Ας μιλήσουμε για τη νεολαία και τη βία χωρίς υποκρισία

Οι εικόνες με τον ξυλοδαρμό του άτυχου σταθμάρχη στο Μετρό μας σόκαραν όλους.

Όμως, θα ήταν υποκριτικό να πούμε ότι δεν είχαμε ξαναδεί τέτοιες εικόνες.

Τέτοια περιστατικά συμβαίνουν και αλλού. Απλώς είναι σε μέρη χωρίς κάμερες και σε χώρους που βολευόμαστε να κάνουμε ότι δεν υπάρχουν.

Χώρους όπως γειτονιές ή τα γήπεδα.

Χώρους χωρίς κάμερες κινητών να αποτυπώσουν το περιστατικό και συχνά χωρίς κανέναν να έχει διάθεση να το καταγγείλει.

Κάποιες φορές το προσπερνάμε με κοινότοπες φράσεις που προσπερνούν αυτό που πραγματικά συμβαίνει: «πλακώθηκαν μεταξύ τους οι χουλιγκάνοι», λέμε και συνεχίζουμε κανονικά.

Κάποιες άλλες φορές, μπορεί να συνειδητοποιούμε ότι τα ίδια τα παιδιά μας μπορεί να είναι μπλεγμένα σε πρακτικές που θα τις λέγαμε σχεδόν συμμοριών, αλλά δεν θέλουμε και να το ομολογήσουμε.

Το προσπερνάμε, επαναπαυόμαστε στο ότι μπορεί «κατά τα άλλα να είναι καλά παιδιά», προσπαθούμε κάπως να τα νουθετήσουμε.

Και βέβαια σε κάποιες γειτονιές μπορεί και τα πράγματα να είναι ακόμη πιο σκληρά. Εκεί τα παιδιά να μην μιμούνται απλώς τις πρακτικές συμμοριών, εκεί να είναι πραγματικά σε συμμορίες. Ενίοτε και γιατί αυτό μπορεί να τους φαντάζει διέξοδος.

Γι’ αυτό το λέω έχει πολλές διαδρομές η βία στη νεολαία.

Και γι’ αυτό δεν χρειάζονται εύκολες απαντήσεις.

Δεν χρειάζεται ρατσισμός, όπως φάνηκε στην αρχική προσπάθεια διαφόρων να πουν ότι «για να δέρνουν έτσι, μετανάστες είναι».

Δεν χρειάζεται προσπάθεια δικαιολόγησης, γιατί αυτή η έκρηξη βίας δεν μπορεί να δικαιολογηθεί.

Δεν χρειάζεται, όμως, ούτε και απλή επίκληση του «νόμου και της τάξης» ή της αυστηρότητας, γιατί αυτό δεν απαντά στο τι γεννά τη βία.

Κατανόηση του φαινομένου χρειάζεται.

Δηλαδή, να κατανοήσουμε για ποιον λόγο μέσα σε μια δύσκολη, πιεστική και ανασφαλή κοινωνική συνθήκη στη νεολαία αναπτύσσεται ακόμη περισσότερο τέτοια αντανακλαστικά που οδηγούν σε εκρήξεις βίας.

Και ταυτόχρονα να συνειδητοποιήσουμε ποια είναι τα πεδία, ο χώροι, οι «τελετουργίες» που οι νέοι «διδάσκονται» τη βία και τη βλέπουν ως τρόπο για να λύσουν προβλήματα.

Εάν κάνουμε τον κόπο να προσεγγίσουμε έτσι το πρόβλημα, τότε μπορεί και να καταλάβουμε γιατί τόσοι νέοι θεωρούν τη βία και τον τσαμπουκά «μαγκιά» αλλά γιατί διαμορφώνεται μια κοινωνική κατάσταση όπου μπορεί να «απασφαλίσουν» σε εκρήξεις βίας.

Γιατί ο σκοπός δεν είναι να καθόμαστε να συζητάμε εάν έπρεπε να προφυλακιστούν ή πόσο αυστηρά πρέπει να τιμωρηθούν, αλλά να μην βλέπουμε 15χρονους και 17χρονους να οδηγούνται στον εισαγγελέα με χειροπέδες για τόσο βάναυσες πράξεις.