Ναπολέων Λαπαθιώτης : Αυτό το ανεύρετο φιλί

Ερωτικό

Καημός αλήθεια να περνώ
του έρωτα πάλι το στενό,
ώσπου να πέσει η σκοτεινιά
μια μέρα του θανάτου…

Στενό βαθύ και θλιβερό,
που θα θυμάμαι για καιρό,
– τι μου στοιχίζει στην καρδιά
το ξαναπέρασμά του;

Ας είναι, ωστόσο, – τι ωφελεί;
Γυρεύω πάντα το φιλί,
στερνό φιλί, πρώτο φιλί
και με λαχτάρα πόση!

Γυρεύω πάντα το φιλί
που μου το τάξανε πολλοί,
κι όμως δεν μπόρεσε κανείς
ποτέ να μου το δώσει…

Ίσως μια μέρα, όταν χαθώ,
γυρνώντας πάλι στο βυθό
και με τη νύχτα μυστικά,
γίνουμε πάλι ταίρι,

αυτό το ανεύρετο φιλί,
που το λαχτάρησα πολύ,
– σα μια παλιά της οφειλή
– να μου το ξαναφέρει…

*Ποίημα του Ναπολέοντος Λαπαθιώτη, γραμμένο το 1928 και μελοποιημένο από τον Νίκο Ξυδάκη.

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες ποιητικές φυσιογνωμίες του Μεσοπολέμου, γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 1888 στην Αθήνα.

Ο Ναπολέων ήταν τέκνο εύπορων και καλλιεργημένων γονέων, του κυπριακής καταγωγής Λεωνίδα Λαπαθιώτη, μαθηματικού και στρατιωτικού (αντιστρατήγου), βουλευτή κατά τα έτη 1903-1905 και υπουργού Στρατιωτικών το 1909, και της Βασιλικής Παπαδοπούλου, ανιψιάς του Χαριλάου Τρικούπη.

Η μητέρα του Ναπολέοντος πέθανε πριν από την Κατοχή, ο πατέρας του στις αρχές της.

Ο Λαπαθιώτης άρχισε να ασχολείται με την ποίηση από την παιδική του κιόλας ηλικία, με την ενθάρρυνση του πατέρα του.

Πρωτοεμφανίστηκε επισήμως στα γράμματα το 1905, στο περιοδικό «Νουμάς», ενώ το 1907 δημιούργησε μαζί με άλλους εννέα λογοτέχνες νεαρής ηλικίας το περιοδικό «Ηγησώ».

Ο Λαπαθιώτης σπούδασε νομικά, αλλά δεν άσκησε ποτέ τη δικηγορία και δεν μπόρεσε ποτέ να βρει το κλειδί του βιοπορισμού και της αποτελεσματικής διαχείρισης τού καθ’ ημέραν βίου.

Υπήρξε αρχικά υποστηρικτής του Βενιζέλου, αλλά στη συνέχεια ασπάστηκε τις αρχές του σοσιαλισμού, επηρεασμένος, όπως και άλλοι ποιητές του καιρού του, από την Οκτωβριανή Επανάσταση.

Ο Λαπαθιώτης ουδέποτε εγκατέλειψε τους γονείς του και την πατρική στέγη, ένα διώροφο νεοκλασικό στις παρυφές του λόφου του Στρέφη, όπου έζησε πάνω από 40 χρόνια και έγραψε το μεγαλύτερο μέρος του ποιητικού έργου του.

Αινιγματικός και ιδιόρρυθμος, ευαίσθητος και κλεισμένος στον εαυτό του, ο ομοφυλόφιλος Λαπαθιώτης ήταν υπέρμαχος της θεωρίας «η τέχνη για την τέχνη».

Ενδίδοντας στις απολαύσεις του σώματος και του πνεύματος κατά το καβαφικό πρότυπο, και σε αντίθεση με τις κυρίαρχες αντιλήψεις της εποχής του περί της ηθικής και παιδευτικής αξίας της τέχνης, ο Λαπαθιώτης υπήρξε εκπρόσωπος του κινήματος του αισθητισμού.

Ο αισθητισμός πρέσβευε τη λατρεία της ομορφιάς, την αυτονομία της τέχνης, την αποσύνδεση των αισθητικών αξιών από τις ηθικές, την ανύψωση της τέχνης πάνω από τη ζωή και της ομορφιάς πάνω από την ηθική.

Η ζωή του εστέτ αλλά και ωραιοπαθούς Λαπαθιώτη, που προκαλούσε μοιραία τα επικριτικά σχόλια της συντηρητικής αθηναϊκής κοινωνίας του Μεσοπολέμου, ήταν συνυφασμένη με τη νύχτα αλλά και με την ηρωίνη, στο βωμό της οποίας αναγκαζόταν να θυσιάσει την πλούσια βιβλιοθήκη του (σε αυτήν αφθονούσαν τα έργα και τα πορτρέτα του Όσκαρ Ουάιλντ, οι εκδόσεις γάλλων και άλλων Δυτικών συμβολιστών).

Το ποιητικό έργο του υπήρξε μικρό σε όγκο αλλά αξιοπρόσεκτο από ποιοτικής απόψεως, γι’ αυτό και θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της νεοσυμβολιστικής και νεορομαντικής σχολής.

Στο έργο του Λαπαθιώτη κυριαρχούν ο θάνατος, ο πόνος, η θλίψη, τα δάκρυα, η πληθώρα των υποκοριστικών.

Η ποιητική δημιουργία του διακρίνεται για τη μουσικότητα των στίχων, τη μετρική ποικιλία και την αγνή λυρική διάθεση.

Ο Λαπαθιώτης αυτοκτόνησε στις 8 Ιανουαρίου 1944 και κηδεύτηκε με έρανο ύστερα από τέσσερις  ημέρες.