Πειραιάς: Ένα Κέντρο Καινοτομίας με το κλειδί στο χέρι

Στο site  της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας υπάρχει μια ανάρτηση με ημερομηνία 21 Δεκεμβρίου 2020 που «εξηγεί» με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο χώρο της παλιού βιομηχανικού συγκροτήματος της ΧΡΩΠΕΙ επί της Πειραιώς στην ευρύτερη περιοχή του σταδίου Γ.Καραϊσκάκης.

Πιο συγκεκριμένα, η ανάρτηση αφορά τη διενέργεια δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού με τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου για την ανάθεση Σύμβασης Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)  για το μεγάλο project της Δημιουργίας Κέντρου Καινοτομίας στην Αθήνα.

Λίγες ημέρες νωρίτερα δημοσιεύεται και η απόφαση του αρμόδιου υφυπουργού Χρίστου Δήμα με την οποία πέραν της έγκρισης της διενέργειας του διαγωνισμού δίνεται και το πράσινο φως για να δημοσιευτεί και το σχετικό τεύχος πρόσκλησης για την υποβολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος – στη πρώτη μη δεσμευτική φάση του διαγωνισμού. Επιπλέον, με την ίδια απόφαση ανατίθεται η ευθύνη για την προετοιμασία και διεξαγωγή του διαγωνισμού στη Διεύθυνση Σχεδιασμού και Προγραμματισμού Πολιτικών και Δράσεων Έρευνας και Καινοτομίας και στο Τμήμα Τεχνικών Μελετών και Ανάπτυξης Υποδομών Έρευνας της Διεύθυνσης Εποπτείας Ερευνητικών και Τεχνολογικών Φορέων της Γενικής Γραμματείας

Έρευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά.  Η αναθέτουσα αρχή για το ΣΔΙΤ είναι η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Το αντικείμενο της Σύμβασης Σύμπραξης στο πλαίσιο της προτεινόμενης ΣΔΙΤ, όπως αναφέρεται στο τεύχος της διενέργειας του διαγωνισμού, «ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) θα υλοποιήσει τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση των κτιριακών εγκαταστάσεων του Κέντρου Καινοτομίας, και θα αναλάβει την παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και ανάδειξης της Καινοτομίας και εμπορικής εκμετάλλευσης των εν λόγω εγκαταστάσεων.

Στο αντικείμενο της Σύμβασης Σύμπραξης περιλαμβάνονται η ανακατασκευή ή/και εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων κτιρίων και υποδομών ή/και η κατασκευή νέων κτιριακών συγκροτημάτων και υποδομών, με τον απαραίτητο εξοπλισμό και θέσεις στάθμευσης, η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του ακινήτου, καθώς και κάθε περαιτέρω ενέργεια που απαιτείται από τη φύση ή το σκοπό του Κέντρου Καινοτομίας.

Ειδικότερα και όχι περιοριστικά, στο αντικείμενο της Σύμβασης Σύμπραξης περιλαμβάνονται:(α) ο σχεδιασμός και όλες οι τεχνικές μελέτες που απαιτούνται, προκειμένου να διασφαλιστεί η έγκαιρη έκδοση του συνόλου των αδειών και εγκρίσεων που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις,

(β) η χρηματοδότηση,

(γ) η κατασκευή των κτιριακών συγκροτημάτων και των απαραίτητων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των θέσεων στάθμευσης, καθώς και η ανάπλαση και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του ακινήτου,

(δ) η οργάνωση και κατάλληλη διαμόρφωση του ακινήτου προς τους σκοπούς του έργου,

(ε) η εμπορική εκμετάλλευση του Ακινήτου, περιλαμβανομένων ενδεικτικά των σχετικών προωθητικών ενεργειών, της διαχείρισης των μισθώσεων, της διαχείρισης και εξυπηρέτησης των χρηστών, σύμφωνα με τη Σύμβαση Σύμπραξης και τους σκοπούς του έργου,

(στ) η διαχείριση και λειτουργία των κτιριακών συγκροτημάτων, των υποδομών και του περιβάλλοντος χώρου καθ’ όλη τη διάρκεια της Σύμβασης Σύμπραξης, η οποία περιλαμβάνει τη συντήρηση, τη λειτουργία, τη φύλαξη, την καθαριότητα, τη διαχείριση απορριμμάτων και την εξασφάλιση της υγιεινής και ασφάλειας των συγκροτημάτων, των υποδομών και του    περιβάλλοντος χώρου καθ΄ όλη τη διάρκεια της Σύμβασης Σύμπραξης, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία,

(ζ) η παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και ανάδειξης της Καινοτομίας,

(η) η επιστροφή του έργου στην Αναθέτουσα Αρχή σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη Σύμβαση Σύμπραξης στο τέλος της συμβατικής περιόδου, καθώς και κάθε περαιτέρω ενέργεια που απαιτείται από τη φύση ή το σκοπό του ανωτέρω Κέντρου Καινοτομίας».

Το ποιος είναι ο σκοπός του project η υλοποίηση του οποίου προωθείται μέσω ΣΔΙΤ  αναφέρεται στο τεύχος για τη διενέργεια της πρώτης φάσης του διαγωνισμού με την εκδήλωση μη δεσμευτικών προτάσεων. Συγκεκριμένα, σκοπός είναι «η δημιουργία ενός Κέντρου Καινοτομίας στην Αθήνα, στα πρότυπα που έχουν ήδη υιοθετηθεί επιτυχημένα σε πολλά διεθνή επιχειρηματικά κέντρα.

Το Κέντρο Καινοτομίας θα αποτελέσει βασικό πυλώνα ανάπτυξης του οικοσυστήματος της περιοχής, καθώς μέσω ενός δυναμικού και καινοτόμου συνδυασμού πολιτικών, ποιοτικού χώρου και κατάλληλα διαμορφωμένων εγκαταστάσεων, προγραμμάτων, και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, σκοπεύει:

▪ Στη φιλοξενία σημαντικού αριθμού Νεοφυών Επιχειρήσεων, Τεχνοβλαστών, καινοτόμων εταιρειών, ερευνητικών ιδρυμάτων και φορέων Καινοτομίας.

▪ Στη διαχείριση της ροής της γνώσης και της τεχνολογίας μεταξύ ερευνητικών

φορέων, πανεπιστημίων και εταιρειών.

▪ Στη διευκόλυνση της επικοινωνίας και διασύνδεσης μεταξύ εταιρειών, επιχειρηματιών και επιστημόνων.

▪ Στη δημιουργία περιβάλλοντος που ενισχύει την κουλτούρα της Καινοτομίας, της συνεργασίας, της δημιουργικότητας και της ποιότητας.

▪ Στη δημιουργία χώρων για τη διοργάνωση σημαντικών εκδηλώσεων για την Καινοτομία, καθώς και στην προσφορά υπηρεσιών εστίασης και ψυχαγωγίας.

▪ Στη διευκόλυνση της δημιουργίας νέων επιχειρήσεων μέσω μηχανισμών επιχειρηματικής επώασης και επιτάχυνσης, της δημιουργίας Τεχνοβλαστών και της επιτάχυνσης της ανάπτυξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. ▪ Στη διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων και των Τεχνοβλαστών, σε

φορείς και εργαλεία χρηματοδότησης.

▪ Στον σχεδιασμό και στην προώθηση προγραμμάτων ενίσχυσης της Καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, σε συνεργασία με φορείς της αγοράς.

▪ Στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων έρευνας και Καινοτομίας στο χώρο του φαρμάκου.

▪ Στη διασύνδεση και δραστηριοποίηση τόσο στο ευρωπαϊκό δίκτυο κέντρων και φορέων Καινοτομίας και επιχειρηματικότητας (EU|BIC) όσο και στο παγκόσμιο δίκτυο κέντρων καινοτομίας (IASP) που συγκεντρώνουν χιλιάδες καινοτόμες εταιρείες και ερευνητικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο, διευκολύνοντας τη διεθνοποίηση των εταιρειών που φιλοξενούνται.

Οι εμπνευστές του project, πιστεύουν πως για να επιτευχθούν  όλοι οι παραπάνω στόχοι, το Κέντρο Καινοτομίας θα πρέπει «να καλλιεργεί την συνεργασία και θα διαχειρίζεται τη ροή των γνώσεων και της τεχνολογίας μεταξύ των πανεπιστημίων, ιδρυμάτων έρευνας και ανάπτυξης, εταιρειών και αγορών. Επίσης, θα διευκολύνει τη δημιουργία και την ανάπτυξη εταιρειών που βασίζονται στην Καινοτομία μέσω διαδικασιών επιχειρηματικής επώασης και επιτάχυνσης και θα παρέχει υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας μαζί με υψηλής ποιότητας φιλοξενία και υποδομές.

Τόπος εκτέλεσης της Σύμβασης Σύμπραξης είναι το παλιό βιομηχανικό συγκρότημα ΧΡΩΠΕΙ συνολικού εμβαδού 18.000 τ.μ περίπου (Οικοδομικό Τετράγωνο 63, στη διεύθυνση Λεωφόρος Αθηνών – Πειραιώς αριθμός 62 του Δήμου Πειραιώς). Η ΓΓΕΤ ως αναθέτουσα αρχή έχει ορίσει τη δικηγορική εταιρεία «Δικηγορική Εταιρεία Κουταλίδη» ως νομικό σύμβουλο, την ανώνυμη εταιρεία «DIADIKASIA BUSINESS CONSULTING ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» ως χρηματοοικονομικό σύμβουλο και την ανώνυμη εταιρεία «ΣΑΛΦΩ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ» ως τεχνικό σύμβουλο. Η διάρκεια της Σύμβασης Σύμπραξης ορίζεται σε τριάντα (30) έτη κατ’ ελάχιστο, μεδυνατότητα περαιτέρω παράτασης για δεκαπέντε  (15) επιπλέον έτη. Σε κάθε περίπτωση, η ακριβής διάρκεια της Σύμβασης Σύμπραξης και τυχόν παράταση αυτής θα εξειδικευθούν περαιτέρω κατά τη Β’ Φάση του Διαγωνισμού ( ανταγωνιστικός διάλογος και στη συνέχεια, υποβολή δεσμευτικών οικονομικών προσφορών).

Στο σημείο αυτό χρειάζεται να διευκρινισθεί ότι λόγω των σύνθετων αναγκών του project ο ενδιαφερόμενος – πιθανότατα μια κοινοπραξία εταιρειών- θα κληθεί να ορίσει με τον φάκελο εκδήλωσης ενδιαφέροντος τον Φορέα Καινοτομίας, δηλαδή τον οικονομικό φορέα που διαθέτει όλα τα απαιτούμενα προσόντα, ο οποίος θα συμβληθεί με τον Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης (ΙΦΣ) με τη Σύμβαση ΠαροχήςΥπηρεσιών Καινοτομίας. Διαβάζοντας όλα όσα αναφέρονται στο τεύχος του διαγωνισμού η επιλογή του κατάλληλου Φορέα Καινοτομίας φαίνεται ότι θα μετρήσει αρκετά στην τελική αξιολόγηση.  Ο Φορέας Καινοτομίας, θα πρέπει να πληροί σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια, κατά την τελευταία τριετία. Πιο συγκεκριμένα,

(α) Να έχει παράσχει υπηρεσίες επιχειρηματικής επώασης ή/και επιτάχυνσης σε τουλάχιστον δέκα (10) Νεοφυείς Επιχειρήσεις ή/και Τεχνοβλαστούς.

(β) Να διαθέτει κανονισμό λειτουργίας ή ισοδύναμο έγγραφο που περιγράφει τον καταστατικό σκοπό του και το πλαίσιο των υποχρεώσεων, δικαιωμάτων και κανόνων με το οποίο πρέπει να συμμορφώνονται οι επιχειρήσεις/ομάδες που υποστηρίζονται από αυτόν.

(γ) Να τεκμαίρεται η συνάφεια, η εμπειρία και η επάρκεια των στελεχών του γιατην υλοποίηση του  καταστατικού σκοπού του και την παροχή των υπηρεσιών του, προσκομίζοντας τουλάχιστον δύο (2) βιογραφικά σημειώματα ενεργών στελεχών τους, από όπου θα πρέπει να τεκμαίρεται ότι κάθε ένας/μία εκ των στελεχών:

1. i) έχει έμμισθη σχέση εργασίας ή σύμβαση με τον Φορέα Καινοτομίας.
2. ii) έχει αποδεδειγμένα τουλάχιστον πέντε (5) έτη εργασιακή εμπειρία σε συναφές αντικείμενο με αυτό του ρόλου του/της στον Φορέα Καινοτομίας,και

iii) έχει ακαδημαϊκή κατάρτιση ή/και επαγγελματική κατάρτιση ή/και επαγγελματική εμπειρία σε συναφές αντικείμενο με αυτό του ρόλου του/της στον Φορέα Καινοτομίας.

(δ) Να διαθέτει καταγεγραμμένη και δομημένη, με καθορισμένους δείκτες επιτυχίας-εκροών, διαδικασία αξιολόγησης των υποστηριζόμενων επιχειρήσεων/επιχειρηματικών ομάδων κατά τη διάρκεια της περιόδου στήριξής τους από τον Φορέα Καινοτομίας.

Για την πιστοποίηση της διαδικασίας, ενδεικτικά κριτήρια ελέγχου αξιολόγησης των ομάδων/επιχειρήσεων είναι:

1. i) νέες θέσεις εργασίας/απασχόλησης που δημιουργήθηκαν,
2. ii) κύκλος εργασιών/πωλήσεις προϊόντων ή/και υπηρεσιών,

iii) εξαγωγική δραστηριότητα,

1. iv) προσέλκυση επενδυτών,
2. v) πατέντες/εμπορικά σήματα/τίτλοι βιομηχανικής ιδιοκτησίας που κατατέθηκαν,
3. vi) ανακοινώσεις/δελτία τύπου που εκδόθηκαν από την επιχείρηση, κ.λπ.

(ε) Να έχει συνεργασία με τουλάχιστον έναν (1) φορέα που παρέχει πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε επιχειρήσεις/ομάδες όπως:

1. i) Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Venture Capital),
2. ii) Επιχειρηματικοί Άγγελοι (Business Angels),

iii) Χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί (τράπεζες, επενδυτικά ταμεία, κ.ά.), ή άλλους φορείς παροχής ιδιωτικών κεφαλαίων.

1. iv) Ο Φορέας Καινοτομίας δύναται να καλύψει το παρόν κριτήριο λειτουργώντας ο ίδιος ως φορέας χρηματοδότησης, εφόσον έχει αποδεδειγμένα συμμετάσχει/επενδύσει στο μετοχικό κεφάλαιο τουλάχιστον δύο (2) υποστηριζόμενων επιχειρήσεων.

Επιπλέον, χρειάζεται να επισημανθεί και το εξής: Ενδέχεται μέρος του project να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσω εξασφάλισης δανείου στον ΙΦΣ ή και από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, με πρωτοβουλία, ευθύνη και μέριμνα του ΙΦΣ.

Ας επιστρέψουμε, όμως, στην αρχή. Στην επίσκεψη Μητσοτάκη στο παλιό βιομηχανικό συγκρότημα ΧΡΩΠΕΙ. Η παρέμβαση του δεν αφορά μόνο το Κέντρο Καινοτομίας …

Στο primeminister.gr έχουμε τη δυνατότητα να διαβάσουμε τις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη: «Νομίζω ότι είναι μία εξαιρετική πρωτοβουλία. Λέει πολλά για την ανικανότητα του ελληνικού κράτους να διαχειρίζεται την ακίνητη περιουσία του το γεγονός ότι επί σχεδόν 40 χρόνια αυτός ο χώρος, στο κέντρο της Αθήνας, παρέμενε πρακτικά εγκαταλελειμμένος. Θέλω να συγχαρώ το Υπουργείο Ανάπτυξης, και ειδικά τον Υφυπουργό, τον Γενικό Γραμματέα, για την ταχύτητα με την οποία κινήθηκαν, έτσι ώστε να δρομολογηθεί αυτό το σημαντικό έργο, να δημιουργηθεί σε αυτόν τον χώρο μία πραγματική Πολιτεία Καινοτομίας.

Οι διαγωνιστικές διαδικασίες είναι ήδη “στον αέρα” και πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να κινητοποιήσουμε σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον για τη δρομολόγηση ενός εμβληματικού έργου.

Όλες οι σημαντικές πρωτεύουσες έχουν έναν αντίστοιχο πόλο καινοτομίας και ο χώρος εδώ προσφέρεται -και λόγω της ιστορίας του και λόγω της γεωγραφίας του και λόγω της θέσης του. Πιστεύω ότι σε κάποια χρόνια, όταν θα κάνουμε τη σύγκριση μεταξύ του τι υπήρχε και του τι θα δημιουργηθεί, θα έχουμε κάθε λόγο να είμαστε πολύ ικανοποιημένοι που δρομολογήσαμε με τόσο μεγάλη ταχύτητα αυτή την εμβληματική προσπάθεια στον τομέα της καινοτομίας, που ουσιαστικά είναι και η γέφυρα που πρέπει να διασχίσει η πατρίδα μας για να κατακτήσει το μέλλον. (…) Η Αθήνα χρειάζεται οπωσδήποτε μία περιοχή αφιερωμένη στην καινοτομία. Γνωρίζετε πόσο ενδιαφέρον προκαλεί ο χώρος των νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Και ειλικρινά δεν θα μπορούσα να φανταστώ ένα περισσότερο ιδεώδες σημείο. Επίσης, από την αρχιτεκτονική σκοπιά, πιστεύω ότι έχουμε τη δυνατότητα να χτίσουμε όχι μόνο κτήρια αλλά ένα campus και να αξιοποιήσουμε τους ανοιχτούς χώρους, που είναι τόσο σημαντικοί δεδομένων του καιρού μας. Πιστεύω ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι πραγματικά εντυπωσιακό εδώ. Αυτό δεν αφορά μόνο το ακίνητο αλλά τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος. Αλλά γνωρίζουμε ότι το περιβάλλον είναι σημαντικό. Φυσικά η τηλεργασία θα αποτελεί μεγαλύτερο μέρος της πραγματικότητάς μας μετά την Covid, αλλά και πάλι, γνωρίζουμε -επίσης από την αμερικανική εμπειρία- ότι η δυνατότητα να φέρεις στον ίδιο φυσικό χώρο startups, ερευνητικά κέντρα, ανθρώπους που σκέφτονται με παραπλήσιο τρόπο έχει τεράστια επίδραση.

Πρόκειται επίσης για μία περιοχή της Αθήνας που έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Το γνωρίζουμε διότι εδώ κοντά έχουμε φέρει τα γραφεία της Νέας Δημοκρατίας, ήμασταν οι πρώτοι που ήρθαμε εδώ».