Εμβόλιο : Οι πολιτικές αντιπαραθέσεις στη Βουλή με φόντο την «ψυχρολουσία» της ΕΕ από την Pfizer

Μια συζήτηση από τα «παλιά» ξανάφερε στην επιφάνεια η σημερινή συζήτηση των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή με αφορμή τη διαθεσιμότητα των αναγκαίων δόσεων εμβολίων.

Η ψυχρολουσία της Pfizer

Η συζήτηση αυτή δεν ήταν άλλη από την σχέση της Ελλάδας με την ΕΕ, ζήτημα που είχε έρθει με δραματικούς τόνους στην επιφάνεια ιδίως στο πρώτο μισό της προηγούμενης δεκαετίας, όταν η υπογραφή των τριών μνημονίων αιτιολογούνταν στο όνομα της παραμονής στο ευρώ και με βασικό επιχείρημα των ζηλωτών του μνημονίου ότι εκτός ευρωζώνης δεν θα έχουμε …φάρμακα, καύσιμα και τρόφιμα.

Καταλύτης γι’ αυτή τη συζήτηση είναι η αβεβαιότητα στην τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων για την παραλαβή 600 εκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου της Pfizer στην ΕΕ και τα κράτη μέλη μετά τις ανακοινώσεις της εταιρείας ότι θα μειώσει προσωρινά την παραγωγή για να αναβαθμίσει τις παραγωγικές ικανότητες των εργοστασίων της.

Αν και η Κομισιόν εμφανίστηκε καθησυχαστική σε ότι αφορά την παραλαβή των προβλεπόμενων δόσεων γι’ αυτό το τρίμηνο, εντούτοις 6 υπουργοί υγείας εξέφρασαν σοβαρή ανησυχία από αυτή την εξέλιξη, η οποία συζητήθηκε και εντός του ελληνικού κοινοβουλίου μεταξύ των πολιτικών αρχηγών.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απαντώντας στις κριτικές που δέχτηκε από τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης για τους αργούς ρυθμούς εμβολιασμού στην Ελλάδα, τόνισε ότι η ταχύτητα του εμβολιασμού είναι ένα πεδίο μελλοντικής κριτικής.

Ο κίνδυνος διαθεσιμότητας της δεύτερης δόσης

Ωστόσο δεν έκρυψε τον προβληματισμό του αναφερόμενος στο ότι θα έρθουν λιγότερα εμβόλια στις ευρωπαϊκές χώρες από όσα είχαν προγραμματιστεί για τον επόμενο μήνα λόγω των εξελίξεων με τη Pfizer και απευθυνόμενος στους πολιτικούς αρχηγούς ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε:

«Δεν μπορούμε να ξοδέψουμε όλα τα εμβόλια τα οποία έχουμε σήμερα διότι δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα εάν οι εταιρείες μπορούν να τηρήσουν τις παραδόσεις για τις οποίες έχουν δεσμευτεί».

Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε ότι «εάν είχαμε προχωρήσει με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα προεξοφλώντας ότι θα λαμβάναμε τα εμβόλια της Pfizer, υπήρχε ο σοβαρός κίνδυνος να μην έχουμε να κάνουμε τη δεύτερη δόση σε αυτούς στους οποίους κάναμε την πρώτη. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι αυτή είναι μία σύνθετη άσκηση. […] Δεν μπορούμε να θέσουμε σε κίνδυνο τη διαθεσιμότητα της δεύτερης δόσης. Και δεν μπορώ να είμαι σίγουρος αυτή τη στιγμή, με την ανασφάλεια η οποία υπάρχει στην εφοδιαστική αλυσίδα, ότι οι εταιρείες θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τις οποίες μας έχουν κάνει για τον αριθμό εμβολίων που θα μας παραδώσουν».

Είμαστε εξαρτημένοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Παρόλο που όπως ο ίδιος ο πρωθυπουργός είπε, η πραγματικότητα είναι πως σε ότι αφορά τη «διαθεσιμότητα αυτή καθ’ αυτή των εμβολίων» ως χώρα «είμαστε εξαρτημένοι από τις συμφωνίες που έχουμε κάνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο» υπεραμύνθηκε αυτής της επιλογής χαρακτηρίζοντας παρά τις όποιες αστοχίες και καθυστερήσεις, κάνοντας λόγο για επιτυχία της ΕΕ όσον αφορά την κοινή παραγγελία και την κεντρική διάθεση των εμβολίων στα κράτη μέλη.

Στο πλαίσιο αυτό ο πρωθυπουργός αφού επανέλαβε ότι η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει μέσω της ΕΕ 15.300.000 εμβολιασμούς, κάλεσε τα κόμματα να πάρουν θέση αν διαφωνούν με την «ευρωπαϊκή απάντηση των οργανωμένων προαγορών εμβολίων».

Τι θα είχε συμβεί αν…

«Τι θα είχε συμβεί εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έκανε αυτή την επιλογή. Οι μικρότερες χώρες θα ήταν σε καλύτερη ή σε χειρότερη μοίρα εάν κάθε χώρα διαπραγματευόταν ξεχωριστά με τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες τις ποσότητες που αυτή επιθυμούσε;» αναρωτήθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Παράλληλα ο πρωθυπουργός απέρριψε την πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για ευρωπαϊκή πατέντα ώστε να αυξηθεί η παραγωγή των εμβολίων, χαρακτηρίζοντας «αστεία πυροτεχνήματα» τέτοιες προτάσεις.

«Πάλι καλά που δε μας ζητήσατε να κρατικοποιηθεί η Pfizer και η AstraZeneca με ένα νόμο και με ένα άρθρο» είπε χαρακτηριστικά ενώ συμπλήρωσε ότι είναι ανεδαφική η πρόταση για παραγωγή εμβολίου στην Ελλάδα μέσω της πατέντας. «Η ανεδαφικότητά τους καταδείχθηκε αμέσως από τις ίδιες τις φαρμακοβιομηχανίες» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης που έκανε λόγο για «εμβολιόδεντρα» κατά το «λεφτόδεντρα».

Αγορά της πατέντας σε λογική τιμή από την ΕΕ

«Κύριε Μητσοτάκη, δεν σας ζητάμε να κρατικοποιήσουμε τη Pfizer» απάντησε ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος επέμεινε στην πρόταση αυτή για αγορά της πατέντας από την ΕΕ και τις ευρωπαϊκές κυβέρνησης σε «λογική τιμή» λέγοντας ότι είναι πρόταση Μόσιαλου, που είχε τη στήριξη του ίδιου του κ. Μητσοτάκη και μάλιστα ανέφερε ότι στις 23 Δεκέμβρη ψηφίστηκε και σχετική τροπολογία της κυβέρνησης για διμερείς διαπραγματεύσεις.

«Επί λέξει στην τροπολογία σας λέει ότι το υπουργείο Υγείας δύναται να προμηθεύεται τα εμβόλια είτε μέσω του ενιαίου μηχανισμού στήριξης είτε με απευθείας προμήθεια μετά τη διαδικασία απευθείας διαπραγμάτευσης με παραγωγό φαρμακευτική εταιρεία. Εσείς τα ψηφίσατε αυτά και έρχεστε σε αντιφάσεις διαρκώς ακόμα και με αυτά που ψηφίζετε» ανέφερε ο κ. Τσίπρας.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εμμένοντας σε αυτή την τοποθέτηση για «ευρωπαϊκή πρωτοβουλία» με στόχο την πίεση προς την ΕΕ να εξασφαλίσει την πατέντα, τόνισε ότι ο χρόνος είναι κρίσιμο μέγεθος για να εμβολιαστεί έγκαιρα ο πληθυσμός και να υπάρξει ανοσία στον ιό.

Όχι εμβολιαστικός εθνικισμός αλλά ευρωπαϊκή αλληλεγγύη

Μάλιστα ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε ότι «δεν είμαι οπαδός ενός εμβολιαστικού εθνικισμού, όμως δεν μπορεί στην ΕΕ να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά» σε ότι αφορά τη στάση της Γερμανίας για εξασφάλιση εμβολίων με διμερείς συμφωνίες και κατηγόρησε τον κ. Μητσοτάκης ότι έχει ιδεολογικές «εμμονές» που τον εμποδίσουν να αντιληφθεί το εμβόλιο ως δημόσιο και κοινωνικό αγαθό, θυμίζοντας τη φράση του Τζόνας Σόλκ ότι «στους ανθρώπους ανήκει. Δεν υπάρχει πατέντα. Πως μπορείς άλλωστε να πατεντάρεις τον ήλιο;».

«Είναι, λοιπόν, ανοησία να λες και να δηλώνεις ότι μην ανησυχείτε, έχουμε επάρκεια σε εμβόλια διότι έχουμε προαγοράσει αρκετά και θα μας περισσέψουν και μετά να έρχεσαι στη Βουλή και να λες δεν είμαι βέβαιος ότι θα τηρήσουν οι εταιρείες τις συμφωνίες τους σε σχέση με τις προθεσμίες παράδοσης» ανέφερε ο κ. Τσίπρας.

Πάντως το θέμα των διμερών διαπραγματεύσεων ή συμφωνιών έφερε στο επίκεντρο τις καταγγελίες για το ότι η Γερμανία για να εξασφαλίσει περισσότερες δόσεις παραβίασε τις συμφωνίες της Κομισιόν και κινήθηκε αυτόνομα.

Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Μητσοτάκης αρκέστηκε να πει ότι οι καταγγελίες ερευνώνται και αν επιβεβαιωθούν αποτελούν χτύπημα στην «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη».

Συντηρητική και οπισθοδρομική η διμερής διαπραγμάτευση

Πάντως η Φώφη Γεννηματά τάχθηκε αναφανδόν με την θέση για την κοινή παραγγελία και την κεντρική διάθεση του εμβολίου μέσω της ΕΕ και χαρακτήρισε συντηρητική και οπισθοδρομική τη θέση για διμερή διαπραγμάτευση. Σε αυτό το πλαίσιο ζήτησε από τον Έλληνα πρωθυπουργό να μην μένει παρατηρητής όπως είπε αλλά να ασκήσει πίεση για την έγκαιρη διάθεση των εμβολίων στην ΕΕ και τα κράτη μέλη.

Προς αυτή την κατεύθυνση η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ κατηγόρησε τη Γερμανία ότι με τις διμερείς συμφωνίες με τις ιδιωτικές φαρμακευτικές εταιρείες υπονομεύει τις «αρχές και τις αξίες της Ευρώπης που οραματιζόμαστε».

Απομονωμένοι είμαστε εντός της ΕΕ

Από την πλευρά του ο γραμματέας του ΚΚΕ αφού εξαπέλυσε μύδρους κατά της ΕΕ ειδικά σε ότι αφορά την άρνησή της να δώσει στη δημοσιότητα τα συμβόλαια που έχει υπογράψει με τις φαρμακοβιομηχανίες στο όνομα της ρήτρας εμπιστευτικότητας και προστασίας του εμπορικού απορρήτου κάλεσε την κυβέρνηση να προμηθευτεί «αυτοτελώς» όλα τα πιστοποιημένα και ασφαλή εμβόλια «ανεξάρτητα της χώρας παραγωγής τους προκειμένου να εξασφαλιστεί ο έγκαιρος και μαζικός εμβολιασμός του πληθυσμού».

Στην κατεύθυνση αυτή ο Δημήτρης Κουτσούμπας κάλεσε την κυβέρνηση και τα άλλα κόμματα να τοποθετηθούν σε αυτή την θέση του ΚΚΕ λέγοντας ταυτόχρονα ότι με τη στάση τους «κοροϊδεύουν το λαό ότι δήθεν έξω από την ΕΕ, η χώρα και ο λαός μας θα είναι τάχα απομονωμένος! Και αποδεικνύεται ότι απομονωμένοι είμαστε μέσα στην ίδια την ΕΕ».

Να κρατικοποιηθούν

Παράλληλα ο κ. Κουτσούμπας άφησε αιχμές για την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την ευρωπαϊκή πατέντα κατηγορώντας τον Αλέξη Τσίπρα ότι εξωραΐζει την ΕΕ. «Μυαλό δε βάζετε» είπε ο κ. Κουτσούμπας προς τον ΣΥΡΙΖΑ και συμπλήρωσε: «Δε διδαχθήκατε τίποτε και από την προηγούμενη κυβερνητική σας θητεία που με αυτή τη λογική των “ήξεις αφήξεις” πορευόσαστε και μας φέρατε ξανά μνημόνια, όπως και οι προηγούμενοι από εσάς».

Ωστόσο ο γραμματέας του ΚΚΕ σήκωσε το γάντι που έριξε ο κ. Μητσοτάκης όταν απευθύνθηκε προς το ΣΥΡΙΖΑ και είπε:

«Εμείς πάντως κύριε Μητσοτάκη δεν είμαστε ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος και σήμερα διά του προέδρου του σφύριξε αδιάφορα όταν του είπατε “τι ζητάτε, κρατικοποιήσεις;” Ναι, εμείς λέμε να κρατικοποιηθούν, καθαρά και ξάστερα, κι εδώ μέσα το λέμε και στο λαό το λέμε, να κοινωνικοποιηθούν οι φαρμακοβιομηχανίες, γιατί μόνο έτσι το φάρμακο μπορεί να γίνει πραγματικά δημόσιο αγαθό και όχι εμπόρευμα, όπως είναι σήμερα».

Καλό το πλαίσιο της ΕΕ αλλά φιάσκο της τρόικας

Ο Γιάνης Βαρουφάκης από την πλευρά του αφού έκανε λόγο για «ξεκάθαρο κυβερνητικό φιάσκο» και «εμβολιαστικό φιάσκο της τρόικας εσωτερικού και εξωτερικού» που θα οδηγήσει σε αναίτιες απώλειες και θύματα, τάχθηκε και αυτός υπέρ της κοινής παραγγελίας και κεντρικής διανομής του εμβολίου μέσω της ΕΕ λέγοντας ότι «δεν θεωρούμε κακό το ευρωπαϊκό πλαίσιο και την κεντρική διανομή».

Μάλιστα απευθύνθηκε στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και την πρότασή του για την αγορά της πατέντας από την ΕΕ και με ειρωνική διάθεση ο κ. Βαρουφάκης ανέφερε: «Κύριε Τσίπρα μου άρεσε και εμένα η πρόταση για ευρωπαϊκή πατέντα. Pfizer και Moderna δεν το κάνουν. Για να γίνει αυτό χρειάζεται μια τεράστια αλλαγή στην κεφαλαιοκρατική δομή της ΕΕ. Εδώ στο δημοψήφισμα είπατε ναι σε όλα. Θ’ αλλάζατε αυτό;».

Κριτική στην ΕΕ ως ευρωπαϊστής

Ως ευρωπαϊστές κάνουμε κριτική στην ΕΕ για τις καθυστερήσεις στην προμήθεια του εμβολίου συμπλήρωσε ο κ. Βαρουφάκης και κατήγγειλε διαπλοκή του γαλλογερμανικού άξονα, καθώς όπως επεσήμανε ο γραμματέας του ΜέΡΑ25, η ΕΕ έμεινε στην ουρά και δεν προχώρησε σε καμία σύμβαση πριν από τα μέσα Νοεμβρίου για να εκδικηθεί τη Μεγάλη Βρετανία για το Brexit.

Ταυτόχρονα μίλησε για «γερμανική αποστασία» του Βερολίνου που έθεσε μπροστά τον εθνικό του σχεδιασμό αντί της ευρωπαϊκής στρατηγικής. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη τι θα κάνει για να εξασφαλίσει έγκαιρα δόσεις εμβολίων αναρωτήθηκε ο κ. Βαρουφάκης κάνοντας λόγο για «ραγιαδισμό του μνημονιακού τόξου που σπάει κόκκαλα».