Εξοικονομώ-Αυτονομώ : Πώς ωφελούνται οι πολυκατοικίες από την ένταξή τους στο πρόγραμμα;

Με το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων της χώρας μας να ζει σε διαμερίσματα πολυκατοικιών, είναι σαφές ότι η φετινή τους προσθήκη στο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης Εξοικονομώ-Αυτονομώ αποτελεί κάτι περισσότερο από θετική εξέλιξη. Και παρά το γεγονός ότι τα κονδύλια ύψους 850 εκατ. ευρώ εξαντλήθηκαν από τις πρώτες στιγμές του ανοίγματος της πλατφόρμας, το ΥΠΕΝ έχει ήδη ανακοινώσει την προκήρυξη νέου προγράμματος, με προϋπολογισμό που αναμένεται να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ, εντός του α’ εξαμήνου του 2021 και το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα συμπεριλάβει ακόμη περισσότερες πολυκατοικίες. Ποιες εργασίες μπορούν, λοιπόν, να υπαχθούν στο πρόγραμμα –τουλάχιστον με τα φετινά του δεδομένα- και τι προετοιμασίες θα πρέπει να έχουν κάνει οι διαχειριστές και οι γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών μέχρι την επόμενη φορά;

Αναβαθμίζοντας τα πιο… ελληνικά κτίρια

Οι εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης των πολυκατοικιών είναι ικανές να επιφέρουν τεράστια οφέλη όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά και για τους λογαριασμούς των κοινοχρήστων, ανακουφίζοντας τους ενοίκους κυρίως από τον «βραχνά» του κόστους θέρμανσης, που από την κρίση και έπειτα έχει οδηγήσει πολλά διαμερίσματα σε… πολικές θερμοκρασίες. Παράλληλα, από τη στιγμή που διάφορες επιλέξιμες παρεμβάσεις αποτελούν ουσιαστικά ανακαίνιση βελτιώνοντας και την εικόνα και τη λειτουργικότητα του κτιρίου, τα μεμονωμένα διαμερίσματα αποκτούν επιπλέον αξία, καθιστώντας την ένταξη στο πρόγραμμα ελκυστική για πολλούς ιδιοκτήτες.

Ποιες εργασίες θεωρούνται επιλέξιμες;

Στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας:

Αντικατάσταση κουφωμάτων

Μέσω της τοποθέτησης καινούργιων κουφωμάτων στους κοινόχρηστους χώρους, οι πολυκατοικίες καταφέρνουν να συγκρατήσουν μεγαλύτερο μέρος της θερμότητας στη διάρκεια του χειμώνα –αλλά και να κρατηθούν πιο δροσερές το καλοκαίρι. Παράλληλα, τα παλιά κουφώματα ανακυκλώνονται υποχρεωτικά, ενώ σε περιπτώσεις διατηρητέων κτιρίων ή κτιρίων ιστορικής αξίας ή ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, προσφέρεται η δυνατότητα αντικατάστασης των υαλοπινάκων.

Ενίσχυση της θερμομόνωσης

Οι πολυκατοικίες μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα με στόχο την τοποθέτηση ή αντικατάσταση της θερμοκάλυψης του κελύφους τους, αλλά και για την πραγματοποίηση εργασιών μικρής κλίμακας που θα υποστηρίζουν το στόχο της θερμομόνωσης, όπως είναι για παράδειγμα οι στεγανοποιήσεις.

Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης-ψύξης

Φυσικά, στις επιλέξιμες εργασίες εντάσσεται και η κύρια προτεραιότητα των περισσότερων πολυκατοικιών που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για το πρόγραμμα: Η αναβάθμιση του συστήματος κεντρικής θέρμανσης, που αφ’ ενός αποτελεί το μεγαλύτερο κόστος στον λογαριασμό των κοινοχρήστων και αφ’ ετέρου επιφέρει τα μεγαλύτερα οφέλη για το περιβάλλον (αξίζει να αναφερθεί ότι το πετρέλαιο συνεισφέρει κατά μέσο όρο 51,38% στο ενεργειακό ισοζύγιο των κτιρίων κατοικίας). Στο πλαίσιο του προγράμματος, υπάρχει η δυνατότητα αποξήλωσης των καυστήρων πετρελαίου και των σχετικών δεξαμενών, ενώ στη φετινή του μορφή καταργήθηκε η επιλεξιμότητα για καυστήρες πετρελαίου κι ενεργειακά τζάκια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Σύστημα ζεστού νερού με χρήση ΑΠΕ

Στην προκειμένη περίπτωση δεν μιλάμε για επιλέξιμη, αλλά για υποχρεωτική εργασία, τουλάχιστον στην περίπτωση που το κτίριο δεν διαθέτει ήδη σχετική εγκατάσταση.

Έξυπνα συστήματα

Παράλληλα, επιδοτείται και η εγκατάσταση ψηφιακών συστημάτων και τεχνολογιών που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, όπως είναι ο έξυπνος φωτισμός, η έξυπνη διαχείριση του συστήματος θέρμανσης/ψύξης και ο απομακρυσμένος έλεγχος, για παράδειγμα για πιθανές διαρροές, υγρασία, κλπ. Επιλέξιμες είναι μόνο οι παρεμβάσεις που προσαρμόζουν και διατηρούν την κατανάλωση ενέργειας στα επίπεδα που επιλέγουν οι χρήστες, με στόχο την εξοικονόμηση ή/και την καταγραφή και επεξεργασία στοιχείων κατανάλωσης ή/και την προσαρμογή και διατήρηση των επιπέδων σκίασης.

Αναβάθμιση ανελκυστήρων

Οι πολυκατοικίες υποχρεώνονται στην εγκατάσταση inverter στους ανελκυστήρες με στόχο τη μείωση του ενεργειακού τους αποτυπώματος με τρόπο που δεν θα επηρεάζει την ασφάλεια και τη λειτουργικότητά τους, ενώ έχουν και τη δυνατότητα παρεμβάσεων που απαιτούνται για την πιστοποίηση των ανελκυστήρων.

Στον τομέα της ενεργειακής αυτονομίας

Η λέξη «Αυτονομώ» δεν προστέθηκε τυχαία φέτος στον τίτλο του προγράμματος, αφού ένας από τους στόχους του είναι και η κατά το δυνατόν μεγαλύτερη ενεργειακή αυτονομία των κατοικιών, μέσω της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Στην περίπτωση των πολυκατοικιών, προβλέπεται η δυνατότητα εγκατάστασης συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, τα οποία είναι επιλέξιμα υπό την προϋπόθεση ότι η κατοικία θα αναβαθμιστεί μετά το τέλος των κύριων παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας τουλάχιστον στην κατηγορία Β+.

Επιπλέον, οι πολυκατοικίες έχουν τη δυνατότητα να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά, μόνο όμως για την κάλυψη της ζήτησης με συμψηφισμό της παραγόμενης και της καταναλισκόμενης ενέργειας (net metering), ενώ μπορούν να εγκαταστήσουν και συστήματα αποθήκευσής της μόνο ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου φωτοβολταϊκού σταθμού.

Τέλος, σε περίπτωση που υπάρχει σχετικό ενδιαφέρον, οι πολυκατοικίες έχουν τη δυνατότητα επιδότησης υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών συστημάτων, στο βαθμό που οι συσκευές που επιλέγονται είναι κατάλληλες, βάσει προτύπων ΕΛΟΤ και προορίζονται για την φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων σε οικιακό περιβάλλον.

Το… αλφάβητο της ενεργειακής αναβάθμισης

Είναι προφανές ότι οι ανάγκες κάθε πολυκατοικίας –αλλά και κάθε διαμερίσματος- διαφέρουν. Ως εκ τούτου, το πρόγραμμα Εξοικονομώ-Αυτονομώ προβλέπει δύο διακριτές δυνατότητες αιτήσεων πολυκατοικιών, που διαφοροποιούνται με βάση το αν οι επιλέξιμες εργασίες αφορούν αποκλειστικά τους κοινόχρηστους χώρους ή και την ενεργειακή αναβάθμιση μεμονωμένων διαμερισμάτων.

Αίτηση Τύπου Α

Στην προκειμένη περίπτωση, η αίτηση που υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο της πολυκατοικίας συνδέεται και με επιμέρους αιτήσεις που αφορούν διαμερίσματα, και μη κοινόχρηστες ενεργειακές παρεμβάσεις αναβάθμισής τους.

Για την κατάθεση της αίτησης τύπου Α απαιτείται:

• Η πολυκατοικία να έχει εκδώσει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και να έχει αριθμό τραπεζικού λογαριασμού.
• Απόφαση Γενικής Συνέλευσης, υποβολή της αίτησης από εκπρόσωπο, αλλά και επιμέρους αιτήσεις από τους ιδιοκτήτες –και όχι τους ενοίκους- των διαμερισμάτων.
• Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.

Αίτηση Τύπου Β

Στην περίπτωση που δεν υπάρχει ενδιαφέρον αναβάθμισης των επιμέρους διαμερισμάτων, οι εκπρόσωποι των πολυκατοικιών μπορούν να υποβάλουν αίτηση Τύπου Β, στην οποία περιλαμβάνονται αποκλειστικά αυτοτελείς παρεμβάσεις αναβάθμισης των κοινόχρηστων χώρων της πολυκατοικίας. Για τις παρεμβάσεις στους κοινόχρηστους χώρους και ανελκυστήρες θα παρέχεται ενιαίο ποσοστό ενίσχυσης 60% ανεξαρτήτως εισοδήματος (αυτή τη φορά συμπεριλαμβανόταν και 10% ως «ρήτρα κοροναϊού» και 10% για τις λιγνιτικές περιοχές).

Για την κατάθεση της αίτησης Τύπου Β απαιτείται:

• Η πολυκατοικία να έχει εκδώσει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και να έχει αριθμό τραπεζικού λογαριασμού. Επίσης, απαιτούνται απόφαση Γενικής Συνέλευσης και υποβολή αίτησης από εκπρόσωπο, αλλά και Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.