Πολωνία : Μια μυστική σοβιετική στρατιωτική βάση μετατρέπεται σε τουριστικό θέρετρο

Ορισμένοι την αποκαλούν «πόλη-φάντασμα», γιατί επί ολόκληρες δεκαετίες ήταν τόσο μυστική, που δεν υπήρχε καν στους χάρτες της περιοχής. Στην καρδιά του Ψυχρού Πολέμου, είναι πιθανό εκεί να κρυβόταν το φονικό οπλοστάσιο πυρηνικών της Σοβιετικής Ένωσης, ικανό να ισοπεδώσει ολόκληρες πρωτεύουσες.

Άλλοι την αποκαλούν «πολωνικό Τσέρνομπιλ», εξαιτίας του μανδύα μυστικότητας που καλύπτει τα ραδιενεργά της μυστήρια.

View this post on Instagram

A post shared by Borne Sulinowo (@pokoje_goscinne_pp)

Όμως πλέον, το Μπόρνε Σουλινόβο, στην πολωνική Δυτική Πομερανία, αναδύεται ως ένας γοητευτικός τουριστικός προορισμός για περιπετειώδεις ταξιδιώτες που θέλουν να εξερευνήσουν ένα πανέμορφο φυσικό τοπίο και ένα σχετικά άγνωστο σοβιετικό κέντρο με σκοτεινό παρελθόν.

Πέρσι, δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες του ΝΑΤΟ ξεχύθηκαν στην περιοχή, αξιοποιώντας την κάλυψη που τους πρόσφερε ένα τοπίο γεμάτο λίμνες και πυκνά δάση, για να πραγματοποιήσουν το Defender-Europe 20, που λέγεται ότι ήταν η μεγαλύτερη στρατιωτική άσκηση που πραγματοποιήθηκε στην ήπειρο τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια.

Μυστηριώδης πόλη

Πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η πρόσβαση στην τοποθεσία επιτρεπόταν μόνο σε όσους διέθεταν σχετική άδεια. Όλοι οι υπόλοιποι έμεναν μακριά και προσποιούνταν ότι δεν γνώριζαν καν για την ύπαρξή του. Έμενε κλειστό, κρυμμένο, και οι περισσότεροι προτιμούσαν να το αποφεύγουν.

Σχεδόν 12.000 σοβιετικοί στρατιώτες βρίσκονταν στη βάση του Μπόρνε Σουλινόβο κατά την κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου.

«Το μέρος ήταν ουσιαστικά ένα τεράστιο εργοτάξιο με στρατιώτες και στρατιωτικές εγκαταστάσεις», εξηγεί στο CNN ο Βίσλαου Μπάρτοσεκ, ιδιοκτήτης του τοπικού μουσείου της πόλης.

View this post on Instagram

A post shared by @gdyniaodpodworka

«Μετά το 1945, όταν οι Σοβιετικοί κατέλαβαν την περιοχή, το συγκρότημα έγινε μέρος των στρατιωτικών σχεδίων της Συμφωνίας της Βαρσοβίας, που συμπεριλάμβανε συχνές ασκήσεις προετοιμασίας των επίγειων και εναέριων δυνάμεων για μια δυτική εισβολή».

«Υπήρχε μόνο ένας δρόμος που έφτανε ως εδώ, μια σιδηροδρομική γραμμή που κατέληγε στη μυστηριώδη πόλη που κρυβόταν πίσω από ηλεκτροφόρους φράχτες».

Οι κάτοικοι των γύρω περιοχών, υποτίθεται ότι ήταν υπερβολικά τρομαγμένοι ακόμη και για να αναφερθούν στην πόλη.

Ακόμη, όμως, και πριν την άφιξη των Σοβιετικών, το Μπόρνε Σολινόβο αποτελούσε αποκλεισμένη ζώνη.

Πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η περιοχή ανήκε ακόμη στη Γερμανία, η πόλη ήταν γνωστή ως Γκρος Μπορν και λειτουργούσε ως στρατιωτική βάση και στρατόπεδο εκπαίδευσης. Ο Αδόλφος Χίτλερ είχε φωτογραφηθεί εκεί σε επίσκεψή του το 1938.

Το 1939, στρατιώτες υπό τις διαταγές του Στρατηγού Χάινζ Γκουντέριαν εισέβαλαν στην Πολωνία με ορμητήριο το Γκρος Μπορν, σε μια σύγκρουση που θα εξαπλωνόταν σε όλο τον κόσμο. Αργότερα, χρησιμοποιήθηκε για να στεγάσει αιχμαλώτους πολέμου.

View this post on Instagram

A post shared by bushmen 🇵🇱 (@bushmen78)

Οι Γερμανοί οικοδόμησαν το μεγαλύτερο μέρος των υποδομών που αργότερα θα χρησιμοποιούσαν οι Σοβιετικοί.

Με τις περιφράξεις να έχουν πέσει προ πολλού, τα εγκαταλειμμένα εδάφη είναι πια ανοιχτά για κάθε περίεργο επισκέπτη. Τα εναπομείναντα κτήρια, έχουν καλυφθεί από δέντρα και θάμνους που συχνά αναπτύσσονται μέσα από τους ίδιους τους σκελετούς τους.

Πλέον, το Μπόρνε Σουλινόβο είναι μια οικιστική περιοχή.

«Άνθρωποι έρχονταν εδώ από άλλα τμήματα της Πολωνίας επειδή τα διαμερίσματα εδώ ήταν πολύ φθηνά», εξηγεί ο Μπάρτοσεκ. Η πόλη σήμερα έχει 5.000 κατοίκους.

Ορισμένα από τα λειτουργικά κτίρια έχουν αποκατασταθεί στη διάρκεια των ετών. Ένα σοβιετικό νοσοκομείο παραμένει ακέραιο και έχει πια ανακαινιστεί.

Όμως τα σημάδια του παρελθόντος είναι ορατά σε όλη την πόλη. Υπάρχουν κτίρια αφημένα στη φθορά του χρόνου, με τους μαρμάρινους τοίχους τους να είναι το μόνο πράγμα που θυμίζει την παλιά τους δόξα.

View this post on Instagram

A post shared by Pomorze Zachodnie (@pomzachodnie)

Αν και η εικόνα της εγκατάλειψης είναι σαφής σε ορισμένα σημεία, η πόλη ελπίζει να προσελκύσει επενδυτές, πουλώντας τον εαυτό της ως εναλλακτικό προορισμό για τουρίστες που επιθυμούν να εξερευνήσουν τη φύση γύρω της –και ίσως να μάθουν λίγα πράγματα παραπάνω για τη σοβιετική της ιστορία.

Τα δάση της, γεμάτα οξιές και πεύκα, είναι σπαρμένα με λίμνες, ρυάκια και ποτάμια και ιδανικά για ποδηλασία και πεζοπορία στη διάρκεια του καλοκαιριού. Η άγρια ζωή της είναι επίσης πλούσια, έχοντας να επιδείξει αγριογούρουνα, ελάφια και φασιανούς.

Η σοβιετική ένωση είχε αρνηθεί καθέτως ότι αποθήκευε πυρηνικές κεφαλές στην περιοχή, όμως αρχαιολόγοι που εξερεύνησαν το μέρος μέσα από αρχεία και δορυφορικές εικόνες που ήταν μέχρι πρόσφατα απόρρητες και αποχαρακτηρίστηκαν, αλλά και μέσα από την ανάλυση των ίδιων των κτιρίων, διαφωνούν.

«Κάποια από τα τεράστια σιλό που φιλοξενούσαν τις πυρηνικές κεφαλές έχουν βρεθεί σε ένα χωριό κοντά στο Μπόρνε Σουλινόβο», σημειώνει ο Μπάρτοσεκ. «Στη διάρκεια της κομμουνιστικής περιόδου, η ζώνη αυτή ήταν από τις καλύτερα φυλασσόμενες μυστικές τοποθεσίες στην Ευρώπη».

Αυτοί οι αποθηκευτικοί χώροι τώρα είναι αφημένοι στην παραμέληση και τους βανδαλισμούς. Οι τσιμεντένιοι τοίχοι τους, καλυμμένοι με γκραφίτι, βρίσκονται σε εντυπωσιακά καλή κατάσταση, όμως άλλες εγκαταστάσεις ή έπιπλα έχουν χαθεί. Πλέον, οι αποθηκευτικοί χώροι είναι θαμμένοι κάτω από ένα παχύ στρώμα χώματος, που έχει πια καλυφθεί από γρασίδι.

View this post on Instagram

A post shared by Agnieszka Żyrek (@agnieszka.zyrek)

Ένας άλλος πρώην αποθηκευτικός χώρος, στο Ποντμπόρσκο, ένα χωριό λίγο βόρεια της πόλης, έχει μετατραπεί σε μουσείο, αφιερωμένο στη στρατιωτική παρουσία κατά τον Ψυχρό Πόλεμο.

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, όλοι οι χάρτες που κατέγραφαν την τοποθεσία της πόλης καταστράφηκαν.

Αρχαιολόγοι όπως ο Γκρέγκορζ Κιαρσις, του Ινστιτούτου Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων της Πολωνίας και συγγραφέας της πρώτης εις βάθος μελέτης του συγκροτήματος, είναι εκείνοι που ανακάλυψαν τις τοποθεσίες των σιλό.

Ο Κιάρσις στηρίχτηκε σε αποχαρακτηρισμένες δορυφορικές εικόνες της CIA, ραντάρ και ενδείξεις ραδιενέργειας. Σύμφωνα με την έρευνά του, η περιοχή δεν έχει μολυνθεί από ακτινοβολία.

Σήμερα, τα τεράστια, εγκαταλειμμένα και κατεστραμμένα κτίρια, χάσκουν άδεια.

Αν και τα δάση και οι λίμνες που τα περιτριγυρίζουν είναι ικανά να προσφέρουν χαλάρωση στον ταξιδιώτη, τα ερείπια που κάποτε στέγαζαν πυρηνικά, θα θυμίζουν για πάντα την αγωνία του Ψυχρού Πολέμου.

Με πληροφορίες από CNN