Ο κοροναϊός σαρώνει την παγκόσμια επικαιρότητα

«Κοροναϊός: ποιος θα είναι ο κόσμος μας όταν τελειώσει η πανδημία»· «Πόσο θα κοστίσει η πανδημία στην οικονομία της ΕΕ»· «Ο κόσμος μας αλλάζει χωρίς επιστροφή»· «Αν σωθεί το ΕΣΥ θα σωθούμε περισσότεροι»· «Η πανδημία και η ελληνική οικονομία»· «Κανείς δεν είναι αήττητος»· «Ο κορωνοϊός ανέδειξε το e-κράτος»· «Τουρκικές προκλήσεις και εν μέσω πανδημίας»· «Τα διλήμματα του κορωνοϊού»· «Η Μέρκελ και η ευκαιρία του κορωνοϊού»· «Ο ιός δεν δείχνει να μεταλλάσσεται πολύ»·

«Ετσι θα «περάσει» η καραντίνα»: μία τυχαία ματιά σε ένα σαββατιάτικο φύλλο των «ΝΕΩΝ» από τα τέλη Μαρτίου και την περίοδο του πρώτου lockdown, μία κάθε άλλο παρά εξαντλητική απογραφή των τίτλων, επιβεβαιώνουν πόσο πολύ κυριάρχησε φέτος στην ειδησεογραφία η πανδημία που έχει πια κοστίσει περισσότερες από 1,7 εκατομμύρια ζωές παγκοσμίως. Θα διεκδικήσει άραγε ο Covid-19, πέρα από όλα τα άλλα, και τον τίτλο της μεγαλύτερης είδησης στη σύγχρονη Ιστορία, από την πλευρά της προβολής του στα ΜΜΕ;

Μία ενδιαφέρουσα έρευνα του Economist αποκαλύπτει πως μόνον οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι μπορούν να τον συναγωνιστούν σε αυτό το επίπεδο.

Τόσο οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι όσο και η ισπανική γρίπη του 1918 στοίχισαν, βέβαια, πολύ περισσότερες ζωές – όπως πολύ περισσότερες ζωές έχουν στοιχίσει και διάφοροι λοιμοί και γενοκτονίες. Η πανδημία έχει όμως αλλάξει την καθημερινότητα των ανθρώπων σε σχεδόν όλες τις χώρες του πλανήτη, με τρόπο που δεν κατάφεραν φονικότερα γεγονότα.

Επιπλέον, ο αριθμός των θανάτων δεν είναι το μοναδικό κριτήριο της βαρύτητας ενός γεγονότος. Με αυτά τα δεδομένα στη σκέψη, οι υπεύθυνοι του Economist χτένισαν όλα τα άρθρα που έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό από την ίδρυσή του, το 1843, και εξής, μετρώντας πόσο συχνά αναφέρονταν συγκεκριμένες λέξεις κλειδιά κάθε χρόνο. Προκειμένου μάλιστα να κάνουν την ανάλυσή τους πιο εμπεριστατωμένη, ζήτησαν και απέκτησαν πρόσβαση και στα αρχεία των New York Times, που φτάνουν μέχρι το 1851. Και στα δύο έντυπα, κάτι λιγότερο από το ήμισυ του συνόλου των άρθρων που δημοσιεύτηκαν φέτος (συμπεριλαμβανομένου του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, όταν ο κοροναϊός περιοριζόταν ως επί το πλείστον στην Κίνα) περιλάμβαναν τις λέξεις κλειδιά «Covid-19» ή «κοροναϊός».

Οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι

Μόνο δύο άλλα συμβάντα στη σύγχρονη ιστορία πλησιάζουν τα ποσοστά αυτά: ο Α΄ και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Το ποσοστό των άρθρων του Economist που περιλάμβαναν τη λέξη «πόλεμος» έφτασε το 53% το 1915 και το 54% το 1941. Σε ό,τι αφορά τους New York Times, κορυφώθηκε στο 39% το 1918 και στο 37% το 1942: η διαφορά ενδεχομένως να οφείλεται στην απόσταση της Αμερικής από τα πεδία των μαχών, που μείωνε τις επιπτώσεις των τελευταίων στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνει το Economist, αν οι εφημερίδες ανά τον κόσμο έκλιναν περισσότερο προς το 35% παρά προς το 55% όσον αφορά την κάλυψη των δύο Παγκόσμιων Πολέμων, τότε ο Covid-19 έχει πιθανότατα σημειώσει νέο ρεκόρ.

Η ειδησεογραφική κάλυψη είναι, βέβαια, ένας προβληματικός μετρητής σημασίας. Πολλοί θεωρούν πως οι δημοσιογράφοι επικεντρώνονται υπερβολικά πολύ στις άσχημες ειδήσεις, που φτάνουν συχνά μέσω αναπάντεχων καταστροφών, και υπερβολικά λίγο στις βελτιώσεις, που τείνουν να σωρεύονται πιο σταδιακά. Η έρευνα του Economist στα αρχεία του αποκαλύπτει, πάντως, ίχνη μιας ζωής που γίνεται καλύτερη – ή τουλάχιστον, που παλεύει να γίνει καλύτερη. Οσο για «ΤΑ ΝΕΑ», προσπάθησαν να αντιπαρέλθουν φέτος τον ζόφο αναζητώντας και δημοσιεύοντας με κάθε ευκαιρία την «Καλή Είδηση της Ημέρας». Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, πως δεν ανυπομονούμε, όπως όλοι, να τελειώσει αυτή η φαινομενικά ατελείωτη χρονιά – δύσκολο να πιστέψει κανείς πως διήρκεσε μόλις μία ημέρα περισσότερο από ό,τι το 2019, έτσι δεν είναι;