Τουρκία : Η Κωνσταντινούπολη κινδυνεύει να μείνει χωρίς νερό εντός 45 ημερών

Μερικές από τις μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς νερό εντός λίγων μηνών, ενώ έχουν υπάρξει προειδοποιήσεις ότι η Κωνσταντινούπολη έχει διαθέσιμο νερό για λιγότερες από 45 ημέρες ακόμη.

Οι μειωμένες βροχοπτώσεις έφεραν τη σφοδρότερη ξηρασία που έχει πλήξει τη χώρα εδώ και μία δεκαετία, και έχουν φέρει την αχανή πόλη των 17 εκατομμυρίων κατοίκων ένα βήμα πριν την έλλειψη νερού, σύμφωνα με το τουρκικό συμβούλιο χημικών μηχανικών. Ο δήμαρχος της Άγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, δήλωσε στις αρχές του μήνα ότι η πρωτεύουσα διαθέτει νερό για ακόμη 110 ημέρες σε φράγματα και ταμιευτήρες.

Η Σμύρνη και η Προύσα, οι δύο αμέσως μικρότερες πόλεις, επίσης αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες, με τα φράγματά τους να βρίσκονται σε πληρότητα 36% και 24% αντίστοιχα, και τους αγρότες των σιτοπαραγωγών περιοχών, όπως εκείνες στα σύνορα με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, να προειδοποιούν ότι η σοδειά τους κινδυνεύει.

Τα επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα βροχοπτώσεων στο δεύτερο μισό του 2020, που κυμάνθηκαν το Νοέμβριο περίπου στο 50% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, έκαναν τις θρησκευτικές αρχές να ζητήσουν τον περασμένο μήνα από τους ιμάμηδες να προσευχηθούν για βροχή.

Η Τουρκία είναι μια χώρα που αντιμετωπίζει προβλήματα έλλειψης νερού, έχοντας μόλις 1.346 κυβικά μέτρα νερού κατά κεφαλήν σε ετήσια βάση, ενώ από τη δεκαετία του 1980 έχει αντιμετωπίσει αρκετές περιόδους ξηρασίας εξαιτίας ενός συνδυασμού αύξησης του πληθυσμού, εκβιομηχάνισης, αστικής ανάπτυξης και κλιματικής αλλαγής.

«Αντί να εστιάζει στα μέτρα που θα κρατήσουν χαμηλή τη ζήτηση νερού, η Τουρκία επιμένει να αυξάνει την παροχή νερού μέσω της κατασκευής όλο και περισσότερων φραγμάτων… Τα τελευταία είκοσι χρόνια, η Τουρκία έχει χτίσει εκατοντάδες φράγματα», εξηγεί ο Δρ. Ακτζούν Ιλχάν, ειδικός διαχείρισης νερού στο Κέντρο Πολιτικής της Κωνσταντινούπολης.

«Τα προειδοποιητικά σημάδια είναι ορατά εδώ και δεκαετίες, όμως στην πράξη δεν έχουν γίνει πολλά».

Η Τουρκία εδώ και πολύ καιρό δίνει προτεραιότητα στην οικονομική ανάπτυξη έναντι των περιβαλλοντικών ανησυχιών, ενώ είναι η μόνη χώρα των G20 εκτός από τις ΗΠΑ που εξακολουθεί να μην έχει προσχωρήσει στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015.

«Όλοι γνωρίζουν ότι οι λεκάνες συγκράτησης θα πρέπει να διατηρηθούν, ειδικά για τέτοιου είδους περιστατικά ξηρασίας που γίνονται όλο και πιο σφοδρά και παρατεταμένα», εξηγεί στον Guardian ο Δρ. Ουμίτ Σαχίν, που διδάσκει παγκόσμια κλιματική αλλαγή και περιβαλλοντικές πολιτικές στο Πανεπιστήμιο Sabanci της Κωνσταντινούπολης.

«Κι όμως, στην Κωνσταντινούπολη για παράδειγμα, οι πιο σημαντικές λεκάνες συγκράτησης, τα τελευταία δάση και καλλιεργήσιμη γη που είχαν απομείνει, είναι πλέον διαθέσιμα για αστική ανάπτυξη. Για το νέο αεροδρόμιο, η νέα γέφυρα του Βοσπόρου, τις συνδέσεις μεταξύ δρόμων και λεωφόρων και το πρόγραμμα του καναλιού της Κωνσταντινούπολης. Αυτές οι πολιτικές δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα ξηρασίας της Τουρκίας».

Ο Εκέμ Ιμάμογλου, που εξελέγη το 2019 με το κόμμα της αντιπολίτευσης δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης παρά τις έντονες αντιδράσεις του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη, τόνισε στον Guardian ότι οι Κωνσταντινουπολίτες έχουν λάβει διαβεβαιώσεις ότι το τεράστιο δίκτυο φραγμάτων Μελέν θα καλύπτει τις ανάγκες νερού της πόλης τους χωρίς δυσκολία μέχρι το 2070.

Όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του, όμως, η διοίκησή του συνειδητοποίησε ότι κατασκευαστικά προβλήματα θα καθυστερούσαν την υλοποίησή του κατά πολλά χρόνια.

Ο δήμος πλέον παροτρύνει τους πολίτες να είναι προσεκτικοί στην κατανάλωση νερού, να κλείνουν τη βρύση όταν πλένουν τα δόντια τους ή ξυρίζονται, να κλείνουν τις βάνες των νιπτήρων και να εγκαθιστούν βρύσες χαμηλής κατανάλωσης.

«Το νερό δεν θα αποτελούσε πρόβλημα αν το φράγμα ήταν λειτουργικό. Όμως πρέπει να σκεφτόμαστε και τα ευρύτερα προβλήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Αν δεν βρέχει στο Μελέν, δεν θα μπορείτε να πάρετε νερό ούτε από εκεί», τόνιζε ο Ιμάμογλου.

Στη Σμύρνη, οι τοπικές αρχές προετοιμάζονται για την έλλειψη νερού, κάνοντας 103 νέες γεωτρήσεις, ανακυκλώνοντας τα υγρά λύματα και ελαχιστοποιώντας τις απώλειες και τις διαρροές μέσα από επισκευές πεπαλαιωμένων συστημάτων σωληνώσεων, σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, Τουντς Σογιέρ.

Σε κάθε περίπτωση, οι πόλεις της Τουρκίας έχουν άμεση ανάγκη από (πολλή) βροχή, για να μην αναγκαστούν να υπολογίζουν το νερό που αναλογεί στον καθένα για τους επόμενους μήνες. Ακόμη, όμως, και αν βρέχει διαρκώς σε όλη τη διάρκεια του χειμώνα, οι αγρότες ίσως δεν καταφέρουν να σώσουν τη σοδειά τους.

Η ξηρασία δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, εξηγεί ο Ιλχάν: Η μείωση της αγροτικής παραγωγής και η αύξηση της τιμής των τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της φτώχειας και μετακίνηση των επαρχιακών πληθυσμών προς τις πόλεις, γεγονός που θα εντείνει περαιτέρω τις πιέσεις στις υποδομές νερού.

«Η Τουρκία έχει τα οικονομικά και τεχνολογικά μέσα να διορθώσει τον κατεστραμμένο κύκλο νερού της. Αυτό που της λείπει είναι η πολιτική θέληση να εφαρμόσει αυτές τις λύσεις».