Οι 40 αποφάσεις που θα επηρεάσουν την τσέπη μας

Μαρία Βουργάνα – Ελένη Στεργίου

Με την οικονομία σε βαθιά ύφεση, χιλιάδες επιχειρήσεις με κατεβασμένα ρολά, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους σε αναστολή εργασίας και τα νοικοκυριά να αγωνιούν για την επόμενη ημέρα έκανε ποδαρικό το 2021.

Η έναρξη των εμβολιασμών μπορεί να είναι η αρχή της ελευθερίας και το φως που διαφαίνεται στο τούνελ της πανδημίας, αλλά η  επιστροφή στην κανονικότητα αργεί ακόμα.  Το restart στο μέτωπο της οικονομίας θα γίνει σταδιακά και θα περάσει από 40 σταθμούς που  επηρεάζουν την τσέπη των νοικοκυριών.

Στο υπουργείο Οικονομικών, υπό τον φόβο των μαζικών λουκέτων στην αγορά και την έκρηξη των απλήρωτων φόρων και εισφορών σχεδιάζουν ήδη τη νέα γενιά μέτρων στήριξης της οικονομίας κάνοντας την ευχή το τέλος της πανδημίας να έχει σημάνει πριν από το καλοκαίρι, ώστε να σωθεί ένα μεγάλο μέρος της τουριστικής περιόδου. Ο στόχος που έχει τεθεί για φέτος, για αύξηση του ΑΕΠ κατά 8,1 δισ. ευρώ σε απόλυτα νούμερα στα 171,9 δισ. ευρώ, από το χαμηλό των 162,8 δισ. ευρώ του 2020 είναι ιδιαίτερα δύσκολος. Η κυβερνητική πρόβλεψη για ανάπτυξη 4,8% θεωρείται επισφαλής, από τη στιγμή μάλιστα που ο προϋπολογισμός του 2021 έχει καταρτιστεί με βασική υπόθεση τη λήξη της πανδημίας τον Απρίλιο του 2021. Ομως η ημερομηνία άρσης του lockdown παραμένει ακόμη άγνωστη και ουδείς είναι σε θέση να κάνει την παραμικρή πρόβλεψη, όχι μόνο για το πότε θα υπάρξει ολική επιστροφή, αλλά και πότε θα ξεκινήσει η σταδιακή χαλάρωση των μέτρων.

Πακέτο στήριξης

Το πακέτο των νέων μέτρων στήριξης της οικονομίας που ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο για την επόμενη ημέρα περιλαμβάνει παροχή φθηνής ρευστότητας και επιδοτήσεις, ρυθμίσεις οφειλών στο Δημόσιο και φοροαπαλλαγές με βάση πλέγμα αντικειμενικών κριτηρίων για το οικονομικό προφίλ των εταιρειών και τη συμβολή τους στην απασχόληση. Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι η έξοδος από το τούνελ της πανδημίας θα συνοδευτεί με ένα νέο μοντέλο οικονομικής πολιτικής. Οι οριζόντιες και γενικές παρεμβάσεις που εφαρμόστηκαν μόλις ξέσπασε η κρίση του κορωνοϊού θα δώσουν τη θέση τους σε εξατομικευμένα μέτρα με στόχο να σωθούν οι επιχειρήσεις που πραγματικά κινδυνεύουν να βάλουν λουκέτο, αλλά και χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Στη νέα χρονιά η ελληνική οικονομία έχει να διανύσει τουλάχιστον 40 κρίσιμους σταθμούς δίνοντας σχεδόν κάθε μήνα απαιτητικά «τεστ». Ποδαρικό κάνει ο οίκος αξιολόγησης Fitch, ο οποίος στις 22 Ιανουαρίου θα δημοσιεύσει την «κρίση» του για το ελληνικό αξιόχρεο, ενώ μέχρι τον Φεβρουάριο το Δημόσιο θα βγει ξανά στις αγορές με νέα έκδοση ομολόγου προκειμένου να ενισχύσει τα ταμειακά διαθέσιμα.

Με στόχο την τόνωση της ρευστότητας στην αγορά, το υπουργείο Οικονομικών θα ανοίξει τις επόμενες ημέρες τον πέμπτο κύκλο της επιστρεπτέας προκαταβολής που θα μοιράσει πάνω από 1 δισ. ευρώ φθηνά κρατικά δάνεια σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες, εκ των οποίων το 50% θα είναι «δώρο», αλλά με ρήτρα διατήρησης των θέσεων απασχόλησης έως και τα τέλη Ιουνίου. Ομως και οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα θα δουν στο τέλος του μήνα αυξήσεις στον μισθό τους λόγω της μηδενικής παρακράτησης εισφοράς αλληλεγγύης και της μείωσης κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και όσοι εισπράττουν εισοδήματα από ακίνητα θα διαπιστώσουν μείωση της φορολογικής τους επιβάρυνσης το καλοκαίρι με την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων. Οι συνταξιούχοι θα περιμένουν την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που θα κρίνει την τύχη των αναδρομικών για τα κομμένα δώρα και τις επικουρικές συντάξεις.

Η ελληνική οικονομία θα περάσει τον Φεβρουάριο από το κόσκινο των θεσμών με την ένατη μεταμνημονιακή αξιολόγηση, αλλά η κρίσιμη είναι η 10η που ξεκινά τον Μάιο καθώς συνδέεται με την εκταμίευση της δόσης των SMPs και ANFAs που εφόσον η έκθεση είναι θετική θα ανάψει το πράσινο φως για την εκταμίευση των χρημάτων τον Ιούνιο.

Η ώρα της κρίσεως όμως θα είναι τον Μάρτιο όπου η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα δώσει στη δημοσιότητα τα στοιχεία για τον ρυθμό του ΑΕΠ το τέταρτο τρίμηνο του 2020 και ως εκ τούτου θα φανεί το ύψος της ύφεσης για ολόκληρο το έτος με τις εκτιμήσεις να δείχνουν βουτιά στο 10%.

Ταμείο Ανάκαμψης

Στα θετικά των μηνών που έρχονται είναι τα έργα και τα κονδύλια που συνοδεύουν το Ταμείο Ανάκαμψης. Το τελικό σχέδιο αναμένεται να κατατεθεί από την ελληνική κυβέρνηση Φεβρουάριο – Μάρτιο και εντός διμήνου εκτιμάται η έγκριση της Κομισιόν ούτως ώστε να αρχίσουν τον Ιούνιο – Ιούλιο οι πρώτες εκταμιεύσεις από τα 5,5 δισ. ευρώ που αναμένονται συνολικά έως τον Δεκέμβριο του 2021.

Τον Ιούνιο αναμένονται τα αποκαλυπτήρια των νέων αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε όλη τη χώρα, ενώ τιμές ζώνης θα αποκτήσουν για πρώτη φόρα περίπου 3.000 νέες περιοχές. Το υπουργείο Οικονομικών θα υπολογίσει τον ΕΝΦΙΑ του 2021 με βάση τις νέες αντικειμενικές αξίες και για να σβήσει τις φωτιές που θα ανάψουν στους ιδιοκτήτες ακινήτων οι νέες τιμές ζώνης σχεδιάζει να μειώσει τους συντελεστές με βάση τους οποίους υπολογίζεται ο ΕΝΦΙΑ ώστε να μην επιβαρυνθούν οι φορολογούμενοι με μικρή και μεσαία ακίνητη περιουσία. Οσον αφορά τις μόνιμες μειώσεις φόρων που είχε υποσχεθεί προεκλογικά η κυβέρνηση και πάγωσαν με την επέλαση της πανδημίας, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να κάνουν υπομονή μέχρι το 2022.