Κοροναϊός : Πώς μια μικρή γερμανική πόλη απέτρεψε τους θανάτους χωρίς lockdown

Στην κορύφωση του πρώτου πανδημικού κύματος τον Απρίλιο, η γερμανική πόλη Τύμπινγκεν των 89.000 κατοίκων χτυπήθηκε σφοδρά από τον ιό. Στο μεγαλύτερο νοσοκομείο της νοσηλεύονταν 70 ασθενείς κοροναϊού, 33 εκ των οποίων σε ΜΕΘ, ενώ υπήρξαν ακυρώσεις προγραμματισμένων χειρουργείων.

Στην κορύφωση του πολύ πιο φονικού για την ευρύτερη Γερμανία δεύτερου κύματος, οι ασθενείς κοροναϊού είναι μόλις 35, πολλοί εκ των οποίων προέρχονται από άλλες περιοχές. Δεκαπέντε εξ αυτών νοσηλεύονται σε ΜΕΘ και λιγότεροι από τους μισούς είναι κάτοικοι του Τύμπινγκεν. Το νοσοκομείο δεν έχει ακυρώσει χειρουργεία.

Έξυπνα μέτρα

Οι τοπικές αρχές υποστηρίζουν ότι η επιτυχία τους δεν είναι τυχαία. Η πόλη τους, τονίζουν, ξεκίνησε να πραγματοποιεί συχνά τεστ κοροναϊού σε υπαλλήλους, επισκέπτες και τροφίμους οίκων ευγηρίας πολύ νωρίτερα σε σχέση με άλλους γερμανικούς δήμους.

Παράλληλα, επιδοτεί τα κόμιστρα των ταξί για τα άτομα άνω των 65 ετών, ώστε να μην αναγκάζονται να μπαίνουν σε μέσα μαζικής μεταφοράς.

Οι νεότεροι κάτοικοι αποθαρρύνονται να κάνουν ψώνια μεταξύ 9 και 11 το πρωί, ώστε οι ηλικιωμένοι να έχουν λιγότερες πιθανότητες να έρθουν σε επαφή με ασυμπτωματικούς φορείς.

Η πολιτική του Τύμπινγκεν για την πανδημία μέχρι στιγμής έχει κοστίσει μισό εκατομμύριο ευρώ, που προήλθαν στο σύνολό τους από τον προϋπολογισμό της πόλης. Μια εβδομάδα του σημερινού lockdown με τα κλειστά εστιατόρια και καταστήματα λιανικής στοιχίζει στη γερμανική οικονομία μεταξύ €27 δισ. και €56 δισ. σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Ifo, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα το Μόναχο.

Σε ολόκληρη τη Γερμανία, πολλές ΜΕΘ έχουν σχεδόν γεμίσει, με αποτέλεσμα τα νοσοκομεία να στέλνουν σοβαρά περιστατικά σε άλλες περιοχές της Γερμανίας. Πάνω από τους μισούς νεκρούς ζούσαν σε γηροκομεία.

Χαμηλά κρούσματα στους ηλικιωμένους

Η εικόνα στο Τύμπινγκεν, όμως, είναι εντελώς διαφορετική. Αν και ο επιπολασμός του ιού στον γενικό πληθυσμό είναι περίπου ο ίδιος με τις γειτονικές περιοχές, τα κρούσματα μεταξύ των ηλικιωμένων είναι σημαντικά λιγότερα.

Μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, μόλις το 10% των κρουσμάτων της έξαρσης του φθινοπώρου ήταν άνω των 65 ετών. Στο σύνολο της χώρας, το αντίστοιχο ποσοστό έφτανε το 23% σύμφωνα με τις αρχές.

Ως αποτέλεσμα, η θνησιμότητα έχει κρατηθεί χαμηλά. Από την αρχή της πανδημίας, μόλις 33 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους από κοροναϊό στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Τύμπινγκεν που αναλαμβάνει τα περισσότερα περιστατικά της πανδημίας. Μόνο δύο άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους στους οίκους ευγηρίας της πόλης από την άνοιξη, σύμφωνα με εκπρόσωπο της κομητείας. Πρόκειται για δραματική μείωση σε σχέση με τους 26 τροφίμους που είχαν υποκύψει από τον ιό στην αρχή της πανδημίας.

Προστασία των οίκων ευγηρίας

Οι αρχές της πόλης υποστηρίζουν ότι δεν κατέγραψαν ούτε μια έξαρση σε οίκους ευγηρίας στο διάστημα μεταξύ Μαΐου και των αρχών του Δεκεμβρίου, όταν ορισμένες εγκαταστάσεις ανέφεραν αρκετές μολύνσεις.

Στο πλαίσιο του προγράμματος τεστ, που είναι υποχρεωτικά για τους δημοτικούς οίκους ευγηρίας, προσωπικό και κάτοικοι υποχρεούνται να εξεταστούν δυο φορές την εβδομάδα, ενώ όλοι οι επισκέπτες υποβάλλονται σε τεστ πριν μπουν στις εγκαταστάσεις.

Αν και όλοι οι οίκοι ευγηρίας διοικούνται από το δήμο, ορισμένες ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν εφάρμοσαν τις οδηγίες για τεστ, όπως αναφέρουν οι αξιωματούχοι της πόλης, με αποτέλεσμα τις πρόσφατες εξάρσεις του ιού.

Δωρεάν τεστ για όλους

Στις κεντρικές πλατείες της πόλης, κινητές μονάδες προσφέρουν δωρεάν τεστ για όλους. Πριν τα Χριστούγεννα, εκατοντάδες πολίτες χρησιμοποίησαν την υπηρεσία πριν επισκεφθούν ηλικιωμένους φίλους και συγγενείς σε οίκους ευγηρίας ή πριν γιορτάσουν όλοι μαζί, αναφέρει στη Wall Street Journal η Λίζα Φέντερλε, έμπειρη γιατρός επειγόντων περιστατικών και επικεφαλής του Ερυθρού Σταυρού στην πόλη.

Η Φέντερλε ανήκε σε εκείνους που δημιούργησαν το πρόγραμμα των τεστ στις αρχές Απριλίου και έκτοτε εξετάζει πολίτες στην κεντρική πλατεία με μια ομάδα εθελοντών, που χρηματοδοτείται κυρίως μέσω δωρεών.

Τον Οκτώβριο, η Φέντερλε έλαβε το μεγαλύτερο τιμητικό παράσημο για γερμανούς πολίτες, τον Ομοσπονδιακό Σταυρό Αξίας. Κίνητρό της ήταν να εμπνεύσει τις αρχές της πόλης, ώστε να προσφέρουν δωρεάν τεστ στους κατοίκους.

«Το πιο σημαντικό είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προστασία των ευάλωτων ομάδων και τα τεστ για όλους είναι το καλύτερο εργαλείο προς αυτή την κατεύθυνση», εξηγεί η Φέντερλε.

Η Φέντερλε και ο δήμος προσφέρουν rapid τεστ, τα οποία δίνουν αποτελέσματα μέσα σε 15 λεπτά. Κάθε θετικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνεται στη συνέχεια από ένα μοριακό τεστ, που απαιτεί αρκετές ώρες για να δώσει τα –πιο αξιόπιστα- αποτελέσματά του.

Μάσκες Ν95 στους ηλικιωμένους

Ο Μπόρις Πάλμερ, δήμαρχος του Τύμπινγκεν, υποστηρίζει ότι η πόλη του ήταν η πρώτη στη Γερμανία που πρόσφερε δωρεάν τεστ για όλους, ήδη από τον Σεπτέμβριο. Επιπλέον, ήταν η πρώτη που παρείχε δωρεάν μάσκες τύπου Ν95 σε όλους τους κατοίκους άνω των 65 ετών το Νοέμβριο, σε μια κίνηση που στη συνέχεια υιοθέτησε και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Επιπλέον, καθώς το φθινοπωρινό κύμα προχωρούσε προς την κορύφωσή του, ασκώντας πιέσεις στη δυνατότητα των γερμανικών αρχών να διενεργήσουν επαρκή τεστ, το Τύμπινγκεν απέρριψε τις ομοσπονδιακές οδηγίες που καλούσαν σε περιορισμό των τεστ μόνο σε εκείνους που εμφάνιζαν συμπτώματα. Στη συνέχεια, περισσότερα από 40 ασυμπτωματικοί φορείς εντοπίστηκαν σε οίκους ευγηρίας, τονίζει στη WSJ ο Πάλμερ. Αν δεν είχαν εντοπιστεί εγκαίρως, μέσα από τεστ, θα μπορούσαν να είχαν τροφοδοτήσει μια νέα έξαρση.

«Τα συχνά τεστ σε οίκους ευγηρίας απέτρεψαν μια σειρά από εξάρσεις. Εντοπίσαμε ανθρώπους –κυρίως προσωπικό- που βρίσκονταν στα πρώτα στάδια της λοίμωξης και έτσι τους εμποδίσαμε από το να μεταδώσουν την ασθένεια στους ηλικιωμένους», εξηγεί ο Πάλμερ.

Οι προσπάθειες του Τύμπινγκεν έχουν εμπνεύσει και άλλες γερμανικές πόλεις. Ανάμεσά τους και 120 πόλεις και χωριά στο κρατίδιο του Μπάντεν-Βύρτεμπεργκ, όπου βρίσκεται και το Τύμπινγκεν. Όμως, όπως τονίζει ο Πάλμερ, θα μπορούσαν να έχουν γίνει περισσότερα σε εθνικό επίπεδο. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένες κοινότητες που έχουν πληγεί σφοδρά από τον ιό, στην ανατολική Γερμανία, δεν έχουν πρόσβαση στους αναγκαίους πόρους που διαθέτει το σχετικά εύπορο Τύμπινγκεν. Επιπροσθέτως, τα 16 ομοσπονδιακά κρατίδια της Γερμανίας, αλλά ακόμη και ορισμένες πόλεις και δήμοι, έχουν υψηλό βαθμό αυτονομίας σε ό,τι αφορά το σύστημα υγείας τους και ο συντονισμός των προσπαθειών στη διάρκεια της πανδημίας αποδείχθηκε δύσκολη υπόθεση.

Ο Μάικλ Μπάμπεργκ, επικεφαλής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Τύμπινγκεν που έχει ζητήσει όλο το προσωπικό πρώτης γραμμής και οι ασθενείς να κάνουν τεστ δυο φορές την εβδομάδα, παραπέμπει σε στοιχεία που δείχνουν ότι το 88% των νεκρών κοροναϊού στην περιοχή ήταν άνω των 70 ετών.

«Αν είχαμε εφαρμόσει εντατικά προγράμματα τεστ και είχαμε μοιράσει μάσκες Ν95 σε όλη τη χώρα από πολύ νωρίτερα, δεν θα είχαμε χρειαστεί αυτό το lockdown», τονίζει στην WSJ.