Δημήτρης Εϊπίδης: Ο άνθρωπος που άνοιξε «Νέους ορίζοντες» στον τρόπο που βλέπουμε σινεμά

Θλίψη σκόρπισε στον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας η είδηση θανάτου του Δημήτρη Εϊπίδη.

Ο ιδρυτής του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε τους Νέους Ορίζοντες, εκείνος που έφτιαξε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας.

Και μπορεί οι περισσότεροι να τον ξέρουμε για την σπουδαία δουλειά που έχει κάνει στη Θεσσαλονίκη αλλά η δράστη του ξεκινάει πολλά χρόνια εκτός συνόρων.

Ο Δημήτρης Εϊπίδης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Αγγλική Λογοτεχνία και Αμερικανικό Θέατρο στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, καθώς και Σκηνοθεσία Θεάτρου στην Αμερικανική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών στη Νέα Υόρκη. Είναι επίσης απόφοιτος της Σχολής Κινηματογράφου του Λονδίνου.

Όπως έχει πει ο ίδιος το όνειρό του ήταν πάντα η σκηνοθεσία. Για να σπουδάσει χρειάστηκε να περάσει πολύ δύσκολες στιγμές. Χωρίς καθόλου χρήματα χρειάστηκε να κάνει ελεεινές δουλειές στην Αμερική. Θυμόταν πάντα μια φράση του Μπράκατζ: «πάρε μια Bolex στο χέρι σου, φτύσε στο φακό και πάτα το κουμπί. Αυτή είναι η εικόνα της Αμερικής που προσεγγίζει την πραγματικότητα, όχι αυτά που σας προσφέρει το Χόλιγουντ, όπου είναι όλα ροζ, πανευτυχή, πανέμορφα.».

Ο Δημήτρης Εϊπίδης αυτή την Αμερική έζησε. Έπλυνε εκατοντάδες πιάτα, είχε στα χέρια του για πολλά χρόνια εκδορές και κοψίματα, έμεινε καιρό χωρίς τα κατάλληλα βιβλία και χρειάστηκε διπλάσιο χρόνο να τελειώσει τις σπουδές του. Όλα αυτά όπως έλεγε ο ίδιος διαμόρφωσαν τον άνθρωπο που έγινε στη συνέχεια.

Και αυτόν τον άνθρωπο σήμερα αποχαιρετά όλος ο κόσμος που αγαπά τον κινηματογράφο. Όχι μόνο γιατί μας έδωσε την ευκαιρία να ζούμε κάθε χρόνο μαγικές στιγμές στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αλλά και γιατί άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε σινεμά.

Μενδώνη: Συνετός δάσκαλος της τέχνης και του σινεμά

Συλλυπητήριο μήνυμα της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη για την απώλεια του Δημήτρη Εϊπίδη

Ο κόσμος του κινηματογράφου, οι επαγγελματίες του, το κοινό των φεστιβάλ και όσοι συνεργαστήκαμε μαζί του, θρηνούμε την απώλεια του Δημήτρη Εϊπίδη, του εργατικού, συνεπούς δασκάλου της τέχνης του σινεμά.

Ο Δημήτρης Εϊπίδης υπήρξε μια διεθνής, εξαιρετικά σεβαστή προσωπικότητα του κινηματογράφου, ως διευθυντής και προγραμματιστής του φεστιβάλ του Μόντρεαλ και υπεύθυνος για τον προγραμματισμό των φεστιβάλ του Τορόντο και του Ρέικιαβικ. Η συμβολή του στην αλλαγή ταυτότητας και τη διεθνοποίηση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ως προγραμματιστής και στη συνέχεια ως Διευθυντής του, ήταν καθοριστική.

Το επιδραστικό τμήμα των «Νέων Οριζόντων» σύστησε στο κοινό νέες τάσεις, το αβάν γκαρντ και το ανεξάρτητο σινεμά. Έδωσε χώρο σε φωνές δημιουργών που δεν παρουσιάζονταν πουθενά αλλού στην Ελλάδα.

ραγματοποίησε προβολές, που έχουν μείνει στην ιστορία του θεσμού ως γεγονότα.

Ως δημιουργός του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, είδε την εξέλιξη του σινεμά τεκμηρίωσης και έφτιαξε το κατάλληλο περιβάλλον για την προβολή και την ανάδειξή του.

Ο Δημήτρης Εϊπίδης αγάπησε έντονα τον κινηματογράφο και τον στήριξε μέσα από τους θεσμούς. Η απώλειά του θα είναι αισθητή, αλλά το έργο που αφήνει πίσω του είναι μια σπουδαία παρακαταθήκη. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους και στους πολλούς φίλους του.

Έφυγε ο «ο νονός του καλού κινηματογράφου»

Για την απώλεια του Δημήτρη Εϊπίδη, ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα σύγχρονου πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης δήλωσε τα εξής: «Ο Δημήτρης Εϊπίδης ήταν ένας πρωτοπόρος και επιδραστικός άνθρωπος του κινηματογράφου, με διεθνή αντίκτυπο. Ήταν o διαμορφωτής της σύγχρονης μορφής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μέσα από θαρραλέες επιλογές, ο πατέρας του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και των «Νέων Οριζόντων» και, σύμφωνα με τον Τζιμ Τζάρμους, «ο νονός του καλού κινηματογράφου». Οι θεσμοί που δημιούργησε και εξέλιξε και οι δημιουργοί που ανέδειξε αποτελούν παρακαταθήκη του ελληνικού και παγκόσμιου κινηματογράφου, ενώ η ρηξικέλευθη προσέγγιση και η δημιουργικότητά του αποτελούν πηγή έμπνευσης».

ΕΚΚ: Η απώλειά του αφήνει μεγάλο κενό

Ο Δημήτρης Εϊπίδης υπήρξε ένας δημιουργικός, βαθιά καλλιεργημένος άνθρωπος με έμφυτη ευγένεια που τον έκανε να ξεχωρίζει. Ήταν ένας άνθρωπος του παγκόσμιου κινηματογράφου, ένας ανήσυχος ταξιδευτής που επιθυμούσε διαρκώς ν’ ανακαλύπτει καινούργιες εικόνες και νέους δημιουργούς. Ίδρυσε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ, συνδέθηκε στενά με τα φεστιβάλ του Τορόντο και του Ρέικιαβικ.

Στην Ελλάδα ταυτίστηκε με το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κατά την κρισιμότερη καμπή της ιστορίας του, αυτή της διεθνοποίησής του. ‘Ήταν ο ιδρυτής των «Νέων Οριζόντων» -εκεί γνωρίσαμε τον Αμπάς Κιαροστάμι, τον Ατόμ Εγκογιάν, τον Μίκαελ Χάνεκε, τον Φρανσουά Οζόν και πολλούς άλλους δημιουργούς. Ήταν επίσης ο ιδρυτής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Ο Δημήτρης Εϊπίδης αγάπησε με πάθος το ντοκιμαντέρ και το αντιμετώπισε ως ένα καθαρό κινηματογραφικό είδος, που μεταφέρει στον θεατή μια ανθρωποκεντρική αίσθηση της πραγματικότητας, αλλά και σαν έναν εναλλακτικό τρόπο ενημέρωσης που αποτελεί βασικό στοιχείο του σύγχρονου πολιτισμού. Η απώλειά του αφήνει ένα μεγάλο κενό.

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου εκφράζει τα βαθιά συλλυπητήριά του στους οικείους του.

«Θα τον θυμόμαστε πάντα μπροστά στην οθόνη»

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και οι άνθρωποί του αποχαιρετούν τον Δημήτρη Εϊπίδη. Ο εμπνευστής και ιδρυτής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και επί χρόνια διευθυντής του θεσμού, ο άνθρωπος που δημιούργησε το τμήμα Νέοι Ορίζοντες, ανοίγοντας ένα παράθυρο σε ένα σπουδαίο σινεμά που μέχρι τότε ήταν άγνωστο στην Ευρώπη, πέθανε σήμερα το πρωί.

Ο Δημήτρης Εϊπίδης μάς δίδαξε πώς να βλέπουμε ντοκιμαντέρ, μάς έδειξε πώς να ανακαλύπτουμε δημιουργούς. Ο κινηματογράφος ήταν η ζωή του. Όμως μέσα από τον χώρο του μύθου, εκείνος ανίχνευε τα δύσκολα θέματα, τις ανθρωποκεντρικές ιστορίες που γεννά η πραγματικότητα. Αυτό το σινεμά υπηρέτησε σε όλο τον κόσμο, στη Θεσσαλονίκη, στο Μόντρεαλ, στο Τορόντο, στο Ρέικιαβικ.

Το 1971 ίδρυσε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ, το οποίο διηύθυνε επί 14 χρόνια. Από το 1988 μέχρι και πρόσφατα ήταν στέλεχος του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο ως υπεύθυνος διεθνούς προγράμματος. Διετέλεσε διευθυντής προγράμματος του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ισλανδίας στο Ρέικιαβικ από το 2005 έως το 2010. Το 1993, ο Ιρανός Υπουργός Πολιτισμού του απένειμε τιμητικό βραβείο σε αναγνώριση της συμβολής του στην προώθηση του ιρανικού κινηματογράφου διεθνώς. Ήταν ο αγαπημένος θείος Δημήτρης των ιρανών δημιουργών.

Το 1999, ίδρυσε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το αγαπημένο μας φεστιβάλ, το παιδί του, όπως το αποκαλούσε. Έπεισε τους θεατές πως το ντοκιμαντέρ είναι μια σχέση αγάπης και πως ξεπερνά την ίδια την τέχνη του και γίνεται κομμάτι της ζωής μας.

Θα τον θυμόμαστε πάντα μπροστά στην οθόνη, να παρακολουθεί μια ταινία και να μας εξηγεί με πάθος τί είναι αυτό που την κάνει ιδανική για ένα φεστιβάλ, ιδανική για την ψυχή μας.

Στους οικείους του εκφράζουμε τα ειλικρινή συλλυπητήριά μας.