Τέλος η κυριακάτικη αργία για λιανεμπόριο και φαρμακαποθήκες – Η ιστορία από τα μνημόνια ως την πανδημία

Νόμο του κράτους αποτελεί από χθες η εξαίρεση του λιανεμπορίου αλλά και των φαρμακαποθηκών από την Κυριακάτικη αργία. Το επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε για την υποστήριξη αυτού του μέτρου ήταν η λειτουργία του click away αλλά και ο εμβολιασμός.

Click away, e-shop και εμβολιασμός

Συγκεκριμένα το άρθρο 72 του εν λόγω ψηφισμένου νόμου από την κυβερνητική πλειοψηφία της ΝΔ στη Βουλή προβλέπει την κατ’ εξαίρεση λειτουργία τις Κυριακές για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων που σχετίζονται με την παράδοση αγαθών που παραγγέλθηκαν ηλεκτρονικά, όπως για τους εργαζόμενους σε φαρμακαποθήκες και κέντρα διανομής εμπορευμάτων σε καταστήματα λιανικής πώλησης.

Μάλιστα από την αντιπολίτευση αλλά και από τα εργατικά συνδικάτα γίνεται λόγος για ένα ακόμα αντεργατικό χτύπημα προς την κατεύθυνση της κατάργησης της κυριακάτικης αργίας συνολικά για τους εργαζόμενους.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης ανέφερε πως σε ότι αφορά το λιανεμπόριο η εξαίρεση από την κυριακάτικη αργία θα ισχύσει μόνο για την πανδημία και συνέδεσε το μέτρο αυτό με την καλύτερη λειτουργία του click away, για το οποίο, όπως είπε, υιοθετήθηκε για τον περιορισμό της κινητικότητας του πληθυσμού σε συνθήκες υγειονομικής κρίσης.

«Αυτό που προσθέτουμε είναι τέσσερις γραμμές με τις οποίες παρέχεται η δυνατότητα παράδοσης αγαθών στους καταναλωτές που έχουν κάνει τηλεφωνικές παραγγελίες εξ αποστάσεως και από τα εμπορικά καταστήματα λιανικής. Κάτι δηλαδή, που μέσω του e-shop επιτρέπεται και γίνεται από τις μητρικές εταιρείες» είπε χτες στη Βουλή ο υπουργός Ανάπτυξης.

Αντίστοιχα για την εξαίρεση των φαρμακαποθηκών από την κυριακάτικη αργία ο κ. Γεωργιάδης τόνισε ότι ενόψει του εμβολιασμού χρειάζονται περισσότερο χρόνο προετοιμασίας των παραγγελιών.

Χωρίς ημερομηνία λήξης το μέτρο

Συγκεκριμένα στη διάταξη αναφέρεται ότι «για την εκτέλεση παράδοσης αγαθών στους καταναλωτές που έχουν παραγγελθεί που έχουν παραγγελθεί εξ’ αποστάσεως τηλεφωνικά ή από ηλεκτρονικό κατάστημα υπεραγορών (super market) και κάθε άλλου εμπορικού καταστήματος, ως κέντρο διανομής θεωρούνται και το φυσικό κατάστημα λιανικής και οι αποθήκες του».

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2019 σε νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης προβλέφθηκε η εξαίρεση από την κυριακάτικη αργία των κέντρων διανομής εμπορευμάτων που προμηθεύουν τα καταστήματα λιανικής.

Πάντως στο επιχείρημα της κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργείου ότι η διεύρυνση των εξαιρέσεων από την κυριακάτικη αργία οφείλεται αποκλειστικά στην πανδημία, η αντιπολίτευση έδειξε ιδιαίτερα καχύποπτη και απέρριψε την κυβερνητική επιχειρηματολογία.

Μάλιστα ο βουλευτής του ΚΚΕ Χρήστος Κατσώτης επισημαίνει ότι στην ψηφισθείσα πλέον διάταξη για την κυριακάτικη εργασία στα καταστήματα δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης εκτιμώντας ότι σκοπίμως αυτή δεν έχει τεθεί, γιατί η κυβέρνηση θέλει η ρύθμιση να υπάρχει και μετά το τέλος της πανδημίας και της υγειονομικής κρίσης.

Ενδεικτικό του πως εισπράττουν οι εργαζόμενοι των δύο κλάδων (εμπόριο και φάρμακο) το εν λόγω μέτρο για την «κατ’ εξαίρεση» δουλειά τις Κυριακές είναι και το γεγονός ότι η Ομοσπονδία των εργαζομένων στο Φάρμακο και ο Σύλλογος εμποροϋπαλλήλων Αθήνας πραγματοποίησαν χτες παράσταση διαμαρτυρίας έξω από τη Βουλή με κεντρικό σύνθημα «κάτω τα χέρια από τις Κυριακές, δούλοι δεν θα γίνουμε στις πολυεθνικές».

«Κάτω τα χέρια από τις Κυριακές, δούλοι δεν θα γίνουμε στις πολυεθνικές»

Παρέμβαση έξω απ τη Βουλή πριν λίγο από αντιπροσωπείες της Ομοσπονδίας και του Συνδικάτου Φαρμάκου, του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας με αφορμή το νέο νομοσχέδιο που περνάει στα μουλωχτά η κυβέρνηση pic.twitter.com/BqmuLW5qb0

— Π.Α.ΜΕ (@PAMEhellas) December 21, 2020

Προαιρετικά για τους μικρούς

Το θέμα πάντως με την κυριακάτικη αργία ή κυριακάτικη εργασία προκαλεί αντιδράσεις καθώς την τελευταία περίπου 10ετία των μνημονίων έχουν γίνει μεθοδικές παρεμβάσεις για το ξήλωμα του πουλόβερ.

Συγκεκριμένα το 2013 με νόμο της συγκυβέρνησης ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για τη ρύθμιση της αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών δίνονταν στα εμπορικά καταστήματα μέχρι 250 τ.μ., να λειτουργούν «προαιρετικά», όλες (52) τις Κυριακές του χρόνου.

Μάλιστα έδινε στην αρμοδιότητα στον αντιπεριφερειάρχη ή δήμαρχο για Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πειραιά να καθορίζει τον ακριβή αριθμό των Κυριακών που θα επιτρέπεται η λειτουργία των καταστημάτων.

8 Κυριακές για όλους

Για 8 Κυριακές το χρόνο θα άνοιγαν και τα πολύ μεγάλα καταστήματα, άνω των 250 τ.μ.

Σε αυτό το πλαίσιο καθιερώνονταν τέσσερις περίοδοι εκπτώσεων το χρόνο, από δύο που ήταν τότε, όπου θα μπορούσαν να λειτουργούν κανονικά όλα τα καταστήματα, μικρά ή μεγάλα. Σε αυτές τις τέσσερις εργάσιμες Κυριακές ήρθαν τότε να προστεθούν τρεις Κυριακές την περίοδο των Χριστουγέννων και μία Κυριακή την περίοδο του Πάσχα.

Ο τουρισμός έκανε τις Κυριακές 30-32

Σημειώνεται ότι την περίοδο 2017-2018 επί συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ δόθηκε ένα ακόμα χτύπημα στην κυριακάτικη αργία ορίζοντας μια σειρά από περιοχές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ως τουριστικές ζώνες στις οποίες επιτρεπόταν η λειτουργία των καταστημάτων έως και 30-32 Κυριακές το χρόνο.

Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι το γεγονός ότι εκείνη η νομοθετική παρέμβαση του 2013 ξεκίνησε από την απελευθέρωση των μικρών καταστημάτων και  δεν απελευθέρωνε τη λειτουργία για τα μεγάλα καταστήματα και πολυκαταστήματα πέραν των 8 Κυριακών, καθώς οι μικρομεσαίοι έμποροι ήταν αυτοί που αντιδρούσαν στην απελευθέρωση φοβούμενοι και εύλογα ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό με τα μεγάλα καταστήματα.

Από τα τετραγωνικά στο τζίρο

Τότε, το 2013 το κριτήριο για τη διάκριση στα μικρά και μεγάλα καταστήματα για την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας ήταν τα τετραγωνικά μέτρα.

Πριν από περίπου ένα μήνα, η βουλή ψήφισε έναν ακόμα νόμο όπου επιτρέπεται και πάλι το προαιρετικό άνοιγμα τις Κυριακές για τα καταστήματα με ετήσιο τζίρο έως 1,5 εκατομμύριο ευρώ και με αριθμό εργαζομένων έως 9 για δημοτικές κοινότητες κάτω των 5000 μόνιμων κατοίκων.

Μάλιστα ο νόμος αυτός αφορούσε ενσωμάτωση κανονισμού της ΕΕ και συνδεόταν και με το ηλεκτρονικό εμπόριο (e-shop). Όπως είχε σημειώσει ο υπουργός Ανάπτυξης αυτή η ρύθμιση ερχόταν να καλύψει επιχειρήσεις που έτσι κι αλλιώς λειτουργούσαν αλλά χωρίς άδεια του αρμόδιου αντιπεριφερειάρχη με αποτέλεσμα οι ελεγκτικές υπηρεσίες να επιβάλλουν συνεχώς πρόστιμα.

Οι λαϊκές αγορές

Στον ίδιο νόμο του περασμένου Νοεμβρίου τροποποιούνταν τα προβλεπόμενα και για τη λειτουργία των λαϊκών αγορών.

Συγκεκριμένα προβλέπει ότι οι λαϊκές αγορές «λειτουργούν έως 6 ημέρες την εβδομάδα», αντικαθιστώντας την προηγούμενη ρύθμιση του 2017 που ανέφερε ότι «λειτουργούν από Δευτέρα έως Σάββατο». Η διαφορά στη διατύπωση είναι εμφανής ως προς την υποβάθμιση της Κυριακής ως θεσμοθετημένης αργίας.

Εντατικοποίηση και μείωση στις αμοιβές

Σε κάθε περίπτωση οι αλλαγές στο καθεστώς της κυριακάτικης αργίας, εκτός από τις επιπτώσεις που είχαν μεταξύ του επιχειρηματικού ανταγωνισμού, ταυτόχρονα είχαν δυσμενείς επιπτώσεις και για τους εργαζόμενους, καθώς εκτός της εντατικοποίησης των συνθηκών εργασίας, άλλαζαν και οι όροι της αμοιβής εργασίας. Όσο ίσχυε αυστηρά η εργασία Δευτέρα με Σάββατο, το κυριακάτικο ημερομίσθιο προσαυξανόταν και γινόταν διπλάσιο. Οι αλλαγές όμως στις εργασιακές σχέσεις, η έλλειψη συλλογικών συμβάσεων και η κάθε λογής ατομικές συμβάσεις ουσιαστικά αντιμετωπίζουν τους όρους αμοιβής της εργασίας κατά την Κυριακή όπως μια οποιαδήποτε άλλη από τις υπόλοιπες 6 ημέρες της εβδομάδες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι εσχάτως η κυβέρνηση δέχεται σφοδρά πυρά ότι χρησιμοποιεί την πανδημία για να προωθήσει αντεργατικά μέτρα τα οποία θα μείνουν και μετά την πανδημία ως αρνητική κληρονομιά αυτής της κρίσης όπως έμειναν ως μόνιμα σωρεία ανατροπών στην αγορά εργασίας κατά την περίοδο των μνημονίων.