Εξοικονομώ – Αυτονομώ: Ποιες παγίδες πρέπει να προσέξετε την… επόμενη φορά

Για άλλη μια χρονιά, χιλιάδες πολίτες πρόκειται να προχωρήσουν σε εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους, μέσω του προγράμματος Εξοικονομώ – Αυτονομώ. Χιλιάδες ακόμη, όμως, δεν κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν την ένταξή τους, αφού τα διαθέσιμα κονδύλια έγιναν ανάρπαστα μέχρι… εξαντλήσεως, εντός λίγων μόλις λεπτών. Σύμφωνα, πάντως, με σχετική ανακοίνωση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστή Χατζηδάκη, το επόμενο πρόγραμμα πρόκειται να προκηρυχθεί ήδη από το α’ εξάμηνο του 2021, με τον προϋπολογισμό να κυμαίνεται το λιγότερο στα 1 δισ. ευρώ.

Προκειμένου να είμαστε σίγουροι ότι την επόμενη φορά θα έχει μια θέση και για εμάς, καλό θα ήταν να ξεκινήσουμε από τώρα τις σχετικές προετοιμασίες. Και αυτό γιατί η κατοχύρωση των κονδυλίων σε διάστημα μικρότερο της μίας ώρας σε κάθε περιφέρεια για την οποία άνοιξαν οι αιτήσεις, το πιθανότερο είναι να επαναληφθεί και την επόμενη φορά, μιας και το 96% των ελληνικών κτιρίων κατατάσσεται στις χαμηλότερες ενεργειακές κατηγορίες και συνεπώς είναι επιλέξιμο για επιδότηση.

Τι πρέπει να προσέξουμε, λοιπόν;

Μην αφήνετε τα δικαιολογητικά για την τελευταία στιγμή

Ακόμη και αν δεν ανήκετε σε εκείνους που αντιμετωπίζουν τη γραφειοκρατία με τρόμο, είναι πιθανό να συνειδητοποιήσετε ότι η συλλογή των αναγκαίων δικαιολογητικών δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση, ιδιαιτέρως στην περίπτωση παλαιότερων ιδιοκτησιών, τα νομιμοποιητικά έγγραφα των οποίων ενδέχεται να βρίσκονται σε… άγνωστη τοποθεσία. Συγκεκριμένα, με βάση τα φετινά δεδομένα, θα χρειαστείτε:

• Δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο του φυσικού προσώπου που κάνει την αίτηση
• Οικοδομική άδεια ή οποιοδήποτε άλλο σχετικό έγγραφο που νομιμοποιεί το κτίριο για το οποίο κάνουμε την αίτηση επιδότησης
• Λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας
• Το πιο πρόσφατο εκκαθαριστικό σημείωμα φορολογίας εισοδήματος
• Αντίγραφο του τελευταίου Ε1 του ατόμου που κάνει την αίτηση, εφόσον η κατοικία χρησιμοποιείται από τον ίδιο και αντίγραφο του Ε9
• Για σπίτια που ενοικιάζονται ή παραχωρούνται δωρεάν απαιτούνται αντίγραφο της αναλυτικής κατάστασης για μισθώματα ακινήτων (Ε2) και υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599/1986 του ενοίκου, ότι χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο ακίνητο ως σπίτι ή επαγγελματική στέγη
• Για σπίτια που χρησιμοποιούνται από συγκύριο, τα δύο παραπάνω πιστοποιητικά μπορούν να αντικατασταθούν από αντίγραφο δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) συγκύριου, εφόσον το χρησιμοποιεί αυτός ως κατοικία
• Πρώτο πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ)
• Για αιτήσεις πολυκατοικιών είναι απαραίτητη η απόφαση της γενικής συνέλευσης με την οποία έχει αποφασιστεί ο εκπρόσωπος, ο οποίος θα καταθέσει την αίτηση, αλλά και ο τύπος της αίτησης, αν θα γίνει λήψη δανείου και από ποια τράπεζα και το ΑΦΜ της πολυκατοικίας

Αποφύγετε τις… αυθαιρεσίες

Ο οδηγός εφαρμογής του προγράμματος προβλέπει ότι: «Σε περίπτωση που υπάρχουν εκκρεμότητες νομιμοποίησης/ τακτοποίησης στο ακίνητο, θα πρέπει να διευθετηθούν πριν από την υποβολή της αίτησης. Επισημαίνεται ότι θα πρέπει να έχει εκδοθεί βεβαίωση περαίωσης, από την οποία να προκύπτει η ολοκλήρωση της διαδικασίας καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης».

Αυτό σημαίνει ότι αν στο ακίνητό σας υπάρχει η οποιαδήποτε μορφή μη νομιμοποιημένης αυθαιρεσίας, αυτό αυτομάτως αποκλείεται από το πρόγραμμα. Η τακτοποίησή της προϋποθέτει και την εξόφληση οποιουδήποτε σχετικού προστίμου πριν την υποβολή της αίτησης.

Παράλληλα, η επιφάνεια κύριας χρήσης που αναγράφεται στην οικοδομική άδεια ή σε οποιοδήποτε άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο, θα πρέπει να ταυτίζεται με την επιφάνεια των χώρων που έχει δηλωθεί στο Ε9, αθροιζόμενης και της τυχόν επιφάνειας κύριας χρήσης για την οποία προσκομίζεται βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών και δεν έχει δηλωθεί στο Ε9.

Προνοήστε για να μην ατυχήσετε

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της τελευταίας στιγμής που αντιμετώπισαν οι μηχανικοί στην προσπάθεια να καταθέσουν την αίτηση των πελατών τους, σχετιζόταν με τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης που απαιτούνταν για την επιτυχή υποβολή της. Συγκεκριμένα, οι προσπάθειες έκδοσης ή τροποποίησης των ήδη υφιστάμενων πιστοποιητικών στο «και πέντε» της υποβολής, είχε ως αποτέλεσμα τις καθυστερήσεις του συστήματος Building Cert. Με αυτό τον τρόπο, πολίτες που πληρούσαν τις προϋποθέσεις ένταξής τους και οι οποίοι είχαν συγκεντρώσει όλη την υπόλοιπη αναγκαία «χαρτούρα» κατέληξαν να μένουν εκτός.

Πιάστε θέση

Από τη στιγμή που το πρόγραμμα λειτουργεί σε μια λογική «first come, first served», γίνεται κατανοητό ότι το μόνο πράγμα που μπορεί να εξασφαλίσει την ομαλή ένταξή μας σε αυτό, είναι μια καλή θέση στις… ηλεκτρονικές ουρές. Ακόμη και με τη δέσμευση του ΥΠΕΝ για αυξημένα κονδύλια και την επανάληψη του προγράμματος σε ετήσια βάση, η ζήτηση αναμένεται να ξεπεράσει την προσφορά και την επόμενη φορά. Άλλωστε, ήδη σε αυτό τον κύκλο του προγράμματος, το 50% όσων εκδήλωσαν ενδιαφέρον είδε την αίτησή του να απορρίπτεται.

Θυμηθείτε ότι τα πράγματα δεν είναι… ρευστά

Μπορεί τα υψηλά ποσοστά επιδότησης των εργασιών ενεργειακής αναβάθμισης που παρέχονται από το Εξοικονομώ-Αυτονομώ, που αγγίζουν ακόμη και 95% στις λιγνιτικές περιοχές, βάσει και των εισοδηματικών κριτηρίων των ενδιαφερομένων, να είναι η αιτία της δημοτικότητάς του, όμως το πρόγραμμα δεν εξασφαλίζει και την αναγκαία ρευστότητα για την υλοποίησή τους. Συγκεκριμένα, οι ιδιοκτήτες κατοικιών λαμβάνουν την ενίσχυση με τη μορφή της αποζημίωσης μετά την πιστοποίηση των δαπανών και του φυσικού αντικειμένου του έργου, με βάση τα δικαιολογητικά και τους όρους του προγράμματος.

Προκειμένου, συνεπώς, να εξοφλήσουν τις εργασίες και τα υλικά, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες στρέφονται σε τραπεζικά δάνεια, με ορισμένα εξ αυτών να ξεχωρίζουν για τους ευνοϊκότερους όρους τους, τα υψηλά ποσά που παρέχουν ως προκαταβολή και τα επιπλέον bonus προς τους δανειολήπτες.

Από τη στιγμή της υποβολής δήλωσης πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου, οι ιδιοκτήτες θα δουν την εκταμίευση του συνολικού ποσού του δανείου και την καταβολή της επιχορήγησης να ολοκληρώνονται σε διάστημα δύο μηνών. Τα ποσά αυτά, που εκταμιεύονται στον τραπεζικό λογαριασμό του ωφελούμενου, είναι ακατάσχετα και δεσμευμένα για την πληρωμή προμηθευτών, αναδόχων, κλπ.

Προσέξτε τον «κόφτη» της τελικής πιστοποίησης

Το γεγονός ότι η επιδότηση καταβάλλεται μετά την πιστοποίηση της υλοποίησης των εργασιών, δεν είναι τυχαίο ούτε συμβαίνει «για τα τυπικά». Πράγματι, σε περίπτωση που διαπιστωθεί μη ορθή υλοποίηση σε οποιοδήποτε στάδιο του έργου ή ακόμη και μετά την ολοκλήρωσή του, ο ιδιοκτήτης όχι απλώς δεν λαμβάνει την επιδότηση, αλλά αναγκάζεται να την επιστρέψει και μάλιστα εντόκως. Ταυτόχρονα, οι μηχανικοί ενδέχεται να έρθουν αντιμέτωποι με ποινικές, διοικητικές και πειθαρχικές κυρώσεις.

Επιπλέον, ο Οδηγός Εφαρμογής του προγράμματος αναφέρει ότι: «Πριν την οριστικοποίηση της αίτησης, ο αιτών θα δηλώνει ότι όλα τα στοιχεία της αίτησής του, τα οποία θα εμφανίζονται αναλυτικά σε λίστα, είναι αληθή. Διόρθωση ή τροποποίηση ή συμπλήρωση των αιτήσεων, συμπλήρωση τυχόν ελλειπόντων στοιχείων, έστω και συμπληρωματικών ή διευκρινιστικών, δεν επιτρέπεται μετά την οριστικοποίηση της ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης».