Πως και πότε θα πάρει η οικονομία τα… πάνω της το 2021

Εχοντας το φορτίο της βαθιάς ύφεσης η ελληνική οικονομία σε λίγες ημέρες μπαίνει στο 2021 και η κυβέρνηση έρχεται αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις και ρίσκα αφού το στοίχημα της ανάκαμψης και η επιτυχία του εμβολιασμού αποτελούν τις κορυφαίες προτεραιότητες. Στα δύσκολα περιλαμβάνονται οι αβεβαιότητες που συνοδεύουν την εξέλιξη της πανδημίας και το στοίχημα επιδιώκεται να κερδηθεί με την αύξηση των επενδύσεων και της ιδιωτικής κατανάλωσης. Στόχος είναι η αναπλήρωση των απωλειών στο ΑΕΠ και η οικονομία να γυρίσει σε θετικό ρυθμό πέριξ του 5%, από ύφεση κοντά στο 10% το 2020.

Ο σχεδιασμός είναι η άνοδος του ΑΕΠ κατά 8,1 δισ. ευρώ, στα 171,9 δισ. ευρώ από 162,8 δισ. ευρώ,  στηριζόμενη στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 3% αλλά και στην επιστροφή του τουρισμού. H αποτελεσματικότητα του εμβολιαστικού προγράμματος, σε Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη, είναι και ο παράγοντας που θα προσδιορίσει το βαθμό ανάκαμψης όπου κρίσιμη παράμετρος για τη σταδιακή επάνοδο του τουρισμού είναι η άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών.

Η επιστροφή των αφίξεων και των εισπράξεων από τον τουρισμό στο 50%-60% των υψηλών επιδόσεων του 2019 θα μπορούσε να θεωρηθεί εφικτός στόχος, όπως αναφέρουν αναλυτές, εφόσον διαμορφωθούν ευνοϊκές συνθήκες, εξέλιξη που θα βοηθήσει σημαντικά στη σταδιακή εξομάλυνση του ελλείμματος εξωτερικών πληρωμών.

Οι κρίσιμοι μήνες

Σημαντικοί σταθμοί είναι οι μήνες Μάρτιος – Απρίλιος όπου εκείνο το διάστημα θα φανεί αν όντως η υγειονομική κρίση μπαίνει σε ύφεση άρα και αν τα περιοριστικα μέτρα θα αρχισουν να μειώνονται δίνοντας έτσι ανάσα σε πολλούς κρίσιμους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, αλλά και στους εργαζομένους. Επίσης, από τον Ιούνιο αναμένεται να εισρεύσουν τα πρώτα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης που συνολικά ανέρχονται στα περίπου 5,5 δισ. ευρώ για το 2021.

Οι επενδύσεις που αναμένεται να πραγματοποιηθούν θα κατευθυνθούν κυρίως στην πράσινη και στην ψηφιακή ανάπτυξη. Συνολικά, κατά την περίοδο 2021-2026  η ελληνική οικονομία αναμένεται να ωφεληθεί με  32 δισ. ευρώ.  Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού  οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 23,2% και σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα αποτελέσουν τις ισχυρότερες συνιστώσες της αύξησης του ΑΕΠ το 2021.

Σημειώνεται πως τα κονδύλια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εκτιμάται ότι θα κατευθυνθούν σε επενδύσεις κατά ποσοστό 70% της συνολικής κατανομής επιχορηγήσεων και δανείων για το έτος. Οι θετικές επιδράσεις του προγράμματος αναμένεται ότι θα είναι άμεσες, οι οποίες θα προκύψουν ως αποτέλεσμα των επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν, αλλά και έμμεσες, μέσω των πολλαπλασιαστών της κατανάλωσης αλλά και των επενδύσεων. Σύμφωνα με την Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, η προχρηματοδότηση από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα ανέλθει σε 10% των συνολικών επιχορηγήσεων και δανείων, ενώ αναμένεται η απορρόφηση των κονδυλίων να σημειώσει επιτάχυνση προς τα τελευταία έτη της προγραμματικής περιόδου.

Από το οικονομικό και κυβερνητικό επιτελείο προετοιμάζουν ήδη τον οδικό χάρτη που “χωρίζεται” σε φάσεις που συνδέονται με την πορεία της υγειονομικής κρίσης. Οι προβλέψεις δείχνουν πως μέχρι τον Απρίλιο η κυβέρνηση θα κινείται στους “ρυθμούς” των περιοριστικών μέτρων άρα και θα εφαρμόζονται τα ισχύοντα οικονομικά μέτρα στήριξης. Για το 2021 προϋπολογίζεται ποσό στήριξης τουλάχιστον 7,5 δισ. ευρώ, ενώ το συνολικό ύψος των μέτρων που έχουν ή αναμένεται να υλοποιηθούν υπολογίζεται στα 31,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 24 δισ. ευρώ αφορούν το έτος 2020.  Παράλληλα, θα “τρέχουν” τα έργα και οι μεταρρυθμίσεις που έχουν σχεδιαστεί για την αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων. Από τον Απρίλιο και έπειτα, όπου και εκτιμάται πως θα υπάρξει σταδιακή άρση των μέτρων, θα μπει σε πλήρη τροχιά η φάση της “επόμενης ημέρας μετά την πανδημία” με μέτρα ενίσχυσης και στήριξης προκειμένου να γίνει ομαλά η επιστροφή όσων επλήγησαν από την κρίση.