Πάνθεον: το μνημείο που διατηρεί την μαγεία εδώ και 2.000 χρόνια

Όταν οι επισκέπτες περπατούν στο Πάνθεον της Ρώμης και συναντούν τον κολοσσιαίο θόλο του, βιώνουν, συνήθως, την ίδια θεατρική και υποβλητική ατμόσφαιρα που βίωναν οι προ 2.000 ετών επισκέπτες του λαμπερού μνημείου.

«Όποιος μπαίνει μέσα στο Πάνθεον αισθάνεται αμέσως το συντριπτικό βάρος της ανθρώπινης ιστορίας, αλλά και την απίστευτη ελαφρότητα της ανθρώπινης δημιουργικότητας», δήλωσε πρόσφατα ο John Ochsendorf, καθηγητής αρχιτεκτονικής στο MIT και πρώην διευθυντής της Αμερικανικής Ακαδημίας στη Ρώμη.

«Έρχεσαι σε αυτόν τον τεράστιο χώρο και κοιτάς ψηλά και βλέπεις τον ουρανό ή ένα σύννεφο που περνάει. Και αναρωτιέσαι:« Πώς το κατάφεραν αυτό πριν από δύο χιλιετίες; »

Η ιστορία του Πάνθεου

Το Πάνθεον είναι το παλαιότερο κτίριο στον κόσμο που χρησιμοποιείται ακόμη σήμερα. Από τον 7ο αιώνα, είναι μια Ρωμαιοκαθολική εκκλησία.
Χτισμένο γύρω στο 125 μ.Χ. από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Publius Aelius Hadrianus, ήταν στην πραγματικότητα η τρίτη επανάληψη της κατασκευής. Το πρώτο Πάνθεον κατέρρευσε περίπου το 80 μ.Χ. και ξαναχτίστηκε λίγο μετά, αλλά χτυπήθηκε από κεραυνό και κάηκε γύρω στο 110 μ.Χ. Η κακή τύχη των κτιρίων αυτών οδήγησε σε φήμες ότι το Πάνθεον ήταν καταραμένο.
Η πρόσοψη της ολοκληρωμένης δομής στηρίχθηκε στα αρχαία ελληνικά μοτίβα: αέτωμα και κορινθιακές στήλες. Το εσωτερικό, υποβλητικό και ευάερο, καλυμμένο από ένα θόλο που μέχρι σήμερα εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος μη υποστηριζόμενος θόλος από μπετόν στον κόσμο.

Το Πάνθεον σημαίνει «για όλους τους θεούς» και παρόλο που πιστεύεται συνήθως ότι η συγκεκριμένη δομή χρησιμοποιείτο ως χώρος λατρείας αφιερωμένος σε ρωμαϊκές θεότητες, ο αρχικός σκοπός του είναι στην πραγματικότητα άγνωστος.
Με λίγες αναφορές σε αρχαία κείμενα, οι ιστορικοί είναι κάπως μπερδεμένοι. Αν και θα μπορούσε να είναι ναός το Πάνθεον, τα ρωμαϊκά κτίρια αποτελούσαν συνήθως δομές πολλαπλών χρήσεων, εξηγεί η Lynne Lancaster, ιστορικός αρχιτεκτονικής και εκπαιδευτικός ανθρωπιστικών επιστημών. «Και αυτό που πραγματικά συνέβαινε στο Πάνθεον είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτό.»

Οι θρύλοι λένε ότι είναι ο ίδιος ο τόπος όπου ο ιδρυτής της Ρώμης, Romulus, ανέβηκε στον παράδεισο. Άλλοι πιστεύουν ότι το Πάνθεον ήταν ο τόπος όπου ο Ρωμαίος αυτοκράτορας μπορούσε να επικοινωνήσει με τους θεούς. Σε κάθε περίπτωση, η επιβλητική δομή του κτιρίου αποτελούσε μια σαφή επίδειξη δύναμης, ένα «σημαντικό σύμβολο της αυτοκρατορικής ισχύος», δήλωσε η Luca Mercuri, τωρινή διευθύντρια του Πάνθεον.

Πράγματι, η ρωμαϊκή αρχιτεκτονική της εποχής ενσωμάτωσε τον πλούτο, τη δύναμη και την αξιοπρέπεια. Αιώνες αργότερα, οι νεοκλασικοί αρχιτέκτονες ανέφεραν το συνδυασμό στοών και θόλων του Πάνθεον για να εμπλουτίσουν τα κτίριά τους με τις ίδιες αξίες, από το Καπιτώλιο των ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον, μέχρι τον Οίκο του Σόμερσετ στο Λονδίνο.

Το Πάνθεον ήταν ένα αρχιτεκτονικό θαύμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο κύκλος της οροφής (ή «μάτι»)φέρνει τον ουρανό κυριολεκτικά μες στο κτίριο. Ο ήλιος ακτινοβλεί και όταν βρέχει μοιάζει σα να βρίσκεται κανείς στο εσωτερικό ενός καταρράκτη.
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, δεν ήταν λίγοι οι θρησκευτικοί ηγέτες που αμφισβήτησαν την αγιότητα του Πάνθεου, πιστεύοντας ότι είναι έργο του διαβόλου.

Μην πιστεύοντας στην δύναμη της Μηχανικής, έκαναν λόγο για…σατανικές δυνάμεις που συγκρατούσαν τον θόλο και χάριζαν όλη αυτή την μαγευτική ατμόσφαιρα στο Πάνθεον.

Μέχρι σήμερα ,και παρά το γεγονός ότι αρκετά από τα δομικά του μυστικά έχουν αποκαλυφθεί, το Πάνθεον συνεχίζει να μαγεύει τον επισκέπτη. όπως λέει και η διευθύντιρά του: «Είναι ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο όπου μπορείτε πραγματικά να παρακολουθήσετε τη Γη να γυρίζει.»

Με πληροφορίες από το CNN