Αντίστροφη μέτρηση

Καθώς ο εμβολιασμός του πληθυσμού έχει ξεκινήσει και οι προοπτικές διαγράφονται καλύτερες για την αντιμετώπιση της πανδημίας σταδιακά τους επόμενους μήνες, στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καταστρώνουν το σχέδιο για την επόμενη μέρα.

Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει. Αλλά η οικονομία δεν μπορεί να ανεβάσει τα ρολά από τη μία μέρα στην άλλη στο σύνολό της, αφού ο ιός καραδοκεί. Ούτε η καθολική καραντίνα μπορεί να συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμη. Τα όρια αντοχής των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών δοκιμάζονται ήδη. Το μηνιαίο κόστος του lockdown υπολογίζεται σε 3 δισ. ευρώ και πέφτει στις πλάτες όλων: στο Δημόσιο, στις επιχειρήσεις και στους εργαζομένους. Οι φόροι δεν εισπράττονται, οι μισθοί για τους εργαζομένους σε αναστολή είναι 534 ευρώ, ενοίκια δεν καταβάλλονται, ενώ το δημοσιονομικό μαξιλάρι που τροφοδοτεί την κρατική στήριξη δεν είναι απεριόριστο. Είναι ενδεικτικό ότι το κόστος των μέτρων στήριξης από την αρχή του έτους έως τον Απρίλιο ανέρχεται σε 7,5 δισ. ευρώ.

Ολα αυτά συνθέτουν τα κρίσιμα δεδομένα που εξετάζει το οικονομικό επιτελείο και η κυβέρνηση προκειμένου να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις για το πότε και πώς θα ανοίξει η οικονομία. Ενας, όμως, είναι ο κοινός παρονομαστής σε όλα τα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι, ύστερα και από τις εισηγήσεις των παραγόντων της αγοράς, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες που δημιουργεί η διαδικασία εμβολιασμού. Εχει πλέον ωριμάσει η ιδέα στην κυβέρνηση ότι η οικονομία πρέπει να ανοίξει. Σιγά σιγά, αλλά πρέπει να ανοίξει. Να επανέλθει σταδιακά μια μορφή «κανονικότητας», αρχικά με έξυπνες λύσεις, προκειμένου να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις λήψης των αποφάσεων για την επόμενη μέρα, που είναι πολλές και δύσκολες. Οι αποφάσεις αυτές αφορούν το κράτος, τις επιχειρήσεις, τους φορολογουμένους, τους οφειλέτες, τους εργαζομένους. Ολους όσοι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο είναι πληττόμενοι από την υγειονομική καταιγίδα και κάνουν χρήση με τον έναν ή τον άλλο τρόπο των κρατικών μέτρων στήριξης.

Για παράδειγμα, χωρίς να ανοίξει η αγορά και να αποκατασταθεί ένα κρίσιμο επίπεδο απασχόλησης, δεν μπορεί η κυβέρνηση να ζητήσει την πληρωμή, έστω και σε πολλές δόσεις, των οφειλόμενων φόρων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις που έχουν παγώσει λόγω της πανδημίας. Το ίδιο ισχύει και για τις τράπεζες σχετικά με τις νέες ρυθμίσεις των δανείων που έχουν παγώσει. Οπως, βέβαια, και για τον ΕΦΚΑ που επιβαρύνεται σημαντικά με μεγάλη αύξηση του ελλείμματός του λόγω των παγωμένων εισφορών.

Ολα δείχνουν ότι το σταδιακό άνοιγμα της αγοράς και της οικονομίας θα είναι το επόμενο βήμα προς τη νέα κανονικότητα που διαμορφώνεται ανάλογα με τον ρυθμό εμβολιασμού των πολιτών και στον βαθμό που δεν υπάρξουν νέες δυσάρεστες εξελίξεις από το μέτωπο της πανδημίας. Βήμα απολύτως αναγκαίο για να υπάρξει, επιτέλους, η πολυπόθητη επανεκκίνηση, ώστε να αρχίσουν να λαμβάνονται εκείνες οι κρίσιμες αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον της χώρας τις επόμενες δεκαετίες. Και αυτό ανεξάρτητα από τις εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό που μπορεί να φέρει η επόμενη μέρα της πανδημίας. Είτε έτσι είτε αλλιώς, οι αποφάσεις αυτές δεν μπορούν να περιμένουν για πολύ καιρό ακόμη και δεν υπάρχει περιθώριο να κινούνται σε λάθος κατεύθυνση.