Εμβόλιο : Οταν ο φόβος της παρενέργειας υπερνικά τον φόβο για τον θάνατο μίας κοινωνίας

Κάποιοι φοβούνται μία άγνωστη παρενέργεια που μπορεί να εμφανιστεί ειδικά σε αυτούς και να αποβεί μοιραία. Άλλοι πάλι, καινοφανείς αστέρες στη σοσιαλμιντική βιόσφαιρα που έμειναν καιρό στην αφάνεια, επιδιώκουν μέσω αναρτήσεων να κερδίσουν ολοένα και περισσότερα «τέταρτα δημοσιότητας» αλλά και πλήθος ακολούθων στον νέο Ανένδοτο.

Αλλοι πάλι περιμένουν να δουν πόσοι θα πεθάνουν τους επόμενους μήνες για να αποφασίσουν αν θα διαβούν το κατώφλι του «εμβολιαστηρίου», ενώ πολλοί ακόμη είναι πεπεισμένοι ότι η ουσία των εμβολίων που θα κυλήσει μέσα τους και θα ενεργοποιήσει μηχανισμούς θωράκισης απέναντι στο ιό, μπορεί να τους προξενήσει βλάβες ανήκεστες.

Πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις μεγάλων διλημμάτων, υπάρχουν και οι άνθρωποι που λαμβάνουν τις καθοριστικές αποφάσεις και συντάσσονται με τα εκατομμύρια των «αγνωστικιστών» σε κάθε χώρα του κόσμου, απλά επειδή το προηγούμενο βράδυ έβρεχε.

Υπάρχει φάρμακο γιατρέ μου;

Η πλειοψηφία των γιατρών πάντως, τόσο στις χώρες της Ευρώπης όσο και στην Ελλάδα, προτρέπει τον κόσμο να πάει άφοβα να κάνει το εμβόλιο για να σωθεί η ανθρωπότητα. Οι γιατροί και οι ειδικοί επιστήμονες, όπου σταθούν και όπου βρεθούν, μιας και συνεχώς ερωτώνται, κάνουν μερικές επισημάνσεις ουσίας. Λένε πως επί του παρόντος φάρμακο αποτελεσματικό για τον κοροναϊό δεν υπάρχει και αν είναι αποτελεσματικό σε κάποιους δεν είναι σε όλους.

Το εμβόλιο δεν φτιάχτηκε βιαστικά αλλά παρασκευάστηκε στον χρόνο που απαιτήθηκε αξιοποιώντας κάθε υπάρχουσα γνώση στα πεδία της Γενετικής, της Λοιμωξιολογίας, της Επιδημιολογίας με τη βοήθεια κάθε σύγχρονου τεχνολογικού μέσου και ευρηματικών ιδεών που προέκυψαν από το «στύψιμο» χιλιάδων μυαλών σε όλο τον κόσμο. Και είναι το εμβόλιο εκείνο που δρα κατ’ αντιστοιχία όπως τα προηγούμενα εμβόλια που παρασκευάστηκαν για να αντιμετωπίσουν συγκεκριμένες νόσους με επιδημική εξάπλωση.

Δοκιμάστηκε σε διάφορες παραλλαγές σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που ζουν σε διαφορετικές χώρες, σε διαφορετικά κλίματα, με διαφορετικούς τρόπους ζωής, διατροφής, κουλτούρας, κλπ. Εφόσον οι τελικές δοκιμές έδειξαν ότι είχε επιτυχία και θωράκιζε τον ανθρώπινο οργανισμό στην προσβολή από τον ιό, το εμβόλιο – ανεξαρτήτως ποια εταιρεία ή επιστημονικό ίδρυμα το παρασκεύασε – είναι το μόνο όπλο, με περιθώριο εξέλιξης και αναβάθμισης στο μέλλον, που μπορεί να ανακόψει την εξάπλωση, αδρανοποιώντας μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία, τους θύλακες εκείνους στους οποίους καταφεύγει και εν τέλει καταστρέφει. Δηλαδή εμάς.

Πόσο κοινή είναι η κοινή λογική;

Ομως ενώ κάποια πράγματα ακούγονται απλά, για χιλιάδες ανθρώπους η κοινή λογική δεν είναι τόσο κοινή και η αντίδραση συλλογικοποιείται και μεταστοιχειώνεται σε πεισματική άρνηση. Στην Ελλάδα αλλά και στην προηγμένη Ευρώπη. Μία τελευταία δημοσκόπηση, έχει ενδιαφέροντα ευρήματα.

Στη Γαλλία λοιπόν, μόνο τέσσερις στους 10 κατοίκους επιθυμούν να κάνουν το εμβόλιο, σύμφωνα με μια δημοσκόπηση που δόθηκε την Τρίτη στη δημοσιότητα και ανακηρύσσει τη Γαλλία «πρωταθλήτρια κόσμου» μεταξύ των «αντιρρησιών» χωρών, μπροστά από τη Ρωσία και τη Νότια Αφρική.

Στη Γαλλία, όπου η εκστρατεία του εμβολιασμού μόλις ξεκίνησε, το 40% όσων συμμετείχαν στη δημοσκόπηση της Ipsos Global Advisor και του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ απάντησαν ότι θα δέχονταν να εμβολιαστούν για την Covid-19. Το ποσοστό αυτό εμφανίζεται μειωμένο σε σύγκριση με αντίστοιχες δημοσκοπήσεις του Οκτωβρίου (54%) και του Αυγούστου (59%).

Οι άλλες χώρες

Η Γαλλία δεν είναι η μοναδική χώρα όπου το ποσοστό εκείνων που έχουν την πρόθεση να εμβολιαστούν παραμένει σχετικά χαμηλό. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, μόνο το 43% των Ρώσων και το 53% των Νοτιοαφρικανών απάντησαν θετικά στο ερώτημα. Ακολουθούν η Ιαπωνία (60%), η Ιταλία και η Ισπανία (62%) και η Γερμανία (65%).

Αντιθέτως, οι Κινέζοι δηλώνουν σε ποσοστό 80% ότι θέλουν να κάνουν το εμβόλιο, όπως και το 78% των Βραζιλιάνων και το 77% των Βρετανών.

Να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ, όπου έχει επίσης ξεκινήσει η γιγαντιαία επιχείρηση εμβολιασμού του πληθυσμού, είναι η μοναδική χώρα όπου η «πρόθεση» να εμβολιαστεί κανείς αυξήθηκε στο 69% σήμερα, από 64% τον Οκτώβριο.

Γιατί δεν πείθονται

Ο κυριότερος λόγος που επικαλέστηκαν όσοι δηλώνουν διστακτικοί απέναντι στο εμβόλιο είναι ότι φοβούνται τις παρενέργειες (80% στη Νότια Κορέα, 76% στην Ιαπωνία, 72% στη Γαλλία). Η δεύτερη αιτία είναι ότι δεν έχουν πειστεί για την αποτελεσματικότητά του. Υπάρχουν και κάποιοι που δηλώνουν ότι δεν αισθάνονται ότι κινδυνεύουν από την Covid-19.

Μόλις στην τέταρτη θέση έρχονται εκείνοι που δηλώνουν ότι αντιτίθενται γενικά στα εμβόλια (26% στη Ρωσία, 23% στη Νότια Αφρική, 14% στη Γαλλία, μόλις 9% στην Κίνα, 8% στην Ιαπωνία και 7% στη Νότια Κορέα.

Πίσω στην Ελλάδα, αρνητές του κοροναϊού και αντιεμβολιαστές τύπωσαν και μοίρασαν αφίσες και φυλλάδια σε διάφορες περιοχές του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Στο φυλλάδιο αναφέρεται «δεν θα κάνω το εμβόλιο για τον covid-19». Και επίσης, «μέσα σε 8 μήνες ανακαλύφθηκε νέος ιός, βρέθηκε εμβόλιο, μπήκε στη παραγωγή, είχαν έτοιμα ψυγεία, μοιράστηκε σε όλο τον κόσμο, έγινε υποχρεωτικό – εκβιαστικό».

Το πρώτο «παρατράγουδο»

Εδω και αρκετές μέρες, πολλοί επιστήμονες λένε πως καποιος που θα κάνει ένα από τα διαθέσιμα εμβόλια για τον κοροναϊό, μπορεί να εμφανίσει κάποια παρενέργεια, η οποία θα είναι παροδική και δεν θα απειλήσει τη ζωή του. Μία τέτοια ελαφριά αλλεργική αντίδραση σε μια 32χρονη ειδικευόμενη γιατρό στο νοσοκομείο «Αττικόν» παρατηρήθηκε την πρώτη ημέρα του εμβολιασμού κατά του κοροναϊού και στην Ελλάδα. Χαρακτηρίστηκε «μη σοβαρή» από τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Υγείας, Μάριο Θεμιστοκλεόυς.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Λοιμώξεων του Αττικού Νοσοκομείο, Σπύρος Πουρνάρας αναφερόμενος στο αλλεργικό περιστατικό τόνισε ότι «υπήρξε μία αλλεργική αντίδραση, συμβαίνουν αυτά. Μια ταχυκαρδία εμφάνισε η κοπέλα και τώρα είναι μία χαρά. Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, είναι καθημερινά φαινόμενα αυτά».

Ο κ. Πουρνάρας τόνισε ότι οι σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις που έχουν παρατηρηθεί είναι «μετρημένες στα δάχτυλα», ενώ οι ήπιες είναι περισσότερες, όπως συμβαίνει με πολλά φάρμακα, εμβόλια και τρόφιμα.

Το σχέδιο του κ. Σύψα

Υπέρμαχος του εμβολιασμού είναι ο παθολόγος – λοιμωξιολόγος, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκος Σύψας. Κατά καιρούς έχει κατακεραυνώσει τη χαλαρότητα των μέτρων απέναντι στην πανδημία όμως ουδέποτε μέση τα λόγια του για το εμβόλιο. Κατά τον ίδιο, αν εφαρμοστεί το ιδανικό σχέδιο εμβολιασμού, τότε του χρόνου τα Χριστούγεννα, θα είμαστε τελείως διαφορετικά. Λέει συγκεκριμένα ότι  ο πρώτος κύκλος εμβολιασμού, που αφορά το υγειονομικό προσωπικό, μπορεί να ολοκληρωθεί έως τέλος του Ιανουαρίου. Μετά, το επόμενο βήμα είναι οι ηλικιωμένοι που ζουν σε γηροκομεία και οι ευπαθείς ομάδες.

Το δεύτερο στάδιο έχει σχεδιαστεί να διαρκέσει μέχρι τον Απρίλιο, ωστόσο εξαρτάται από την προσέλευση, εξήγησε ο καθηγητής. «Αν όλα πάνε καλά και τρέξουμε με ταχύτητα ρεκόρ η πλειοψηφία του γενικού πληθυσμού θα έχει εμβολιαστεί μέχρι τον Ιούλιο». «Ο πιο ρεαλιστικός στόχος, όμως, είναι μέχρι τον Σεπτέμβριο να έχει εμβολιαστεί το 70% του πληθυσμού. Αν εμβολιαστεί το 70% τότε προστατεύεται και το άλλο 30%. Άρα, τελειώνει η πανδημία στην Ελλάδα. Ο ιός δεν θα βρίσκει ανθρώπους να μολύνει. Από τον Ιούνιο μέχρι τέλος του χρόνου είναι η περίοδος που θα το πετύχουμε».

Ποιοι και γιατί

Η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, μπαίνει κατευθείαν στην καρδιά του ζητήματος και στον δικαιολογημένο φόβο που νιώθουν οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, που και από κάποια ασθένεια υποφέρουν και ένα σωρό φάρμακα λαμβάνουν.

Σύμφωνα με την ίδια, το πρώτο κριτήριο είναι «ο αυξημένος κίνδυνος από νόσηση», δηλαδή τα άτομα με «μεγάλη ηλικία» καθώς αυτός είναι ο «υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνος για βαριά νόσηση».

Το δεύτερο κριτήριο είναι «ο αυξημένος κίνδυνος λόγω έκθεσης στον ιό» και η κύρια ομάδα «που εκτίθεται και κινδυνεύει σοβαρά από τον ιό είναι οι υγειονομικοί». «Όταν ξεκίνησε η προτεραιοποίηση είχαμε σκέψεις για το ποια θα είναι η αποδοχή του εμβολίου από τους υγειονομικούς. Οι υγειονομικοί αποτελούν και το παράδειγμα και τον φωτεινό φάρο για τους υπόλοιπους για τον εμβολιασμό. Με μεγάλη ικανοποίηση ήδη από τον πρώτο αριθμό των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει μια ευρεία αποδοχή του εμβολίου κατά της Covid-19 από τους υγειονομικούς» σημείωσε η κ. Θεοδωρίδου.

Ετοιμοι για κάθε παρενέργεια

Σε ό,τι αφορά στις ανησυχίες που εκφράζονται σε σχέση με την πιθανότητα εμφάνισης αλλεργικής αντίδρασης από το εμβόλιο, η Μαρία Θεοδωρίδου επεσήμανε ότι είναι εξαιρετικά σπάνιες, σημειώνοντας ότι κοινές αλλεργικές αντιδράσεις (όπως για παράδειγμα σε τρόφιμα) δεν αποτελούν αντένδειξη για τον εμβολιασμό.

Παράλληλα, τόνισε ότι σε κάθε εμβολιαστικό κέντρο υπάρχει η απαραίτητη προετοιμασία για την άμεση αντιμετώπιση οποιασδήποτε αλλεργικής αντίδρασης – ήπιας ή ακόμη και σοβαρότερης.

Η μοναδική λύση

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας Θεόδωρος Βασιλακόπουλος με αφορμή τους εμβολιασμούς κατά του κοροναϊού που ξεκίνησαν μιλά για το εμβόλιο παρουσιάζοντας αυτό ως μοναδική λύση για επιστροφή στην κανονικότητα υπογραμμίζοντας ότι μόνο με εμβόλια μπορούν να αντιμετωπιστούν τα λοιμώδη νοσήματα.

Ο κ. Βασιλακόπουλος τόνισε ότι το θέμα της επιδημίας δεν έχει λήξει ακόμα και θα πρέπει να κάνουμε λίγη υπομονή αλλά και να επιδείξουμε ιδιαίτερη προσοχή. Σχολιάζοντας, και εδώ έχει μεγάλο ενδιαφέρον, για το αν υπάρχει κάποιο φάρμακο αυτή τη στιγμή έναντι του κοροναϊού απάντησε:

«Δεν υπάρχει φάρμακο. Υπάρχουν κάποια μονοκλωνικά αντισώματα που μπορούμε να χορηγήσουμε σε ανθρώπους όταν κολλήσουν τον ιό και μειώνουν στις 7 και στις 11 ημέρες το ποσό του ιού που κάποιος έχει στο αναπνευστικό του. Δεν λέω ότι είναι φάρμακα άχρηστα, αλλά είναι φάρμακα των οποίων η διαθεσιμότητα είναι ελάχιστη. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 26 εκατ. ενεργά κρούσματα. Του χρόνου δεν θα μπορούμε να πάρουμε πολλές παραπάνω δόσεις και τα φάρμακα αυτά δεν είναι επαρκή. Η μοναδική λύση είναι το εμβόλιο, είναι η μόνη λύση που υπάρχει για τα λοιμώδη νοσήματα. Η επιστήμη βοήθησε να λυθεί το πρόβλημα πολύ νωρίτερα από ότι ελπίζαμε».