Ο κοροναϊός θερίζει τη γενιά του baby-boom

Βαθιά ίχνη στη δημογραφική εικόνα και συνακόλουθα στην κοινωνία της Γαλλίας άφησε το 2020 η πανδημία της Covid-19. Έρευνα του ανεξάρτητου Ινστιτούτου ερευνών Insee έδειξε ότι τη χρονιά που πέρασε καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση θανάτων στη χώρα μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Συγκεκριμένα 667.400 Γάλλοι πολίτες έχασαν τη ζωή τους συνολικά (όχι μόνο από τον κορωνοϊό), 54.000 περισσότεροι συγκριτικά με το 2019.

Ουδέποτε εν καιρώ ειρήνης σημειώθηκαν τόσοι θάνατοι στη Γαλλία. Γεγονός που έχει σοβαρές επιπτώσεις στο προσδόκιμο ζωής των αρρένων Γάλλων, το οποίο υποχώρησε κατά 6 μήνες, στα 79,2 έτη. Για τις γυναίκες το προσδόκιμο μειώθηκε κατά 5 μήνες, στα 85,2 έτη. Η υποχώρηση συνολικά για το γαλλικό πληθυσμό ήταν διπλάσια από εκείνη που παρατηρήθηκε το 2015, όταν η χώρα επλήγη από ένα πρωτοφανές κύμα εποχικής γρίπης.

Ο αφανισμός των συνταξιούχων

«Η γενιά του baby-boom έχει γεράσει και είναι η πλέον ευάλωτη στον κορωνοϊό», σημείωσε η Σιλβί Λεμινές του Insee. Πρόκειται για την πολυπληθή δημογραφική ομάδα που συγκροτήθηκε από την έκρηξη των γεννήσεων που σημειώθηκε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου και αφορά τα άτομα που γεννήθηκαν από το 1946 έως το 1962.

Οι στατιστικές μελέτες του Ινστιτούτου είναι σαφείς: η αύξηση της θνησιμότητας που προκάλεσε ο κορωνοϊός αφορά μόνο τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Στις άλλες ηλικιακές ομάδες δεν καταγράφηκε σημαντική αύξηση των θανάτων τη χρονιά που πέρασε.

Για τις ηλικίες από 25 έως 49 ετών, μάλιστα, καταγράφηκε μείωση των θανάτων κατά 1% το 2020 συγκριτικά με το 2019 στη Γαλλία, ενώ για τους νέους κάτω των 25 ετών η μείωση των θανάτων έφθασε το 6%. Οι ειδικοί αποδίδουν τη θετική αυτή εξέλιξη στην καραντίνα και στην εκτίναξη της τηλεργασίας, που περιόρισε τις οδικές μετακινήσεις με αποτέλεσμα να μειωθούν θεαματικά τα τροχαία δυστυχήματα.

Συνολικά η αύξηση των θανάτων από όλες τις αιτίες κατά την περίοδο του πρώτου κύματος της πανδημίας (το Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2020 δηλαδή) έφθασε στη Γαλλία το 28% συγκριτικά με το μέσο όρο των αντίστοιχων μηνών την περίοδο 2016-2019. Πολύ μεγαλύτερα ήταν τα αντίστοιχα ποσοστά στη Βρετανία και το Βέλγιο (43%), στην Ιταλία (47%) και στην Ισπανία, όπου οι θάνατοι αυξήθηκαν κατά 70%!

Λιγότερες και οι γεννήσεις

Δεν είναι όμως μόνο οι θάνατοι που εκτινάχθηκαν λόγω της πανδημίας και των συνακόλουθων περιοριστικών μέτρων που έλαβαν για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας οι κυβερνήσεις. Μειώθηκαν σημαντικά οι γεννήσεις και ακόμα περισσότερο οι γάμοι. Εξέλιξη που εξουδετερώνει το όποιο δημοσιονομικό «όφελος» που θα μπορούσε να προκύψει στο μέλλον από τη μείωση (με τραγικά πρόωρο τρόπο ασφαλώς) του αριθμού των συνταξιούχων, καθώς περιορίζεται και ο αριθμός των μελλοντικών φορολογουμένων.

Στη Γαλλία ο αριθμός των γάμων που τελέστηκαν πέρυσι σημείωσε κάθετη πτώση 34% και περιορίστηκε στις 148.000 τελετές. Οι γεννήσεις περιορίστηκαν στις 740.000 και ήταν κατά 13.000 λιγότερες συγκριτικά με το 2019 και κατά… 79.000 λιγότερες συγκριτικά με το 2014.

Είναι πολύ ανησυχητική η διαπίστωση αυτή των ερευνητών του Insee για τη Γαλλία, τη χώρα που εδώ και δεκαετίες αποτελεί πρότυπο καθώς εμφανίζει τη δυναμικότερη δημογραφική εικόνα στην Ευρώπη, χάρη βεβαίως στην κοινωνική προστασία της μητρότητας και εν γένει στα γενναιόδωρα μέτρα πρόνοιας και τη μεγάλη στήριξη από το κράτος που απολαμβάνουν οι νέοι που αποφασίζουν να κάνουν παιδιά – και οι μονογονεϊκές οικογένειες.

Το φυσικό αποτέλεσμα της εξέλιξης αυτής (περισσότεροι θάνατοι, λιγότερες γεννήσεις) είναι να καταγραφεί το 2020 ως η χρονιά με τη μικρότερη αύξηση των γεννήσεων στη Γαλλία από το 1946, αν δεν συνυπολογιστεί η εισροή μεταναστών στη χώρα. Ο πληθυσμός της Γαλλίας την 1η Ιανουαρίου 2021 υπολογίστηκε στα 67,4 εκατομμύρια, αναφέρει η οικονομική εφημερίδα «Les Echos».