Το αποκρουστικό πρόσωπο της παγκόσμιας ακροδεξιάς

Το λάθος να θεωρούμε κάποιους «γραφικούς» μέχρι να αποδειχτούν πραγματικά επικίνδυνοι έχει γίνει ξανά και ξανά.

Αρκεί να αναλογιστούμε πόσο υποτίμησαν στη Γερμανία αρχικά τον Χίτλερ, όταν είχε πάει να κάνει το περίφημο «πραξικόπημα της μπυραρίας».

Μόνο που δέκα χρόνια μετά έπαιρνε την εξουσία και έριχνε την Ευρώπη στον χειρότερο εφιάλτη της ιστορίας της.

Δεν θέλω να υποστηρίξω ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν κάτι ανάλογο, αλλά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα.

Αυτό που έγινε στις ΗΠΑ δεν ήταν ούτε «έκφραση λαϊκής οργής», ούτε «μαζικό κίνημα».

Ήταν μια επίδειξη ακροδεξιού τσαμπουκά.

Οι άνθρωποι που τα έκαναν δεν πιστεύουν στη δημοκρατία όπως θα την ορίζαμε εμείς.

Είναι άνθρωποι που πιστεύουν στη «λευκή ανωτερότητα», κουβαλούσαν σημαίες της «Συνομοσπονδίας», δηλαδή των Πολιτειών που στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο υπερασπίστηκαν τη δουλεία, και που όταν δεν ήταν ντυμένοι σαν τον… Μπλεκ, φορούσαν μπλουζάκια ακροδεξιών και συνωμοσιολογικών οργανώσεων και ρευμάτων.

Και το γεγονός ότι προσπάθησαν να ακυρώσουν το αποτέλεσμα μιας δημοκρατικής εκλογής υποστηρίζοντας ότι εκπροσωπούν την πραγματική λαϊκή βούληση αποδεικνύει τον τρόπο που σήμερα οι διάφορες παραλλαγές της ακροδεξιάς προσπαθούν να φανούν ως εκπρόσωποι της «λαϊκής αγανάκτησης».

Και ας μη νομίσουμε ότι όλα αυτά αποτελούν απλώς «αμερικανικές ιδιαιτερότητες» ακόμη και εάν έχουν να κάνουν με τη θεσμική και πολιτική ιστορία των ΗΠΑ.

Γιατί στην πραγματικότητα εδώ και χρόνια μεθοδεύεται μια επιστροφή της ακροδεξιάς στο προσκήνιο σε πολλές χώρες.

Και ο Τραμπ ήταν ένας από τους ήρωες αυτών των ρευμάτων.

Γιατί ενώ ήταν ένας επιχειρηματίας, που πολιτικά τα είχε βρει με τους πιο κυνικούς επιχειρηματίες, ταυτόχρονα εμφανιζόταν ως δήθεν «αντίπαλος του συστήματος», αν και οργανικό κομμάτι του.

Γιατί αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε για την ακροδεξιά: στο τέλος πάντα είναι η πιο αυταρχική συστημική δύναμη.

Τα υλικά που τροφοδότησαν ένα ρεύμα όπως αυτό των οπαδών του Τραμπ υπάρχουν σε πολλές χώρες.

Είναι η κρίση των παραδοσιακών κομμάτων, η αποξένωση των πολιτών από το πολιτικό σύστημα, η διάχυση του φόβου, η ξενοφοβία, ο ρατσισμός και η απήχηση των συνωμοσιολογικών θεωριών.

Στοιχεία που πολλές φορές ενισχύθηκαν και από επιλογές των «συστημικών» δυνάμεων αλλά και από τη στάση των ΜΜΕ.

Η απάντηση στην παγκόσμια ακροδεξιά είναι μία από τις μεγάλες προκλήσεις του καιρού μας.

Η απλή καταδίκη ή απόρριψη του Τραμπ, συχνά και από όσους κάποτε τον εξυμνούσαν, δεν αρκεί.

Χρειάζεται μια απάντηση πολύ πιο συνολική που να δίνει ξανά πραγματικό και όχι τυπικό νόημα σε λέξεις όπως δημοκρατία, ισότητα και δικαιοσύνη.

Αυτή η πρόκληση θα κρίνει το μέλλον των σύγχρονων δημοκρατιών.

Διαφορετικά θα ζήσουμε πολλές τέτοιες αποκρουστικές στιγμές.