνη, μην βλέποντας πάντα την ανάλογη ευθύνη από μεριάς των ιθυνόντων στα κράτη μας.

Ας ευχηθούμε το 2021 να σκοτώσει τον κοροναϊό, αλλά όχι την ανθρωπιά μας.