Τη Δευτέρα, λίγο πριν ο Μπόρις Τζόνσον ανακοινώσει ένα ακόμη lockdown, οι αρχίατροι των τεσσάρων εθνών που συνθέτουν το Ηνωμένο Βασίλειο εξέδωσαν μια λιτή κοινή ανακοίνωση προειδοποιώντας ότι το σύστημα υγείας σύντομα θα δέχεται αφόρητες πιέσεις.

«Πολλά τμήματα των συστημάτων υγείας των τεσσάρων εθνών ήδη βιώνουν απίστευτες πιέσεις», ανέφεραν, «με μεγάλους αριθμούς ασθενών κοροναϊού να νοσηλεύονται στα νοσοκομεία και τις ΜΕΘ».

«Δεν είμαστε σίγουροι για το κατά πόσον το NHS θα καταφέρει να αντέξει περαιτέρω αύξηση των κρουσμάτων και αν δεν λάβουμε επιπλέον μέτρα υπάρχει πραγματικός κίνδυνος το NHS σε αρκετές περιοχές να καταρρεύσει εντός των επόμενων 21 ημερών».

Αυτές οι 21 ημέρες δεν έχουν περάσει ακόμη. Πόσο άσχημα είναι, λοιπόν, τα πράγματα και τι μπορεί να συμβεί;

Γιατροί του NHS μίλησαν στον Guardian περιγράφοντας μια επικίνδυνη και πρωτόγνωρη κατάσταση που πλέον κοντεύει να ξεφύγει από τον έλεγχό τους.

«Είμαστε στα πρόθυρα της καταστροφής»

Η πιο δραματική εκδοχή του ενδεχομένου κατάρρευσης του NHS ήρθε με τη μορφή υπομνήματος που έστειλαν οι διοικητές του νοσοκομείου Royal London στο προσωπικό τους πριν την αλλαγή του έτους.

«Λειτουργούμε σε κατάσταση υγειονομικής καταστροφής», ανέφερε.

«Πλέον δεν προσφέρουμε υψηλής ποιότητας θεραπεία σε βαριά ασθενείς, γιατί δεν έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε. Αν και η κατάσταση είναι κάθε άλλο παρά ιδανική, έτσι έχουν τα πράγματα και έτσι θα πρέπει να παραμείνουν για την ώρα».

«Κάθε νοσοκομείο στο βορειοανατολικό Λονδίνο δίνει αγώνα», συνέχιζε, «ορισμένα με ανεπαρκείς προμήθειες οξυγόνου και όλα με ανεπαρκές προσωπικό. Είτε το πιστεύετε είτε όχι, τα πηγαίνουμε καλύτερα σε σχέση με άλλα νοσοκομεία».

Τις τελευταίες εβδομάδες, έξω από τα επείγοντα περιστατικά τα ασθενοφόρα σχηματίζουν ουρές, με τους ασθενείς να μην μπορούν να μπουν στο νοσοκομείο εξαιτίας του ήδη εξαιρετικά υψηλού φόρτου εργασίας του προσωπικού και τους τραυματιοφορείς να μην είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις κλήσεις έκτακτης ανάγκης επειδή είναι κολλημένοι σε αυτές τις ουρές, κάποιες φορές ακόμη και για ολόκληρες ώρες.

Ορδές ασθενών μεταφέρονται από περιοχές όπου τα νοσοκομεία δεν έχουν πια ούτε μία διαθέσιμη κλίνη σε άλλες που, τουλάχιστον για την ώρα, διαθέτουν ορισμένες, όπως το Κεντ.

Δεν είναι παράξενο. Στην αρχή της εβδομάδας, το επιστημονικό περιοδικό Health Service έγραφε ότι το NHS της Αγγλίας εκφράζει φόβους ότι το Λονδίνο θα έχει έλλειψη 5.422 κλινών μέχρι τις 19 Ιανουαρίου.

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχουν πολλοί περισσότεροι άνθρωποι στα νοσοκομεία της Βρετανίας με βαριά Covid-19 σε σχέση με την προηγούμενη κορύφωση της πανδημίας την περασμένη άνοιξη.

Τότε το NHS περιέθαλπε 21.000 ασθενείς. Αυτή την εβδομάδα, το σύνολο ξεπέρασε τους 30.000. Την Πέμπτη, ο Σερ Σάιμον Στίβενς, επικεφαλής του NHS της Αγγλίας, δήλωσε ότι από τα Χριστούγεννα μέχρι σήμερα έχουν γίνει 10.000 εισαγωγές.

Και με τη Βρετανία να καταγράφει περισσότερους από 1.000 θανάτους την ημέρα τις τελευταίες δύο ημέρες, είναι πολύ πιθανό η τωρινή κορύφωση να αποδειχθεί πολύ πιο φονική σε σχέση με την πρώτη, εκτός αν το lockdown διακόψει άμεσα την αλυσίδα της μετάδοσης.

Αυτό σημαίνει ότι η υγειονομική υπηρεσία είναι πιο κοντά από ποτέ στο να καταστεί αδύναμη να προσφέρει έγκαιρη και υψηλής ποιότητας περίθαλψη σε όλους όσους τη χρειάζονται, όπως ήταν ο κεντρικός στόχος της μέχρι την πανδημία.

«Για εκείνους που υποστηρίζουν ότι ο χειμώνας είναι πάντα έτσι για το NHS: Κάνετε λάθος», δήλωσε ο Τζέρεμι Χαντ, ο οποίος είναι ο μακροβιότερος υπουργός υγείας μέχρι σήμερα, έχοντας συμπληρώσει έξι χρόνια στο αξίωμά του.

«Έχω αντιμετωπίσει τέσσερις σοβαρές χειμερινές κρίσεις ως υπουργός υγείας και η κατάσταση τώρα είναι απίστευτα χειρότερη σε σχέση με οποιαδήποτε από αυτές».

Aν και το NHS έχει αναγκαστεί και στο παρελθόν να ακυρώσει χειρουργεία στη διάρκεια του χειμώνα, αυτή η χαώδης, απότομη κλιμάκωση της πανδημίας διαφέρει, τόνισε.

Παρέπεμψε στα ρεκόρ αναμονής που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς που χρειάζονται νοσηλεία, αλλά και στη μείωση εκείνων που επισκέπτονται το νοσοκομείο όταν παθαίνουν έμφραγμα, «ίσως επειδή δεν καλούν το 999 όταν πρέπει».

Στις αρχές της εβδομάδας, ένας εξαντλημένος σύμβουλος ΜΕΘ συμπύκνωσε την κατάσταση σε μια απελπισμένη έκκληση στο Twitter: «Σας παρακαλώ μείνετε σπίτι γιατί ο κοροναϊός έχει εξαπλωθεί τρελά στο Λονδίνο και πραγματικά η κατάσταση γίνεται απελπιστικά κακή», έγραψε ο Δρ. Πίτερ Σέρεν.

«Είναι ό,τι χειρότερο έχω δει στα 20κάτι μου χρόνια με κατακλυσμιαία διαφορά».

Ακυρώσεις χειρουργείων και επιλογή ασθενών

Όλο και περισσότερα νοσοκομεία ακυρώνουν προγραμματισμένα χειρουργεία για να απελευθερώσουν προσωπικό για τη φροντίδα ασθενών κοροναϊού, αλλά και για να μετατρέψουν τις αίθουσες των χειρουργείων και της ανάνηψης σε αυτοσχέδιες μίνι εντατικές, όπως έκανε το νοσοκομείο του University College London.

Στη διάρκεια του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου πολλά νοσοκομεία στη βόρεια Αγγλία αναγκάστηκαν να ακυρώσουν επεμβάσεις επειδή δεν είχαν τους αναγκαίους πόρους για την πραγματοποίησή τους, αλλά και για να αντέξουν το δεύτερο κύμα κοροναϊού που τότε τους έπληττε σφοδρά.

Τώρα συμβαίνει το ίδιο στο Λονδίνο και τα νοτιοανατολικά της χώρας. Την Τρίτη, νοσοκομεία του Σάρεϊ και του Μπέρκσαϊρ ακύρωσαν τα περισσότερα μη επείγοντα χειρουργεία και ραντεβού.

Την Πρωτοχρονιά, τα νοσοκομεία του Χάμσαϊρ πήραν σύμφωνα με την επικεφαλής τους, Άλεξ Γούιτφιλντ, «τη δύσκολη απόφαση να αρχίσουν να ακυρώνουν ορισμένες προγραμματισμένες επεμβάσεις».

Η Γούιτφιλντ προειδοποίησε ότι αν και τρία νοσοκομεία θα ήθελαν να συνεχίσουν όσο το δυνατόν περισσότερες ιατρικές διαδικασίες, «στη διάρκεια των ερχόμενων ημερών είναι πιθανό ότι θα επηρεαστούν περισσότεροι ασθενείς μας».

Ορισμένες από τις επεμβάσεις που ακυρώνονται αυτή τη στιγμή θεωρούνται επείγουσες, δηλαδή πρέπει να πραγματοποιηθούν εντός 28 ημερών, διαφορετικά μπορεί να προκληθούν προβλήματα στην υγεία του ασθενούς ή ακόμη και θάνατος. Συνήθως οι ακυρώσεις αφορούν χειρουργεία όπως η αφαίρεση καταρράκτη ή κάποια ορθοπεδική επέμβαση.

Όμως όταν πρόκειται για επείγοντα χειρουργεία, οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι σημαντικές. Για παράδειγμα, το νοσοκομείο του King’s College στο Λονδίνο αναγκάστηκε να ακυρώσει στην αρχή της εβδομάδας επείγον χειρουργείο καρκίνου επειδή δεν διέθετε αρκετές ΜΕΘ για την παρακολούθηση των ασθενών μετά το χειρουργείο.

Υπάρχουν σημάδια ότι ορισμένα νοσοκομεία ενδέχεται να αναγκαστούν ουσιαστικά να επιλέγουν ποιοι ασθενείς θα έχουν πρόσβαση στην αναγκαία για τη ζωή τους θεραπεία. Ένας γιατρός σε ΜΕΘ δήλωσε στον Guardian: «Δεν απέχουμε πολύ από την κατάρρευση».

«Ήδη κάνουμε επιλογή για τις κλίνες ΜΕΘ. Αν κάποιος έχει πολλαπλές συννοσηρότητες είναι πολύ πιο απίθανο να αποκτήσει πρόσβαση σε ΜΕΘ, ενώ υπάρχουν σκέψεις για παροχή παρηγορητικής θεραπείας πολύ νωρίτερα από το φυσιολογικό. Σε διάφορες περιοχές της χώρας, αυτό συμβαίνει ήδη εδώ και μια εβδομάδα».

Γιατρός από το Λονδίνο αναφέρει ότι ορισμένα από τα νοσοκομεία στα οποία συνήθιζε να παραπέμπει τους ασθενείς της έχουν αυξήσει τις προϋποθέσεις για το πόσο βαριά πρέπει να ασθενεί κανείς με κοροναϊό προκειμένου να του γίνει εισαγωγή.

Μέχρι τώρα, κρατούσαν ασθενείς που το οξυγόνο στο αίμα τους είχε πέσει στο 92% ή 93%, όμως τώρα επιμένουν ότι θα πρέπει να βρίσκεται από το 90% και κάτω ως προσωρινή λύση στην τεράστια ζήτηση για περίθαλψη.

«Προσπάθησα να κάνω εισαγωγή σε έναν 65χρονο με επιβεβαιωμένη λοίμωξη κοροναϊού και οξυγόνο στο 90% με 91%», τονίζει η γιατρός. «Όμως μου είπαν ότι δεν έχει νόημα η να τον μεταφέρουμε εκεί, γιατί θα τον ξαναέστελναν στο σπίτι. Αυτό είναι ανησυχητικό γιατί οι ασθενείς που έχουν πέσει στο 92% με 93% χρειάζονται οξυγόνο, το οποίο δεν είναι εύκολο να τους χορηγηθεί στο σπίτι».

Έμπειροι γιατροί και διοικητικοί υπάλληλοι του NHS προχώρησαν σε δυσοίωνες προβλέψεις μιλώντας στον Guardian, λέγοντας ότι αναμένουν περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης στις ημέρες και τις εβδομάδες που έρχονται, δεδομένης της μετάλλαξης του ιού που μετατρέπεται σε κυρίαρχο στέλεχος σε όλη τη Βρετανία.

«Η μεγάλη αύξηση των εισαγωγών που παρατηρούμε δεν αντανακλά τις συναναστροφές των Χριστουγέννων. Τα κρούσματα που συνδέονται με αυτές θα αρχίσουν να εμφανίζονται από το σαββατοκύριακο», προειδοποίησε ένας διοικητής νοσοκομείου.

Οι επικεφαλής των νοσοκομείων φοβούνται ότι στο άμεσο μέλλον δεν θα καταφέρνουν να δημιουργούν επιπλέον διαθεσιμότητα, κυρίως γιατί δεν διαθέτουν περισσότερο προσωπικό.

Ποιο είναι το σχέδιο του NHS για ένα τέτοιο εφιαλτικό σενάριο; Ένας διοικητής απάντησε με δύο τρομακτικές λέξεις: «Δεν ξέρω».

Headlines