«Tom Stoppard: A Life» : Η βιογραφία του θεατρικού συγγραφέα από την Ερμιόνη Λι

Όταν το θεατρικό έργο του Τομ Στόπαρντ, «Leopoldstadt» ανέβηκε στο West End του Λονδίνου τον Φεβρουάριο, λίγες μόλις εβδομάδες προτού η πανδημία κλείσει τα θέατρα, ο θεατρικός συγγραφέας δήλωσε σε συνέντευξη ότι η παράσταση – ήταν πιθανότατα η τελευταία στην έξι δεκαετιών καριέρα του.

Αν το «Leopoldstadt» ένα βαθιά προσωπικό έργο που χαιρετίστηκε ως αποκάλυψη από τους κριτικούς είναι πράγματι το τελευταίο του θεατρικού συγγραφέα, υπάρχει τώρα και η βιογραφία του «Tom Stoppard: A Life» από την Hermione Lee, (Ερμιόνη Λι) να θυμίζει τη κληρονομιά αφήνει πίσω του ο Τομ Στόπαρντ.

Ο 83χρονος συγγραφέας των «Rosencrantz and Guildenstern Are Dead», «Travesties», «The Real Thing» και «Arcadia», βραβευμένος με Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου για την ταινία «Shakespeare in Love» (Ερωτευμένος Σαίξπηρ) έχει γράψει ορισμένα από τα πιο σημαντικά θεατρικά έργα στην αγγλική γλώσσα των τελευταίων 50 χρόνων.

Tom Stoppard: A Life by Hermione Lee review – an exceptional biography https://t.co/fUOgaGux2m

— The Guardian (@guardian) October 1, 2020

Το 2013, ο θεατρικός συγγραφέας προσέγγισε την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Ερμιόνη Λι και της ζήτησε να γράψει τη βιογραφία του.

Το βιβλίο «Tom Stoppard: A Life» είναι η πρώτη βιογραφία της για έναν άνδρα, η πρώτη για μία εν ζωή προσωπικότητα και η πρώτη για έναν θεατρικό συγγραφέα.

Όπως μεταδίδει σχετικά το ΑΠΕ, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τομ Στόπαρντ βρέθηκε αντιμέτωπος με παγκόσμια καταστροφή.

Γεννήθηκε ως Τόμας Στράουσλερ στην Τσεχοσλοβακία το 1937 από Εβραίο γιατρό και τη σύζυγό του Μάρτα.

Οκτώ μήνες αργότερα, οι Ναζί εισέβαλαν και η οικογένεια κατέφυγε στη Σιγκαπούρη.

Το 1942 προσπάθησαν να φύγουν ξανά όταν εισέβαλαν οι Ιάπωνες.

Η Μάρτα και οι δύο γιοι της, ο Πετρ και ο Τόμας, επιβιβάστηκαν σε ένα πλοίο που όπως νόμιζαν ταξίδευε για την Αυστραλία, αλλά κατέληξε στην Ινδία.

Ο πατέρας Εουγκέν προσπάθησε να ακολουθήσει, σε πλοίο με προορισμό την Αυστραλία. Το πλοίο τορπιλίστηκε και βυθίστηκε και δεν τον είδαν ξανά.

Αρκετά χρόνια αργότερα, η 35χρονη Μάρτα παντρεύτηκε τον Βρετανό αξιωματικό του στρατού, Κένεθ Στόπαρντ, ο οποίος έφερε τη νέα του οικογένεια από την Ινδία στην Αγγλία το 1946.

Ο Τόμας Στράουσλερ έγινε Τομ Στόπαρντ, Άγγλος μαθητής.

Υιοθέτησε οτιδήποτε βρετανικό, από το κρίκετ, έως το ψάρεμα, τη Βασιλική Οικογένεια και τη γλώσσα με όλες τις δυνατότητες της για λογοπαίγνια.

Το παρελθόν ήταν πίσω τους και δεν αναφερόταν. Όπως επισημαίνει η Λι:

«Η μητέρα δεν είπε ποτέ στους γιους της, ότι ήταν Εβραία η ότι τα περισσότερα μέλη της οικογένειάς της είχαν χαθεί στο Ολοκαύτωμα».

Στα πιο πρόσφατα έργα του, ο Στόπαρντ στράφηκε την ευρωπαϊκή του κληρονομιά.

Την τσεχική καταγωγή του στο «Rock’n’Roll» του 2006, όπου φαντάζεται μια εναλλακτική ζωή για τον εαυτό του εάν είχε επιστρέψει από την Αγγλία για να ζήσει στην Τσεχοσλοβακία και στο «Leopoldstadt», όπου ο θεατρικός συγγραφέας μελετά τη μοίρα εκείνων των μελών της οικογένειάς του που δεν ήταν αρκετά τυχερά για να ξεφύγουν.

Ο νεαρός Στόπαρντ επέλεξε να γίνει δημοσιογράφος.

Το Μπρίστολ, όπου ζούσε η οικογένεια, ήταν μια κυψέλη θεάτρου.

Ένας λαμπρός 23χρονος ηθοποιός με το όνομα Πίτερ Ο’ Τουλ πρωταγωνίστησε στα «Hamlet» και «Waiting for Godot».

Σαίξπηρ και Μπέκετ ενέπνευσαν τον Στόπαρντ και με την πάροδο των ετών συγχωνεύθηκαν στο πρώτο του έργο του 1967, «Rosencrantz and Guildenstern Are Dead» αναφέρεται στο βιβλίο.

Το έργο κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, ανεβαίνει στο Εθνικό Θέατρο το 1967, μεταφέρεται στη Νέα Υόρκη το 1968 και στη συνέχεια ταξιδεύει σε 23 χώρες.

Το θεατρικό έργο «Arcadia» του 1993 αναφέρεται στο βιβλίο ως το αριστούργημά του.

Στη βιογραφία περιγράφεται και η περίπλοκη προσωπική ζωή του θεατρικού συγγραφέα. Ο γάμος του με τη συγγραφέα Μίριαμ Στόπαρντ, με την οποία είχε σχέση όταν ήταν ακόμη παντρεμένος με την πρώτη του σύζυγο, έληξε όταν άρχισε να βγαίνει με την ηθοποιό Φελίσιτι Κένταλ.

Ακολούθησε μία σχέση 10 ετών με την ηθοποιό Σίνεν Κιούζακ, που άρχισε όταν εμφανίστηκαν προβλήματα στον γάμο της με τον Τζέρεμι Άιρονς .

Το 2014 ο Τομ Στόπαρντ παντρεύτηκε τη Σαμπρίνα Γκίνες της διάσημης οικογένειας Γκίνες.

Ο Τομ Στόπαρντ ερευνά και ξαναγράφει με εμμονή. Τα μεγάλα κενά μεταξύ των θεατρικών έργων γεμίζουν με σενάρια για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο και ταινίες (Empire of the Sun, Enigma) .

Στον φιλικό του κύκλο ήταν οι Χάρολντ Πίντερ, πριγκίπισσα Μαργαρίτα, η δούκισσα του Ντέβονσαϊρ και ο Βάτσλαβ Χάβελ, ο θεατρικός συγγραφέας και αντιφρονών που έγινε πρόεδρος της Τσεχίας.

Η συγγραφέας της βιογραφίας είχε πρόσβαση σε έγγραφα, επιστολές, ημερολόγια και πήρε αμέτρητες συνεντεύξεις από πρόσωπα που αναφέρονται στο βιβλίο και αποτυπώνει το χιούμορ και την ευγένεια του Στόπαρντ, την δίψα του για γνώση και την κοινωνικότητά του.

Αναλύει κάθε έργο του, κάθε θεατρικό και ταινία στα οποία έχει δουλέψει.

Η ζωή του Τομ Στόπαρντ πίσω από τα έργα είναι γνωστή από αμέτρητες συνεντεύξεις και αφιερώματα, αλλά στη Λι επιτράπηκε να πάει στα παρασκήνια, να παρακολουθήσει πρόβες παραστάσεων και να αφηγηθεί την ιστορία με απαράμιλλη λεπτομέρεια.

Με αυτό το βιβλίο, όπως αναφέρει, η Daily Mail, ο αναγνώστης γνωρίζει έναν καλό άνθρωπο που έγραφε γράμματα στη μητέρα του κάθε εβδομάδα μέχρι την ημέρα που πέθανε, ο οποίος είχε επίσης βαθιά ανάγκη να είναι μόνος για να σκεφτεί και να δημιουργήσει αυτές τις απίστευτες πλοκές, στο γραφείο του, ενώ κάπνιζε.

Έναν συγγραφέα που είχε πάντα άγχος και δεν θεωρούσε ποτέ την επιτυχία του δεδομένη. Και έναν άνθρωπο που ξέφυγε από τους κατακλυσμούς του 20ου αιώνα και είναι ευγνώμων για την εκπληκτική τύχη του.