Δημοσκόπηση – Ευρωπαίοι για ΗΠΑ: «Χρεοκοπημένο» πολιτικό σύστημα, «αφερέγγυοι» οι Αμερικανοί

Ο Τζο Μπάιντεν ετοιμάζεται να ορκιστεί ως ο 46^ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, αυτό όμως δεν σημαίνει πως οι πληγές που άφησε η τετραετία του Ντόναλντ Τραμπ στις σχέσεις της χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο και, κυρίως, με την Ευρώπη, μπορούν να γιατρευτούν εύκολα ή γρήγορα. Μάλιστα, η καχυποψία που έχει δημιουργηθεί αφορά πλέον τους ίδιους τους Αμερικανούς, στους οποίους οι Ευρωπαίοι χρεώνουν μεγάλο μέρος της ευθύνης για το «φαινόμενο Τραμπ».

Η δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από τις Datapraxis και YouGov για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων (ECFR) το τελευταίο δίμηνο του 2020, μετά δηλαδή από την επικράτηση Μπάιντεν στις εκλογές της 3^ης Νοεμβρίου, είναι αποκαλυπτική. Σε γενικές γραμμές δε μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστη, καθώς περιέλαβε 15.000 πολίτες 11 χωρών της Ευρώπης.

Σύμφωνα με τα ευρήματά της, λοιπόν, αν και οι περισσότεροι ερωτηθέντες θεωρούν την εκλογή Μπάιντεν θετική εξέλιξη τόσο για τα χώρα τους όσο και για την ΕΕ (53% και 57% αντιστοίχως), ο ένας στους τρεις – 32%, έναντι 27% που έχει αντίθετη άποψη – δηλώνει πως από τη στιγμή που εξέλεξαν τον Τραμπ το 2016, «δεν μπορεί να υπάρχει εμπιστοσύνη προς τους Αμερικανούς».

Γερμανοί, οι πιο… αντιαμερικανοί

Αξίζει δε να σημειωθεί πως το ποσοστό όσων συμμερίζονται την παραπάνω άποψη είναι εξαιρετικά υψηλό στην Γερμανία, όπου το 53% δηλώνει πως δεν μπορεί πλέον να έχει εμπιστοσύνη στους Αμερικανούς και τις μελλοντικές τους επιλογές. Ακολουθούν η Σουηδία (36%), το Ηνωμένο Βασίλειο (35%), η Δανία (33%) και η Ισπανία (28%). Αντιθέτως, η Γαλλία, όπου θα περίμενε κανείς η μεγάλη πλειοψηφία να εμφανίζεται καχύποπτη έναντι των ΗΠΑ και των Αμερικανών, το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει «μόλις» στο 26%.

Εντυπωσιακά είναι και τα ευρήματα που αφορούν στην εικόνα που έχουν οι Ευρωπαίοι για το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ. Η δημοσκόπηση έδειξε ότι το 61%, δηλαδή σχεδόν δύο στους τρεις, θεωρούν πως είναι «απολύτως ή μερικώς χρεοκοπημένο» – με τα μεγαλύτερα ποσοστά να καταγράφονται εδώ στο Ηνωμένο Βασίλειο (81%), τη Γερμανία (72%), την Ολλανδία (68%), τη Γαλλία (66%) και τις σκανδιναβικές χώρες (71% στη Δανία και 67% στη Σουηδία).

Εξαίρεση αποτελούν, στο πλαίσιο της ΕΕ, Πολωνία και Ουγγαρία. Μόνο το 24% των πολιτών της πρώτης και το 28% εκείνων της δεύτερης χαρακτηρίζει χρεοκοπημένο το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ – ένδειξη και αυτή των μεγάλων αντιθέσεων που υπάρχουν εντός της ΕΕ και σε αυτό το θέμα.

Πρώτη η Κίνα σε μια δεκαετία

Ειδικότερα όσον αφορά στην Κίνα και τη θέση της στον διεθνή καταμερισμό, οι Ευρωπαίοι είναι μάλλον ξεκάθαροι στις απόψεις τους. Κατά μέσο όρο, οι έξι στους δέκα πολίτες που ρωτήθηκαν από τις 11 χώρες θεωρούν ότι θα είναι πιο ισχυρή από τις ΗΠΑ μέσα; Στην επόμενη δεκαετία.

Εδώ, μάλιστα, τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγράφονται στους δύο γείτονες της Ιβηρικής Χερσονήσου – 79% στην Ισπανία και 72% στην Πορτογαλία – ενώ αναλόγως υψηλό είναι και το αντίστοιχο ποσοστό στην Ιταλία (72%). Στην Γαλλία φτάνει το 63%, στο Ηνωμένο Βασίλειο το 58% και στη Γερμανία το 55%, ενώ οι μοναδικές τρεις χώρες που δεν ξεπερνά το 50% είναι η Πολωνία (49%) και οι Δανία και Ουγγαρία (48%).

Πάντως, σε άλλη ερώτηση, που αφορά στη θέση που θα ήθελαν να τηρήσει η χώρα τους σε περίπτωση διαμάχης ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, είναι σαφώς περισσότεροι εκείνοι που κλίνουν προς την πλευρά των πρώτων – 22% έναντι μόλις 6%. Πάντως και εδώ είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το 60% θα προτιμούσε μια ουδέτερη στάση.

Άλλο Μπους, άλλο Μπάιντεν

«Η έρευνά μας έδειξε πως οι τάσεις των Ευρωπαίων έναντι των ΗΠΑ έχουν αλλάξει κατά πολύ. Οι πλειοψηφίες σε σημαντικά κράτη-μέλη (της ΕΕ) θεωρεί σήμερα πως το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ είναι χρεοκοπημένο, ότι η Κίνα θα είναι πιο ισχυρή από τις ΗΠΑ σε μια δεκαετία και ότι οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στις ΗΠΑ για την άμυνά τους», σημειώνουν οι συντάκτες της έκθεσης με τα συμπεράσματα των δημοσκοπήσεων.

Σημειώνουν δε ότι η εικόνα αυτή μπορεί να μοιάζει με εκείνη που είχε επικρατήσει κατά την εισβολή στο Ιράκ, το 2003 (όταν ο Ρόμπερτ Κάγκαν είχε πει το περίφημο «οι Αμερικανοί έρχονται από τον Άρη και οι Ευρωπαίοι από την Αφροδίτη»). «Οι χώρες της Ευρώπης ήταν τότε διχασμένες για το εάν θα έπρεπε να ευθυγραμμιστούν με την Αμερική του Τζορτζ Μπους γύρω από τις κοινές αξίες, όμως λίγοι αμφισβητούσαν τη δυνατότητά τους να διαμορφώνουν τον κόσμο. Με τον Μπάιντεν, συμβαίνει το αντίθετο».

Λέτε, λοιπόν, η τετραετία Μπάιντεν να οδηγήσει την Ευρώπη και την ΕΕ εκεί που δεν τόλμησαν να πάνε επί Τραμπ;