Μεγάλη Σύνοδος: Δίας και Κρόνος δίνουν ραντεβού το σούρουπο

Το απόγευμα της Δευτέρας, λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, ο Δίας και ο Κρόνος θα εμφανιστούν στον ουρανό πιο κοντά ο ένας στον άλλο από την εποχή του Γαλιλαίου τον 17^ο αιώνα.

Η σύνοδος των δύο μεγαλύτερων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος, όπως ονομάζουν οι αστρονόμοι το φαινόμενο, δεν είναι ιδιαίτερα σπάνια: ο Δίας προσπερνά τον Κρόνο στην πορεία του γύρω από τον Ήλιο μια φορά κάθε περίπου 20 χρόνια.

Όμως η σύνοδος της Δευτέρας ξεχωρίζει επειδή οι δύο πλανήτες θα εμφανίζονται να απέχουν μεταξύ τους τόσο λίγο, μόλις ένα δέκατο της μοίρας, ή περίπου το ένα πέμπτο του φαινόμενου μεγέθους της πανσελήνου. Αυτό σημαίνει ότι ένα τεντωμένο δάχτυλο αρκεί για να καλύψει και τους δύο πλανήτες ταυτόχρονα.

Οι θέσεις του Δία και του Κρόνου σε σχέση με τη θέση της Γης την ημέρα της συνόδου (NASA)

Και μια επιπλέον λεπτομέρεια είναι ότι η λεγόμενη «Μεγάλη Σύνοδος» του Δία και του Κρόνου έρχεται την ίδια μέρα με το χειμερινό ηλιοστάσιο, τη μεγαλύτερη νύχτα της χρονιάς για το βόρειο ημισφαίριο. Η σύμπτωση είναι πάντως τυχαία.

Θα είναι η πλησιέστερη σύνοδος Δία-Κρόνου από τον Ιούλιο του 1623, όταν οι δύο αέριοι γίγαντες βρέθηκαν ακόμα πιο κοντά στον ουρανό. Η σύνοδος εκείνη ήταν όμως σχεδόν αδύνατο να παρατηρηθεί καθώς οι δύο πλανήτες εμφανίζονταν κοντά στον εκτυφλωτικό Ήλιο.

Άστρο της Βηθλεέμ;

Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1610, ο Ιταλός αστρονόμος Γαλιλαίος Γαλιλέι έστρεψε το τηλεσκόπιό του στον Δία και παρατήρησε για πρώτη φορά τα τέσσερα μεγαλύτερα φεγγάρια του, την Ευρώπη, τον Γανυμήδη, την Ιώ και την Καλλιστώ.

Στη διάρκεια της συνόδου ο Δίας και ο Κρόνος εμφανίζονται ο ένας δίπλα στον άλλο, στην πραγματικότητα όμως απέχουν μεταξύ τους γύρω στα 730 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Η σύνοδος είναι ένα φαινόμενο της προοπτικής που οφείλεται στη θέση της Γης σε σχέση με τις θέσεις των δύο μεγαλύτερων ξαδέλφων της.

Τον 170 αιώνα, ο αστρονόμος Γιοχάνες Κέλπερ διατύπωσε τη θεωρία ότι μια σύνοδος του Δία με τον Κρόνο ήταν το «Άστρο της Βηθλεέμ», το οποίο ενέπνευσε τους τρεις μάγους να αναζητήσουν τη γενέθλια γη του Ιησού Χριστού.

Η καλύτερη ώρα για παρατήρηση της συνόδου είναι αμέσως μετά τη δύση (Πηγή: SkySafari)

Τις τελευταίες εβδομάδες έχει γίνει της μόδας να αποκαλείται η νέα σύνοδος «Άστρο της Βηθλεέμ», όμως ο συσχετισμός παραμένει εικοτολογικός. Παραμένει εξάλλου ασαφές αν η αναφορά του Κατά Ματθαίνον Ευαγγελίου περιέγραφε κάποιο πραγματικό αστρονομικό συμβάν, ή αν πρόκειται για μύθο.

Για να θαυμάσετε τη σύνοδο τη Δευτέρα ή τις επόμενες ημέρες, βγείτε έξω την ώρα της δύσης και κοιτάξτε νοτιοδυτικά.  Ο Κρόνος θα διακρίνεται λίγο πάνω από τον πολύ μεγαλύτερο και φωτεινότερο Δία.

Το φαινόμενο είναι ορατό και με γυμνό μάτι, ακόμα όμως και ένα μικρό τηλεσκόπιο αρκεί για να δείτε και τους τέσσερις μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία.

Η ευκαιρία είναι μοναδική, δεδομένου ότι η επόμενη πολύ κοντινή σύνοδος θα έρθει στις 15 Μαρτίου του 2080.