Οι ενδοκουρδικές αντιπαραθέσεις, η Τουρκία και οι ΗΠΑ

Για την Τουρκία η δράση των κουρδικών πολιτοφυλακών, των «Λαϊκών Μονάδων Προστασίας» (YPG) στη Βορειοανατολική Συρία είναι παράγοντας «υπαρξιακής αγωνίας». Και αυτό γιατί οι συγκεκριμένες πολιτοφυλακές, που πρωταγωνιστούν στις λεγόμενες «Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις» (SDF) και πολιτικά καθοδηγούνται από το PKK, που δρα και εντός Τουρκίας, όχι μόνο στηρίζονται από τις ΗΠΑ, αφού υπήρξαν σημαντικές στην πάλη κατά του Ισλαμικού Κράτους, αλλά και προσπάθησαν να φτιάξουν οιονεί κρατικές οντότητες στις περιοχές που έλεγχαν. Αυτό μπορεί να εξηγήσει και γιατί η Τουρκιά πίεσε τόσο πολύ ΗΠΑ και Ρωσία για να αποκτήσει τη δυνατότητα για ζώνη ασφαλείας στη Συρία.

Την ίδια στιγμή δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το κουρδικό κίνημα είναι διαιρεμένο και υπάρχει πάντα μια αντιπαλότητα ανάμεσα στο PKK και στο Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα στο Ιράκ (KDP), που ελέγχει σήμερα την κυβέρνηση του Ιρακινού Κουρδιστάν. Ας μην ξεχνάμε και οι εκεί ένοπλες ομάδες, οι «πεσμεργκά», επίσης έχουν στηριχθεί από τις ΗΠΑ.

Ενδοκουρδικές συγκρούσεις

Σε αυτό το φόντο είχε μεγάλη σημασία ότι ο πρωθυπουργός της Κουρδικής Τοπικής Κυβέρνησης Μασρούρ Μπαρζανί δήλωσε ότι μεγάλος αριθμός μαχητών των Λαϊκών Μονάδων Προστασίας επιτέθηκαν με βαρύ οπλισμό σε πεσμεργκά. Παρότι οργανώσεις προσκείμενες στο PKK δήλωσαν ότι πρόκειται για «βρώμικη προπαγάνδα», φαίνεται ότι όντως έχουν υπάρξει τέτοιες συγκρούσεις στην περιοχή του Ιρακινού Κουρδιστάν.

Οι εντάσεις ανάμεσα στο PKK και το KDP έχουν κλιμακωθεί από το καλοκαίρι, όταν δυνάμεις του KDP κατέλαβαν ένα στρατηγικό ορεινό πέρασμα ανάμεσα σε διαφορετικές βάσεις του PKK σε μια κίνηση που συνέπεσε με μεγάλες κινήσεις του τουρκικού στρατού για να περικυκλώσει και αποκόψει τις βάσεις του PKK στην ευρύτερη περιοχή. Ας μην ξεχνάμε ότι το PKK διατηρεί βάσεις στο Ιρακινό Κουρδιστάν, περιοχή στην οποία επιχειρούν συχνά και οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Μάλιστα ο Μπαρζανί έχει κατηγορήσει το PKK ότι την ώρα που οι πεσμεργκά πολεμούσαν το Ισλαμικό Κράτος, το PKK προσπαθούσε να αποκτήσει περισσότερη παρουσία στην περιοχή.

Από τη μεριά του το PKK υποστηρίζει ότι οι δυνάμεις της Κουρδικής Τοπικής Κυβέρνησης έχουν κάνει επιθετικές κινήσεις προς τους μαχητές του, ενώ η δεύτερη υποστηρίζει ότι απλώς επιστρέφουν οι πεσμεργκά στις βάσεις τους και κατηγορεί το PKK ότι με τις κινήσεις του προκαλεί τις τουρκικές επιθέσεις στο Ιρακινό Κουρδιστάν. Ουσιαστικά, το KDP έχει καλέσει και την Τουρκία και το PKK να μην μεταφέρουν τη σύγκρουσή τους στη δική του περιοχή. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται μια κλιμάκωση που θα οδηγούσε σε μια μεγάλη ενδοκουρδική σύγκρουση, ανάλογη με αυτή της δεκαετίας του 1990.

Η θέση των ΗΠΑ

Όμως, τα πράγματα κάνει πιο σύνθετα η αμερικανική υποστήριξη προς τις πολιτοφυλακές των SDF στη Συρία. Ας μην ξεχνάμε ότι οι συγκεκριμένες προσκείμενες στο PKK δυνάμεις αποτελούν σήμερα βασική πλευρά της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσία στο Συριακό έδαφος, υποστηρίζονται εξοπλιστικά από τις ΗΠΑ και με αυτούς συνεργάζονται οι αμερικανοί στρατιωτικοί που εξακολουθούν να βρίσκονται στη Συρία. Από τη μεριά του ο Μπαρζανί επιμένει ότι δεν μπορεί το PKK να εκμεταλλεύεται τη βοήθεια που λαμβάνουν οι πολιτοφυλακές στο Συριακό έδαφος.

Από τη μεριά τους οι ΗΠΑ δεν θα ήθελαν να δουν να μεγάλη επιδείνωση των ενδοκουρδικών σχέσεων, εκτός των άλλων και γιατί θέλει να παραμείνουν ανοιχτές οι δίοδοι ανάμεσα στις κουρδικές περιοχές στη Συρία και το Ιρακινό Κουρδιστάν για τις μετακινήσεις προσωπικού, εξοπλισμού και οικονομικών ενισχύσεων.

Οι ΗΠΑ έχουν προσπαθήσει να περιορίσουν κάπως την επιρροή του PKK κυρίως με το στηρίζουν τις συζητήσεις ανάμεσα στο PYD (τη συριακή έκφραση του PKK) των κουρδικών οργανώσεων στη Συρία που είναι πιο φιλικές προς το KPD. Όμως, την ίδια στιγμή γνωρίζουν ότι τα βασικά κουρδικά στελέχη με τα οποία συνεργάζονται στην περιοχή, όπως ο επικεφαλής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων Μαζλούμ Κομπάνε κατά βάση είναι στελέχη του PKK.

Οι τουρκικές κινήσεις

Από τη μεριά της η Τουρκία σε μεγάλο βαθμό επιχαίρει για το ενδεχόμενο μιας ενδοκουρδικής σύρραξης. Σε αυτό το πλαίσιο έχει προσπαθήσει να αναβαθμίσει και τις σχέσεις με το Ιράκ και να πιέσει για μια πιο σκληρή στάση απέναντι στο PKK και την παρουσία του στο Ιράκ.

Με ιδιαίτερη επιμονή το τελευταίο διάστημα η τουρκική κυβέρνηση επιμένει για την αποχώρηση του PKK από την περιοχή της Σιντζάρ, μιας περιοχής Γεζίντι όπου οι κουρδικές πολιτοφυλακές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για την εκδίωξη του Ισλαμικού Κράτους.

Η Τουρκία επιμένει ότι πρέπει εκδιωχθούν οι μαχητές του PKK από την περιοχή και να υλοποιηθεί η συμφωνία που υπέγραψαν τον Οκτώβριο η κεντρική ιρακινή κυβέρνηση στη Βαγδάτη και η Κουρδική Τοπική Κυβέρνηση ώστε να περάσει η περιοχή της Σιντζάρ σε ιρακινό έλεγχο.

Αυτά επανέλαβε και ο Ερντογάν στη συνάντηση που είχε στις 17 Δεκεμβρίου με τον πρωθυπουργό του Ιράκ Μουσταφά αλ Καντίμι όπου εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες της ιρακινής κυβέρνησης κατά του PKK υπογραμμίζοντας ότι Ιράκ και Τουρκία έχουν κοινούς εχθρούς το Ισλαμικό Κράτος, το PKK και τους γκιουλενιστές. Από τη μεριά του ο ιρακινός πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι το Ιράκ δεν  μπορεί να ανεχθεί κανέναν σχηματισμό που απειλεί την ακεραιότητα της Τουρκίας.