Κοροναϊός : Μήπως χρειαζόμαστε εμβόλια και για τα κατοικίδια ζώα;

Μετά την ανίχνευση του πανδημικού κοροναϊού σε γάτες, σκύλους και εκατομμύρια μινκ σε εκτροφεία της Δανίας και άλλων χωρών, ορισμένοι ειδικοί ανησυχούν ότι τα εκτρεφόμενα και κατοικίδια ζώα θα λειτουργήσουν ως φυσικές δεξαμενές του ιού και ίσως τον μεταδώσουν σε απειλούμενα άγρια είδη.

Μήπως τελικά χρειαζόμαστε εμβόλια κατά της Covid-19 και για τα κατοικίδια ζώα;

«Από την άποψη της δημόσιας υγείας, δεν υπάρχει ανάγκη για εμβόλιο» λέει στο περιοδικό Science ο Ουίλιαμ Κάρες, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της EcoHealth Alliance, μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που επαγρυπνεί για το ξέσπασμα επιδημιών σε άγρια ζώα.

Ο λόγος, εξηγεί, είναι ότι τα κατοικίδια ζώα όπως οι γάτες και οι σκύλοι μολύνονται μεν από τον κοροναϊό, δεν παίζουν όμως σημαντικό ρόλο στη μετάδοση του ιού στον άνθρωπο και την τροφοδότηση της πανδημίας.

Την άποψη του Κάρες δείχνει να συμμερίζεται το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας (USDA), το οποίο αδειοδοτεί τα εμβόλια κτηνιατρικής χρήσης. «Τα δεδομένα δεν δείχνουν ότι ένα τέτοιο εμβόλιο θα είχε αξία» ανέφερε στο Science εκπρόσωπος του υπουργείου. «Οι εταιρείες είναι ελεύθερες να πραγματοποιούν έρευνες και να αναπτύσσουν τέτοια εμβόλια, χωρίς άδεια όμως δεν μπορούν να τα διανείμουν» εξήγησε.

Ρωσικό εμβόλιο για μινκ

Διαφορετική άποψη φαίνεται ωστόσο να έχουν οι ρωσικές αρχές. Όπως ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα, η Ρωσία πλησιάζει στην ολοκλήρωση των δοκιμών για ένα εμβόλιο κατά της Covid-19 σε μινκ και κατοικίδια ζώα όπως οι γάτες, αν και ο μηχανισμός λειτουργίας του δεν έχει διευκρινιστεί.

Εμβόλιο για μινκ και κατοικίδια ζώα αναπτύσσει η αμερικανική εταιρεία κτηνιατρικών φαρμάκων Zoetis. Η προσπάθεια ακολουθεί την προσέγγιση του ανθρώπινου εμβολίου που αναπτύσσει η Novavax και  χρησιμοποιεί μια τροποποιημένη βερσιόν της πρωτεΐνης-ακίδας που επιτρέπει στον ιό να εισέρχεται στα κύτταρα. Τα πειράματα έδειξαν ότι το εμβόλιο προκαλεί σημαντική ανοσολογική απόκριση στα ζώα, αν και παραμένει ασαφές αν η αντίδραση αυτή επαρκεί για την αποτροπή της λοίμωξης.

Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε ότι κτηνίατροι έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για το εμβόλιο, το οποίο όμως δεν έχει λάβει το πράσινο φως από το USDA.

Επιπλέον, τα εμβόλια που αναπτύσσονται για ανθρώπινη χρήση δοκιμάζονται πρώτα σε ποντίκια, χάμστερ, πιθήκους ή άλλα πειραματόζωα, κάτι που σημαίνει ότι τα εμβόλια αυτά θα είναι αποτελεσματικά και στα ζώα.,

«Διαφορετικά είδγ έχουν και διαφορετικές ανοσολογικές αποκρίσεις, οπότε μπορεί να χρειάζεται να διπλασιάσουμε τη δόση αντιγόνου στους σκύλους για παράδειγμα, σε σχέση με τις γάτες. Όμως τα βασικά σημεία δεν θα άλλαζαν» εξηγεί ο Ουίλιαμ Κάρες της EcoHealth.

Ανησυχία για τους ανθρωποειδείς πιθήκους

Για τον Κάρες, η μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι ο SARS-CoV-2 θα μεταδοθεί σε απειλούμενα είδη όπως οι ανθρωποειδείς πίθηκοι (χιμπατζήδες, γορίλες, ουραγκοτάγκοι) για τους οποίους ορισμένες ασθένειες του ανθρώπινου αναπνευστικού συστήματος έχουν αποδειχθεί θανατηφόρες.

Κίνδυνο διατρέχουν όχι μόνο οι πίθηκοι που ζουν σε άγρια κατάσταση αλλά και οι πίθηκοι σε ζωολογικούς κήπους, όπου έχουν ήδη αναφερθεί κρούσματα σε τίγρεις, λιοντάρια και άλλα είδη.

Υψηλό κίνδυνο διατρέχει πιθανότητα και η απειλούμενη νυφίτσα του είδους Mustela nigripes, γνωστή και ως ικτίς η μελανόπους, δεδομένου ότι οι νυφίτσες που χρησιμοποιούνται ως εργαστηριακά πειραματόζωα έχουν αποδειχθεί άκρως ευάλωτες στον κοροναϊό.

Για άλλα ζώα όπως τα μινκ, η καλύτερη τακτική θα ήταν η αύξηση του διαθέσιμου χώρου στα εκτροφεία ώστε να μην συνωστίζονται τα ζώα.

Ακόμα κι όλα τα εκτρεφόμενα και κατοικίδια ζώα εμβολιάζονταν, ο κίνδυνος δεν θα εξαφανιζόταν, αφού τα εμβόλια είναι πιθανό ότι δεν σταματούν την ασυμπτωματική μετάδοση.

Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να συνεχίσουμε να επαγρυπνούμε για επιδημίες σε ζώα. Όπως σχολιάζει ο Κάρες, «υπάρχει διαδεδομένη η αντίληψη ότι η Covid-19 θα εξαφανιστεί».

«Αυτό δεν συμβαίνει. Θα μείνει μαζί μας για πάντα. Οπότε ο κίνδυνος για τα ζώα επίσης θα παραμείνει».