Εξοικονομώ-Αυτονομώ : Ποιες είναι οι σημαντικότερες εργασίες που επιδοτούνται;

Κλείνουμε το φως μόλις βγαίνουμε από το δωμάτιο, τη βρύση όση ώρα βουρτσίζουμε τα δόντια μας, κάνουμε ανακύκλωση και πλένουμε τα ρούχα μας σε χαμηλότερες θερμοκρασίες. Όμως όσο προσεκτικοί και αν είμαστε, το ίδιο το σπίτι μας ενδέχεται να… υποσκάπτει τις προσπάθειές μας για την προστασία του πλανήτη. Αν θέλουμε πραγματικά να μειώσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του νοικοκυριού μας, το πιθανότερο είναι ότι πρέπει να προχωρήσουμε σε πιο δραστικές λύσεις, που συμπεριλαμβάνουν την αλλαγή των κουφωμάτων, τη θερμομόνωση ή ακόμη και την προσθήκη οικιακών φωτοβολταϊκών ή «έξυπνων» σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρονικών οχημάτων. Δηλαδή, παρεμβάσεις εξοικονόμησης-αυτονόμησης ενέργειας όπως οι παρακάτω που καλύπτονται μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», και οι οποίες είναι ταυτόχρονα ικανές να μειώσουν συντριπτικά τους λογαριασμούς ρεύματος και θέρμανσης, αλλά και να αναβαθμίσουν την αξία του ακινήτου μας.

Και αν αυτή τη φορά δεν συμπεριληφθήκατε στους «τυχερούς» που πρόλαβαν να κατοχυρώσουν τα κονδύλια για την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας τους, το ΥΠΕΝ έχει ήδη ανακοινώσει νέο αντίστοιχο πρόγραμμα, ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, ήδη από το α’ εξάμηνο του 2021. Επομένως, είναι σημαντικό να ενημερωθείτε για τις δυνατότητες που σας προσφέρει, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα.

Πρώτα από όλα, τι έχουμε να κερδίσουμε;

Όπως αναφέραμε, οι παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης δεν συνεπάγονται μόνο τη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, αλλά και την ανακούφιση του προϋπολογισμού μας από σημαντικά κόστη.

Για παράδειγμα, διαμέρισμα 90m2 στην Αττική κατασκευής 1978 και ενεργειακής κατηγορίας Η, είχε κάθε χρόνο εκλύσεις ρύπων 126kg/τετραγωνικό μέτρο και κατανάλωνε 490kWh/m2 πρωτογενούς ενέργειας, ενώ εκτιμήθηκε ότι δαπανούσε κάθε χρόνο 3.000 ευρώ για θέρμανση, ψύξη και χρήση ζεστού νερού. Μετά τις παρεμβάσεις που έγιναν –συνολικού κόστους εργασιών 17.800 ευρώ, εκ των οποίων τα 8.000 ευρώ ήταν επιχορήγηση και τα υπόλοιπα καλύφθηκαν μέσω άτοκου δανείου, το σπίτι αναβαθμίστηκε κατά 4 ενεργειακές κλάσεις και κατατάχθηκε στην κατηγορία Γ. Η ετήσια κατανάλωση ενέργειας περιορίστηκε στα  200kWh/m2, , οι εκλύσεις ρύπων μειώθηκαν κατά 62% στα 48kg/m2 CO2  και το λειτουργικό κόστος  περιορίστηκε στα 1.300€ , με μείωση 1.700 ευρώ.

Ποιες είναι, λοιπόν, οι πιο καίριες παρεμβάσεις που μπορούμε να πραγματοποιήσουμε;

Υδράργυρος στη θέση του

Μια από τις σημαντικότερες ευκαιρίες που μας δίνονται μέσα από το Εξοικονομώ-Αυτονομώ, είναι αυτή της αναβάθμισης του υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης/ψύξης, είτε αυτό είναι κεντρικό –αφού πλέον στο πρόγραμμα εντάσσονται και πολυκατοικίες- είτε αυτόνομο. Από την αντικατάσταση λέβητα και καυστήρα μέχρι την τοποθέτηση ηλιοθερμικού συστήματος, αντλίας θερμότητας ή την αντικατάσταση των θερμαντικών σωμάτων με συστήματα χαμηλών θερμοκρασιών, οι κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε το ενεργειακό μας αποτύπωμα είναι αμέτρητες.

Η σημασία της θερμομόνωσης

Συνηθισμένο πρόβλημα στα ελληνικά κτίρια, που εκτινάσσει τους λογαριασμούς θέρμανσης και ψύξης και επιδεινώνει το ενεργειακό αποτύπωμα ακόμη και των πλέον «πράσινων» οικογενειών, είναι η θερμομόνωση των τοίχων και της ταράτσας. Είναι χαρακτηριστικό το ότι μέχρι το 1979, δηλαδή για το διάστημα της πιο έντονης οικοδομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, δεν πραγματοποιούνταν καν μελέτες θερμομόνωσης των κτιρίων. Χαρακτηριστικά, ένα κτίριο 100 τ.μ. που έχει χτιστεί το 2019 καταναλώνει κατά μέσο όρο 300-500 λίτρα πετρέλαιο ανά έτος, ενώ ένα αντίστοιχο κτίριο κατασκευής του 1979, καταναλώνει έως και… 2500 λίτρα.

Οι εξωτερικοί τοίχοι του σπιτιού μας είναι το σημείο από το οποίο «χάνουμε» την περισσότερη θερμότητα, επομένως η αποτελεσματική θερμομόνωση, που περιλαμβάνεται στις αποζημιούμενες παροχές του Εξοικονομώ-Αυτονομώ, μπορεί να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας για τη θέρμανση ή την ψύξη ακόμη και κατά 55%, ανάλογα με το κτίριο και την περιοχή.

Σφραγισμένα κουφώματα

Αρκεί να σταθεί κανείς δίπλα σε ένα παράθυρο με παλιά, ξύλινα κουφώματα στη διάρκεια του χειμώνα για να εμπεδώσει τις ποσότητες θερμότητας που χάνονται –κυριολεκτικά- μέσα από τις χαραμάδες. Η εξοικονόμηση ενέργειας που μπορούμε να επιτύχουμε με την αντικατάστασή τους αγγίζει το 20%-25%, ενώ θα δούμε διαφορά ακόμη και το καλοκαίρι, καθώς η απουσία υδρατμών από τα παράθυρα συνεπάγεται και τη μείωση της υπερθέρμανσης του χώρου όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν.

(Ζεστό) νερό κατευθείαν από την (ανανεώσιμη) πηγή

Ηλιακοί θερμοσίφωνες και boiler, αλλά και αντλίες θερμότητας αέρα-νερού, δεν μειώνουν μόνο την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνουμε -άρα και τους λογαριασμούς μας: Παράλληλα, κάνουν την καθημερινότητά μας στο σπίτι ακόμη πιο άνετη.

Από την παραγωγή στην κατανάλωση (ενέργειας)

Έχετε σκεφτεί ποτέ το ενδεχόμενο να παράγετε το δικό σας… σπιτικό ηλεκτρικό ρεύμα; Μέσω του προγράμματος Εξοικονομώ-Αυτονομώ, μπορείτε αν το επιθυμείτε –και στο βαθμό που πληροίτε ορισμένες προϋποθέσεις ενεργειακής αναβάθμισης- να εγκαταστήσετε φωτοβολταϊκό σταθμό αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ταράτσα ή τη στέγη σας. Το ρεύμα που θα παράγετε, στη συνέχεια θα συμψηφίζεται με το καταναλισκόμενο, μειώνοντας αντίστοιχα τους λογαριασμούς σας. Αν, μάλιστα, συνδυάσετε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών με συστήματα θέρμανσης όπως οι αντλίες θερμότητας, δεν αποκλείεται να δείτε τους λογαριασμούς σας ακόμη και να μηδενίζονται.

Παράλληλα, το πρόγραμμα προβλέπει και την εγκατάσταση «έξυπνων» οικιακών συστημάτων φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, με στόχο την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα, η οποία είναι πιο φιλική προς το περιβάλλον σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, αλλά και σαφώς πιο οικονομική.

Σπίτι με… διδακτορικό

Για το τέλος αφήσαμε μια ιδιαίτερα ελκυστική δυνατότητα: Αυτή της εγκατάστασης έξυπνων συστημάτων διαχείρισης (smart home). Αυτού του είδους τα συστήματα επιτρέπουν στο σπίτι μας να… ρυθμίζει μόνο του τη θερμοκρασία στα ιδανικά επίπεδα. Έτσι, ο χώρος διατηρείται ζεστός χωρίς ποτέ να «καίμε» στο τέρμα τα συστήματα θέρμανσης, αφού το σύστημα λαμβάνει υπόψη παραμέτρους όπως η εξωτερική και εσωτερική θερμοκρασία και υγρασία. Παράλληλα, γίνεται ενεργειακά αποδοτική διαχείριση των συστημάτων κλιματισμού και εξαερισμού, ενώ το σύστημα προσαρμόζεται στις καθημερινές μας συνήθειες (για παράδειγμα, στην ώρα που κατά κανόνα επιστρέφουμε από τη δουλειά κλπ).