Γιάννης Σκαρίμπας : Τα γυρίζω ανάποδα για να σταθούνε όρθια

Σπασμένο καράβι

Σπασμένο καράβι νάμαι πέρα βαθιά

έτσι να ’μαι –

με χώρις κατάρτια με χώρις πανιά να κοιμάμαι.

Νάν’ αφράτος ο τόπος κι η ακτή νεκρική γύρω γύρω,

με κουφάρι γυρτό και με πλώρη εκεί που θα γείρω.

Νάν’ η θάλασσα άψυχη και τα ψάρια νεκρά

έτσι νάναι! –

και τα βράχια κατάπληκτα και τ’ αστέρια μακριά να κοιτάνε…

Δίχως χτύπο οι ώρες και οι μέρες θλιβές

δίχως χάρη –

κι έτσι κούφιο κι ακίνητο μες σε νύχτες βουβές το φεγγάρι.

Έτσι νάμαι καράβι γκρεμισμένο, νεκρό

έτσι να ’μαι –

σ’ αμμουδιά πεθαμένη και κούφιο νερό, να κοιμάμαι…

*Από την ποιητική συλλογή «Ουλαλούμ», 1936.

Ο λογοτέχνης (πεζογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας) Γιάννης Σκαρίμπας γεννήθηκε το 1893, με τις πληροφορίες ως προς τη γενέτειρά του να διίστανται.

Σύμφωνα με μια πρώτη εκδοχή, ο Σκαρίμπας γεννήθηκε στη γενέθλια γη της εύπορης μητέρας του, Ανδρομάχης Σκαρτσίλα, στο Αίγιο Αχαΐας.

Κατ’ άλλη πάλι εκδοχή, γενέτειρά του υπήρξε ο τόπος καταγωγής του πληβείου πατέρα του, Ευθύμιου Σκαρίμπα, η Αγία Ευθυμία Παρνασσίδας, όπου μάλιστα πέρασε ένα σημαντικό κομμάτι των δύο πρώτων δεκαετιών της ζωής του.

Αφού ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Ιτέα και στο Αίγιο, ο Σκαρίμπας έλαβε μέρος στο Β’ Βαλκανικό Πόλεμο και στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (μάλιστα, τραυματίστηκε στο Μακεδονικό Μέτωπο και παρασημοφορήθηκε).

Το 1919 έλαβε θέση εκτελωνιστή στο Τελωνείο Χαλκίδας και παράλληλα ενεγράφη στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, την οποία όμως εγκατέλειψε εντός ολίγου.

Το ίδιο έτος νυμφεύτηκε την Ελένη Κεφαλληνίτη, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά.

Από τις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 20ού αιώνα, και έχοντας πλέον ως μόνιμο αγκυροβόλιο τη λατρεμένη του Χαλκίδα, ο Σκαρίμπας άρχισε να καταγίνεται με τη γραφή, δημοσιεύοντας κείμενά του σε εφημερίδες με το ψευδώνυμο Κάλλις Εσπερινός.

Στο πλαίσιο της εντατικής ενασχόλησής του με τη λογοτεχνία στα μετέπειτα χρόνια, ο Σκαρίμπας, πνεύμα ανήσυχο και ανυπότακτο, δεν ακολούθησε την πεπατημένη, αλλά εντελώς διαφορετικούς συγγραφικούς δρόμους, επηρεασμένος από διάφορους μεγάλους συγγραφείς και τα σύγχρονα αισθητικά ρεύματα της Ευρώπης, αλλά και μαγεμένος από τον πλούτο της λαϊκής παράδοσης και την ομορφιά του δημοτικού τραγουδιού, που είχε γνωρίσει από μικρός στην Αγία Ευθυμία.

Ο Σκαρίμπας, που από χρονικής απόψεως τοποθετείται στη Γενιά του ’30, κατάφερε να ξεχωρίσει χάρη στην κοφτερή γραφή του και το εντελώς προσωπικό ύφος του.

Κύρια χαρακτηριστικά του έργου του είναι το ιδιότυπο —καθ’ όλα ανατρεπτικό— σύστημα γραφής, οι περίτεχνες αφηγηματικές εμπνεύσεις, ο σαρκασμός και η καυστικότητα, η ανάδειξη του παράδοξου και του παράλογου.

Μεταξύ άλλων διακρίσεων, ο Σκαρίμπας τιμήθηκε το 1976 με το Α’  Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για το αντιπολεμικό του αφήγημα «Φυγή προς τα εμπρός».

Ο Γιάννης Σκαρίμπας έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών, στις 21 Ιανουαρίου 1984.

Έκτοτε αναπαύεται κοντά στην είσοδο του κάστρου της Χαλκίδας (κάστρο Καράμπαμπα), αγναντεύοντας την πόλη που τόσο πολύ αγάπησε.

*Η φωτογραφία που περιλαμβάνεται στο παρόν άρθρο προέρχεται από τον εξαίρετο διαδικτυακό τόπο skarimpas.gr