Αυτό το βιβλίο για τα Ιμαλάια δεν αφορά μόνο τους ορειβάτες

Όταν ήρθα για πρώτη φορά στην Ινδία, ρώτησα έναν από τους πιο διαβόητους πολιτικούς στην ινδική κυβέρνηση μια ερώτηση που φοβόμουν να θέσω σε κανέναν άλλο, αλλά φαινόταν θεμελιώδες για την κατανόηση της περιοχής: Γιατί η Ινδία έχει τόσο πολλούς ανθρώπους; Γεωγραφικά, είναι το ένα τρίτο Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά ο πληθυσμός της είναι σχεδόν πέντε φορές μεγαλύτερος.

Ο πολιτικός, ο οποίος είχε μια μακρά επιτυχημένη καριέρα στις Ηνωμένες Πολιτείες ως στέλεχος επιχείρησης και φαινόταν χαρούμενος να εξηγήσει οτιδήποτε σε έναν νέο ανταποκριτή, σηκώθηκε από το γραφείο του και περπάτησε προς έναν μεγάλο χάρτη. Χτύπησε μια συγκεκριμένη περιοχή, σκιασμένη καφέ και λευκή.

«Η απάντηση», μου είπε, «είναι τα Ιμαλάια».

Εξήγησε ότι η υψηλότερη οροσειρά του κόσμου, που φιλοξενεί το Όρος Έβερεστ και αμέτρητοι μύθοι και αντίθετοι μύθοι, είχε δημιουργήσει ένα τόσο τεράστιο δίκτυο ποταμών που άφησε πίσω του εντυπωσιακά πλούσιο έδαφος σε μια τεράστια περιοχή της Ασίας. Δεν είναι τυχαίο, είπε, ότι και στις δύο πλευρές αυτών των βουνών βρίσκονται τα δύο πολυπληθέστερα έθνη του κόσμου, η Ινδία και η Κίνα. Εάν συμπεριλάβετε το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και το Νεπάλ, τα οποία εξαρτώνται επίσης πολύ από τα ποτάμια που προέρχονται από τα Ιμαλάια, μιλάμε για σχεδόν το ήμισυ της ανθρωπότητας που συνδέεται με αυτά τα βουνά.

Η εμβέλεια, μέρος μιας ομοιόμορφης ορεινής περιοχής που εκτείνεται πάνω από 2.000 μίλια από το Κιργιζιστάν στα δυτικά έως τη Μιανμάρ στα ανατολικά, έχει διαμορφώσει την Ασία περισσότερο από οποιοδήποτε γεωγραφικό χαρακτηριστικό έχει διαμορφώσει οποιαδήποτε άλλη ήπειρο. Οι δυνάμεις που οδήγησαν τη θρησκεία, το εμπόριο, τη μάθηση και τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις ρέουν σε αυτά τα βουνά και στους πρόποδες τους για χιλιάδες χρόνια. Ακόμα και σήμερα, μερικά από τα ωραιότερα σημεία ανάφλεξης στην Ασία, τα οποία μπορούν να στείλουν στρατούς να σπεύσουν στα σύνορα και μαχητικά αεροπλάνα να βρυχίζονται στον ουρανό, βρίσκονται ψηλά στα Ιμαλάια. Οι επαγγελματίες δεν έβαλαν ποτέ «s» στο τέλος της λέξης. είναι απλά τα Ιμαλάια, που στα Σανσκριτικά σημαίνει «κατοικία του χιονιού».

Αυτή είναι μια μόνο από τις ιστορίες που αφγείται ο δημοσιογράφος και περιηγητής Ed Douglas στο βιβλίο του  «Himalaya: A Human History».

Ο Ed Douglas ξεμπερδεύει την ιστορία των βουνών ξεκινώντας από τη δημιουργία τους, πριν από περίπου 50 εκατομμύρια χρόνια, μέχρι την τρέλα του Έβερεστ σήμερα. Το βιβλίο του είναι ο καρπός μιας τεράστιας έρευνας που εστιάζει στην κατάκτηση των βουνών και των διασυνδεδεμένων βασιλείων και των κρατών που ανταγωνίστηκαν τον έλεγχο. Οι παρατηρήσεις του είναι έντονες, και σε πολλά αποσπάσματα, η γραφή του αγγίζει τα όρια της σοβαρής λογοτεχνίας.

«Καθώς φεύγεις από τη βρώμικη παραμεθόρια πόλη της Σάγκα», γράφει ο Ντάγκλας, «το Θιβέτ στεγνώνει σαν φλοιός. Ταξιδεύοντας στα ίδια γεωγραφικά πλάτη με την Αλγερία, περνάτε αμμόλοφους μπροστά σε λευκές κορυφές. Το φως της αυγής είναι πολυτελές, μετατρέποντας στους κάτω λόφους το χρώμα του μελιού και της καραμέλας, αλλά είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς κάτι που ζει σε μια τέτοια λιτότητα. Στη συνέχεια, εντοπίζετε άγρια ​​γαϊδούρια, khyang στα Θιβετιανά, περνώντας το λιγοστό λευκό γρασίδι που αγωνίζεται από το πετρώδες έδαφος. Ο αέρας είναι λεπτός στα 15.000 πόδια. όλα αισθάνονται πιο κοντά, αλλά η τεράστια κλίμακα του τοπίου σε μειώνει. Είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί μια φιλοσοφία που τονίζει την απατηλή φύση μιας ατομικής συνείδησης, όπως κάνει ο Βουδισμός, μπορεί να ευημερήσει εδώ. »

Τα Ιμαλάια ανέκαθεν «λάμβαναν δύο αντίθετους ρόλους: ως τόπος πνευματικής υποχώρησης και διαχωρισμού από τον κόσμο, αλλά και ως χώρος συνάντησης όπου ριζικά διαφορετικοί πολιτισμοί συναντήθηκαν και διαπραγματεύτηκαν σε ένα παλιό δίκτυο ψηλά ορεινά μονοπάτια. » Αμέτρητοι θρύλοι έχουν γεννηθεί σε αυτό το κλίμα, και ένα μεγάλο μέρος της αποστολής του Ντάγκλας είναι να διαχωρίζει την πραγματικότητα από τον μύθο. Για παράδειγμα, πολύ πριν ο James Hilton κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας την έννοια του Σάνγκρι-Λα στο μυθιστόρημά του του 1933, «Lost Horizon», οι Θιβετιανοί μιλούσαν για κάτι παρόμοιο, μια ουτοπική σφαίρα γνωστή ως Shambhala. Κατ’ αστείο τρόπο, ορισμένοι μελετητές του Θιβέτ δήλωσαν ότι η Σαμπάλα ήταν στην Ευρώπη.

Τα Ιμαλάια πάντα «έπαιζαν δύο αντίθετους ρόλους», γράφει ο Ed Douglas στο έργο του. «Ως τόπος πνευματικής υποχώρησης και διαχωρισμού από τον κόσμο, αλλά και ως χώρος συνάντησης όπου ριζικά διαφορετικοί πολιτισμοί συναντήθηκαν και διαπραγματεύονταν σε ένα παλιό δίκτυο ψηλών ορεινών μονοπατιών».

Παρόλο που η εικόνα μας για το Θιβέτ είναι κλειστού, κλειστού χώρου, αυτό είναι λανθασμένο: επρόκειτι ένα κοσμοπολίτικο εμπορικό κέντρο και πολιτιστική δύναμη για εκατοντάδες χρόνια. Το 1600, ένας Αρμένιος έμπορος άρχισε να προωθεί, ψάχνοντας για μόσχο, ένα απίστευτα προσοδοφόρο συστατικό αρώματος που προήλθε από αδενικές εκκρίσεις του Θιβετιανού μόσχου.

Οι Βρετανοί ακολούθησαν αμέσως μετά, ως μέρος της εταιρείας East India Company, και το 1856 είχαν μετρήσει το ψηλότερο βουνό στο τοπίο. Πήρε το όνομά του από έναν βρετανό επιθεωρητή, Τζορτζ Έβερεστ, το οποίο προφέρεται «Eve-rest» Την ίδια στιγμή, η εταιρεία East India, που δεν ήταν ποτέ γνωστή για τον αλτρουισμό της, έστειλε κλέφτες τσαγιού στην Κίνα, οι οποίοι απεικονίζονταν ως άτυχοι έμποροι. Έβγαλαν χιλιάδες φυτά τσαγιού για να αναπτυχθούν στην άλλη πλευρά των Ιμαλαΐων. Έτσι ξεκίνησε η τεράστια βιομηχανία τσαγιού της Ινδίας.

Ιμαλάια: γεμάτα ίντριγκα και ιστορίες που φωτίζουν διαφορετικές πλευρές της ιστορίας τους. Μόλις τον περασμένο Ιούνιο, η θανατηφόρα βία που κρατά εδώ και δεκαετίες μεταξύ της Κίνας και της Ινδίας- και οι δύο πυρηνικά οπλισμένες-  ξέσπασε κατά μήκος ενός άγονου τμήματος των συνόρων των Ιμαλαΐων, που δεν έχει επισημανθεί ποτέ επίσημα. Δεκάδες στρατιώτες σκοτώθηκαν, ενώ πολλοί έπεσαν κάτω από βραχώδη φαράγγια και αγνοούνται. Τα συγκεκριμένα έθνη ανταγωνίζονται αγόγγυστα για τα ακριβή όρια και σύνορα που έχουν τα Ιμαλάια. Κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς ισχύει στην πραγματικότητα…

Ποιος είναι ο Ed Douglas;

Ο  συγγραφέας του εν λόγω έργου είναι ορειβάτης που έχει περάσει χρόνια μέσα και έξω από το Νεπάλ, καλύπτοντας, ως δημοσιογράφος, μια μαοϊκή εξέγερση και γράφοντας περισσότερα από μισή ντουζίνα άλλα ορεινά βιβλία. Σαφώς, έχει μια αγάπη για αυτό το μέρος του κόσμου.

Η αφήγησή του στο συγκεκριμένο, τελευταίο του έργο, είναι συναρπαστική όταν επικεντρώνεται σε ορειβάτες. Αυτοί οι τύποι, περισσότερο από τους ανθρωπολόγους, τους κατασκόπους, τους οικοδόμους έθνους, τους πνευματικούς αναζητητές ή τους πονηρούς λάμας που κατοικούν σε αυτές τις σελίδες, φαίνεται να αποπνέουν αληθινή σοφία. Ίσως μόνο αν διαθέτετε τέτοια σοφία και δύναμη μυαλού μπορείτε να σκαραφλώσετε σε τοιχώματα του πάγου, να φτάσετε στην κορυφή του κόσμου όπου το επίπεδο οξυγόνου είναι περίπου το ένα τρίτο από ό, τι στο επίπεδο της θάλασσας(!) και να επιζήσετε των κρυοπαγημάτων…

Βρείτε το βιβλίο του εδώ.