Η νέα «11η Σεπτεμβρίου» των ΗΠΑ και ο λαϊκισμός στην εποχή των τεράτων

Μια ακόμη ημέρα θα μείνει χαραγμένη στις μνήμες των Αμερικανών, αλλά και όλου του κόσμου. Η 6η Ιανουαρίου 2021 είναι, τηρουμένων των αναλογιών, η «11η Σεπτεμβρίου» για το δημοκρατικό πολίτευμα των ΗΠΑ.

Φυσικά και δεν υπήρξε τρομοκρατικό γεγονός. Βεβαίως και δεν έχουν χιλιάδες νεκρούς και την εγκαθίδρυση του τρόμου σε όλο τον πλανήτη. Οι Δίδυμοι Πύργοι μας στοιχειώνουν όλους διότι αποτέλεσαν το γεγονός που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο αισθανόμαστε ασφαλείς στον κόσμο μας.

Η εισβολή στο Καπιτώλιο, οι εικόνες ντροπής που καταγράφηκαν, το σχεδόν πραξικόπημα που επιχειρήθηκε κατά της αμερικανικής δημοκρατίας είναι ένα σπουδαίο γεγονός που θα αφήσει πολλές ανοικτές πληγές σε όλο τον κόσμο.

Όχι μόνο γιατί ένας τρελός πολιτικός έχει καταφέρει να κατακτήσει τις μισές σχεδόν Ηνωμένες Πολιτείες.

Όχι μόνο γιατί η χώρα με τους πολύ ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς μετατράπηκε την Τετάρτη σε αφρικανική «μπανανία» και διαλύθηκε μέσα σε 4 ώρες το δήθεν ασφαλέστερο κράτος.

Όχι μόνο γιατί έχουμε μια χώρα βαθιά διχασμένη και κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν το εμφυλιοπολεμικό κλίμα μπορεί να ανατραπεί μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Τζο Μπάιντεν.

Αλλά γιατί τα όσα συνέβησαν μοιάζουν πολύ με αυτό που ονομάζεται «εποχή των τεράτων».

Μια αμερικανική… Βαϊμάρη απειλεί όλο τον κόσμο, όχι μόνο τις ΗΠΑ.

Είναι η εποχή της επικράτησης του ανορθολογισμού, του ακραίου λαϊκισμού και της πολιτικής, κοινωνικής και αξιακής φθήνιας που κυριεύει τον πλανήτη.

Είναι η εποχή της υποχώρησης της λογικής, είναι η περίοδος που επικρατούν τα τέρατα της αμορφωσιάς, της μισαλλοδοξίας, του ρατσισμού.

Είναι η εποχή όπου χάνεται το μέτρο και επικρατούν τα άκρα, τα οποία δηλητηριάζουν την κοινωνία.

Κι αν, όπως έλεγε ο Γκράμσι, η εποχή των τεράτων είναι όταν ο παλιός κόσμος πεθαίνει και πασχίζει να γεννηθεί ο καινούργιος, τότε πολύ φοβάμαι ότι αυτό που έρχεται είναι χειρότερο από τα… τέρατα που ζούμε τώρα.

Είναι πολλές οι αιτίες της επικράτησης του λαϊκισμού, και διαφορετικές σε κάθε χώρα.

Μπορεί π.χ. να κοροϊδεύουμε τους ανόητους, γραφικούς Αμερικανούς που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο, όμως, περισσότεροι από 74 εκατομμύρια πολίτες ψήφισαν τον Τραμπ.

Δεν είναι όλοι ηλίθιοι. Είναι πολλοί φτωχοί, περιθωριοποιημένοι, απηυδισμένοι από τους πολιτικούς, ξεχασμένοι σε κάποια μεσοπολιτεία, ανήσυχοι για το μέλλον τους.

Ο εν Ελλάδι λαϊκισμός

Στην Ελλάδα η επικράτηση του λαϊκισμού είναι διαχρονική, παρά τα όποια διαλείμματα λογικής. Αλλά αυτόν τον λαϊκισμό τον έχει εκθρέψει και το πολιτικό σύστημα, και οι επιχειρηματικές ελίτ της χώρας και η φτώχεια και το διαχρονικό κομματικό κράτος, και η έλλειψη ευκαιριών για τους νέους.

Ο λαϊκισμός βρίσκει πρόσφορο έδαφος και καλύπτει το κενό που αφήνουν οι σοβαροί πολιτικοί, η αστική τάξη κάθε χώρας, οι ελλειμματικοί δημοκρατικοί θεσμοί.

Τέτοια κενά βρήκαν και οι νεοναζί της Χρυσής Αυγής αλλά και όλοι υποσχέθηκαν φύκια για μεταξωτές κορδέλες αλλά εξευτέλισαν τη Δημοκρατία και πούλησαν την ελπίδα.

Το ίδιο συμβαίνει με κάθε κυβέρνηση που δεν σέβεται τη λαϊκή βούληση και ξεχνά τις υποσχέσεις της.

Δεν πρέπει, λοιπόν, να δούμε τα γεγονότα στο Καπιτώλιο ως ένα μεμονωμένο γεγονός. Αλλά ως ένα παγκόσμιο φαινόμενο επικράτησης του λαϊκισμού.

Και για να ηττηθεί αυτή η βασική παθογένεια της Δημοκρατίας απαιτούνται ισχυροί θεσμοί, ικανοί πολιτικοί, επικράτηση της αλήθειας, κοινωνικά κινήματα και αλληλεγγύη.

Αλλιώς, ο «πορτοκαλί» παραλίγο δικτάτορας θα βάλει ένα άλλο προσωπείο και θα εμφανιστεί ξανά, και πολύ σύντομα. Και στις ΗΠΑ, και στην Ελλάδα και παντού.