Greece in USA: Μια διαπρεπής Ελληνίδα ιδρύει έναν πολιτιστικό οργανισμό παγκόσμιας ακτινοβολίας

Η πολιτιστική πλατφόρμα GREECE IN USA αποτελεί έναν οργανισμό παγκόσμιας εμβέλειας, που έχει στόχο την προαγωγή του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό, προωθώντας τη διεθνή πολιτιστική συνεργασία. Ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη από τη διεθνούς φήμης Ελληνίδα εικαστικό και επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης CUNY Σωζήτα Γκουντούνα, μία από τις πλέον επιφανείς καλλιτέχνιδες και curators της Αμερικής.

Η Σωζήτα Γκουντούνα

Το GREECE IN USA πραγματοποιεί ένα εντυπωσιακό άνοιγμα εν μέσω πανδημίας, εγκαινιάζοντας, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας, την ομαδική έκθεση «The Right to Silence?» / «Το Δικαίωμα στη Σιωπή;» με θέμα το σωφρονιστικό σύστημα, τα καθεστώτα φυλάκισης και εγκλεισμού και τη μεταρρύθμιση της ποινικής δικαιοσύνης, σε διαφορετικά γεωγραφικά και πολιτικά πλαίσια. Η πρώτη φάση της έκθεσης παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο John Jay College of Criminal Justice, CUNY, City University of NewYork με τη συμμετοχή 43 Ελλήνων και Κύπριων Καλλιτεχνών, ενώ η δεύτερη παράλληλη δράση αναμένεται τον Φεβρουάριο στο «Undercurrent», έναν από τους επιδραστικότερους εκθεσιακούς χώρους παγκοσμίως με έδρα το Μπρούκλιν.

Τι είναι το GREECE IN USA

Το GREECE IN USA είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός παγκόσμιας εμβέλειας, ο οποίος προάγει τη γνώση του σύγχρονου και αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό και προωθεί τη διεθνή πολιτιστική συνεργασία και τη κοινωνική συμμετοχή. Η πλατφόρμα εστιάζει στη διάδοση καινοτόμων και μοναδικών προγραμμάτων στον χώρο της τέχνης και της εκπαίδευσης, διερευνώντας την εξελισσόμενη ποικιλομορφία και τον πλούτο του ελληνικού πολιτισμού επιδιώκει να δημιουργήσει και να προκαλέσει νέα (πρωτότυπη) σκέψη για τις τέχνες και να προωθήσει τον διαπολιτισμικό διάλογο μέσα από συνεργασίες και “νέες” πλατφόρμες έκφρασης.

Εστιάζει σε μια σειρά πολιτιστικών δραστηριοτήτων, μεταξύ των οποίων η ανάπτυξη και η υποστήριξη της δημιουργικής, ακαδημαϊκής έρευνας με έμφαση στην πολιτιστική πολιτική και την εξωστρέφεια του ελληνικού πολιτισμού. Καθώς, επίσης, στην παραγωγή πολιτιστικών έργων και φεστιβάλ σε συνεργασία με εξέχοντες πολιτιστικούς εταίρους των ΗΠΑ, καθώς και τη διοργάνωση συνεδρίων, σεμιναρίων, εργαστηρίων και πολιτιστικών ανταλλαγών μέσω προγραμμάτων φιλοξενίας καλλιτεχνών ‘art residencies.’

Το GREECE IN USA παρουσιάζει ελληνοαμερικανικές και ελληνικές σύγχρονες παραγωγές που εστιάζουν στα εικαστικά, τις παραστατικές τέχνες (το θέατρο), τον πειραματικό κινηματογράφο, τον κινηματογράφο, τα νέα μέσα, την αρχιτεκτονική και το χορό. Ο οργανισμός αναπτύσσει παραγωγές που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χώρων (επιτόπια-site specific) και των νέων και ενδιάμεσων μέσων (new media & intermedia). Η προώθηση της διεθνούς ανταλλαγής πρακτικών και γνώσεων στις τέχνες, της διερεύνησης των μεθόδων που χρησιμοποιούνται στις θεατρικές και επιμελητικές πρακτικές και των σημείων διασταύρωσης μεταξύ των τεχνών, της κοινωνίας και της δημόσιας σφαίρας μέσω παρεμβάσεων, συλλογικών δράσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δημοσιεύσεων, βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του οργανισμού.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του GREECE IN USA απαρτίζεται μεταξύ άλλων επιφανών προσωπικοτήτων από τον Γιάννη Καπλάνη, Γενικό Διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και τον Ανδράα Τάκη Πρόεδρο του MoMUS.

View this post on Instagram

A post shared by Greece In USA (@greeceinus)

Οι στόχοι του GREECE IN USA

Ο οργανισμός τοχεύει στη συνεργασία και την οικοδόμηση μακροχρόνιων εταιρικών σχέσεων με κορυφαία ιδρύματα και ιδιώτες που δραστηριοποιούνται ενεργά στην Ελλάδα και τον πολιτισμό της και να μεταφέρει μια ολοκληρωμένη εκπροσώπηση της Ελλάδας και της Κύπρου με την παραγωγή πολιτιστικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων που ενθαρρύνουν τον διαπολιτισμικό διάλογο και επιτρέπουν την πολιτιστική συμμετοχή.

Κύριοι στόχοι είναι:

• Να διαμορφώσει και να οραματιστεί την εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες πέρα από τα υπάρχοντα στερεότυπα

• Να υποστηρίξει τις εμπνευσμένες πολιτιστικές πρακτικές της Ελλάδας, καλωσορίζοντας και καλλιεργώντας νέες ιδέες και επιδράσεις

• Να παρουσιάσει τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό

• Να προωθήσει την ελληνική πολιτιστική έρευνα και πολιτισμό στο αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα

• Να αναπτύξει ένα διατλαντικό δίκτυο για την ανταλλαγή πολιτισμών και ιδεών

• Να ενισχύσει την ανάπτυξη των δομών στην πολιτιστική πολιτική και προώθηση της παγκόσμιας κινητικότητας.

 Ποια είναι η Σωζήτα Γκουντούνα;

Η Σωζήτα Γκουντούνα είναι η εμπνεύστρια, ιδρύτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια του GREECE IN USA, επικεφαλής του Ιδρύματος του Raymond Pettibon, μια από τους πιο επιφανείς εικαστικούς της Αμερικής και επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης CUNY.

Είναι διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης και συγγραφέας του βιβλίου  «Η αναπνοή του Μπέκετ: Αντι–θεατρικότητα και Εικαστικές τέχνες», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Edinburgh και Oxford University Press. Επιλέχτηκε ως η πρώτη Andrew W. Mellon επιμελήτρια στο Iνστιτούτο και την Μπιενάλε Performa της Νέας Υόρκης, με διδακτικά καθήκοντα στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Εχει επιμεληθεί προγράμματα και εκθέσεις στο New Museum Νέας Υόρκης, Ντοκουμέντα, Πολιτιστικό Κέντρο του Ωνασείου στη Νέα Υόρκη κ.α. Δίδαξε στο  Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σ πουδών με τίτλο «Διαχείριση & Ανάδειξη Πολιτισμικών Αγαθών & Περιβάλλοντος», του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας & Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών & Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.  Έχει σπουδάσει Φιλοσοφία, Θέατρο (ΒΑ) και Σκηνοθεσία στο Λονδίνο, ενώ επίσης είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου με θέμα τη σχέση των εικαστικών και παραστατικών τεχνών.

Ως καλλιτεχνική διευθύντρια του πρώτου επίσημου Ευρωπαϊκού προγράμματος φιλοξενίας καλλιτεχνών στην Αθήνα (2013-2015) υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού Athens Art Residency, επιμελήθηκε σειρά ατομικών εκθέσεων εικαστικών όπως των: Martin Creed, Santiago Sierra, Lynda Benglis, Marie Voignier, Roy Ascott και συνεργάστηκε για την παραγωγή της Marina Abramovic «Seven Deaths».  Το 2008 ίδρυσε στο Λονδίνο την εταιρεία outoftheboxintermedia με παραγωγές στο ΕΜΣΤ, Μουσείο Μπενάκη, Tate Modern, Frieze London, Shunt Vaults, Hunterian Museum, French Institute. Είναι μέλος και είχε εκλεγεί το 2015 ως ταμίας του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης, AICA και υπήρξε μέλος της διοίκησης του Ελληνικού Τμήματος του ITI International Theater Institute της Unesco.

Ο πολιτιστικός οργανισμός Out of the Box Intermedia (www.outoftheboxintermedia.org ) τον οποίο ίδρυσε το 2008 στο Λονδίνο και την Αθήνα ειδικεύεται στην έρευνα και την παραγωγή διατομεακών πρότζεκτ με τη διεθνή συνεργασία πανεπιστημίων, καλλιτεχνικών ομάδων και επιστημονικών ιδρυμάτων και διοργανώνει τα τελευταία 12 χρόνια καλλιτεχνικές παραγωγές, εκπαιδευτικά προγράμματα, συνέδρια και δημοσιεύσεις.

Έχει υποστηριχθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, το Υπουργείο Τουρισμού, το Ευρωπαικό Ιδρυμα Πολιτισμού, το Βρετανικό Συμβούλιο, το Γαλλικό Ινστιτούτο, το Ίδρυμα ΝΕΟΝ και ιδιωτικές εταιρίες. Παραγωγές του Out Of The Box εξετάζουν δομικούς συσχετισμούς ανάμεσα στις εικαστικές τέχνες, τον κινηματογράφο, την αρχιτεκτονική, την επιστήμη και τη χορογραφική έρευνα και έχουν παρουσιαστεί στο New Museum, Iόνιο Βουλή, Ντοκουμέντα, ΕΜΣΤ, Μουσείο Μπενάκη, στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο, Shunt Vaults Λονδίνο, Hunterian Museum Λονδίνο, French Institute, ICA, Historical Archives Museum, Place-London, Frieze London, Tate Modern, στο Δημόσιο Χώρο στη Βυρητό, στο Βουβάλειο Παρθεναγωγείο στην Ποθία Καλύμνου, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δήλου, το Ιστορικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών και το Ελληνικό Προξενείο Νέας Υόρκης.

Λίγα λόγια  για την εναρκτήρια έκθεση «The Right to Silence?» / «Το Δικαίωμα στη Σιωπή;»

Η έκθεση θίγει ζητήματα ποινικής δικαιοσύνης και στηρίζεται σε έρευνα και σε δύο παράλληλες ροές οι οποίες ασχολούνται με τα διαφορετικά γεωγραφικά και πολιτικά πλαίσια, εστιάζοντας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Την ομαδική έκθεση επιμελείται η Σωζήτα Γκουντούνα, ενώ συμμετέχει πλήθος διακεκριμένω Ελλήνων εικαστικών.
Το GREECE IN USA προσκάλεσε επίσης την καθηγήτρια και επιμελήτρια Thalia Vrachopoulos να ανταποκριθεί στο θέμα καλώντας εικαστικούς από την Ασία, και την επιμελήτρια Tressa Berman με έναν ιστορικό Αμερικανό καλλιτέχνη. Η πλατφόρμα του ‘Greece in USA’ προσκαλεί καλλιτέχνες, επιμελητές και ακαδημαϊκούς να ανταποκριθούν στο “The Right to Silence?/Δικαίωμα στη Σιωπή;” Οι επόμενες εκδηλώσεις σε άλλους πολιτιστικούς χώρους της Νέας Υόρκης θα ανακοινωθούν κατά τη διάρκεια του 2021.

View this post on Instagram

A post shared by Greece In USA (@greeceinus)

Το κείμενο της επιμελήτριας Σωζήτας Γκουντούνα για την έκθεση

Παρά το γεγονός ότι πολλές σύγχρονες εικαστικές συνθέσεις φαίνεται να αρνούνται την παρουσία του θεατή στη διάταξη τους, αυτό που έχει πρωταρχική σημασία για τον κανόνα (canon) της τέχνης σήμερα είναι ο διάλογος με τον θεατή. Η αναγνώριση της παρουσίας του θεατή και της «οπτικότητας» (θέασης) των έργων τέχνης έχει επίσης αποφασιστική συμβολή στο συνεχιζόμενο διάλογο για την αισθητική του μοντέρνου κινήματος.

Αλλά πώς μπορούν να δοκιμαστούν τα όρια αυτού του «κανόνα» σε σχέση με την ευρύτερη κοινωνία. Τι συμβαίνει όταν οι θεατές παραμένουν κρυμμένοι από το κοινό και δεν μπορούν να είναι σε κανέναν διάλογο με το έργο τέχνης. Όταν μπορούν να δουν μόνο ένα τοίχο κλεισμένοι σε ένα κύβο χωρίς παράθυρα ή όταν είναι καθισμένοι με δεμένα τα μάτια σε απόλυτη σιωπή, περιμένοντας έναν ανακριτή.

Συστατικό στοιχείο της φυλακής είναι η αποσιώπηση, η σίγαση της ζωής του κρατουμένου, συχνά της δικαιοσύνης, η σίγαση του πόνου ή της πολιτικής έκφρασης.

Η μαζική φυλάκιση έχει συζητηθεί ως προς τους βαθμούς μη/ορατότητας, αλλά όχι τόσο όσον αφορά στο φάσμα των διαδικασιών που αποκαλύπτουν το μεταίχμιο μεταξύ της αναπαράστασης της σιωπής και της ορατότητας.  Είναι η σιωπή συνδεδεμένη με το αόρατο σε μια σχέση αιτίας-αιτιατού;

Κρατούμενοι, πρώην κρατούμενοι, οι οικογένειές τους, κοινωνικοί ακτιβιστές, ακαδημαϊκοί και επαγγελματίες, ίδρυσαν τη δεκαετία του ’70 μια οργάνωση που αποσκοπούσε στη θεαματική αναμόρφωση του σωφρονιστικού συστήματος δίνοντας “φωνή” στα ίδια τα θεμέλια της φυλακής. Η οργάνωση ονομάστηκε GIP (ή Ομάδα Πληροφόρησης για τις Φυλακές) και είχε ως στόχο να αποκαλύψει στην κοινή γνώμη τις πραγματικές εμπειρίες των κρατουμένων.

Το καθεστώς της φυλάκισης ως σιωπηλός και αόρατος χώρος αμφισβητήθηκε και εξακολουθεί να αμφισβητείται σήμερα κυρίως από πρώην φυλακισμένους καλλιτέχνες που εργάζονται με κοινότητες που πλήττονται περισσότερο από το σωφρονιστικό σύστημα της Αμερικής και την αστυνόμευση για να εξετάσουν τις ιδιωτικοποιήσεις των φυλακών και την πολιτική οικονομία της μαζικής αύξησης του πληθυσμού κρατουμένων από τη δεκαετία του ’70 στις ΗΠΑ.

Η ομαδική έκθεση θα διερευνήσει το σωφρονιστικό σύστημα  προκειμένου να εξεταστεί εάν η τέχνη και η αισθητική μπορεί να σπάσει τη σιωπή σχετικά με τα κρίσιμα πολιτικά ζητήματα όπως η μαζική φυλάκιση και η μεταρρύθμιση της ποινικής δικαιοσύνης, καθώς και η διαφθορά / κακομεταχείριση και τα έμφυλα δικαιώματα και τα δικαιώματα των ανηλίκων στις φυλακές.

Η έκθεση θα εξετάσει επίσης τα ζητούμενα σε σχέση και με τα διεθνή διατάγματα για τον κορωνοϊό και τις προεκτάσεις του κατ’ οίκον περιορισμού.

Αναγνωρίζοντας τον αντίκτυπο των προγραμμάτων που ενθαρρύνουν το ευρύ κοινό να συνειδητοποιήσει με τους κρατούμενους μέσω της τέχνης ή τους τρόπους με τους οποίους η τέχνη μπορεί να θεραπεύσει τους φυλακισμένους, η έκθεση βασίζεται σε μορφές εκπροσώπησης που έχουν τη δυνατότητα να δείχνουν πέρα από τους εαυτούς τους στο μη αποδεκτό και το απρόσιτο.

View this post on Instagram

A post shared by Greece In USA (@greeceinus)