Συντάξεις : Ποιες μητέρες σώζονται και πώς από τα νέα όρια ηλικίας

Οι μητέρες που είναι γεννημένες μέχρι το 1970 προλαβαίνουν στις περισσότερες περιπτώσεις να υπαχθούν στα νέα μεταβατικά ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης που ισχύουν από 19/8/2015 και να «σωθούν» από τις ανατροπές που επέρχονται από το 2022.

Ως γνωστόν εφέτος κλείνουν τα «παράθυρα» που είχαν μείνει ανοικτά από το καλοκαίρι του 2015 και οδηγούν στη συνταξιοδότηση με ευνοϊκότερους όρους από τον γενικό κανόνα των 67 ετών. Οι ειδικοί ξεκαθαρίζουν ότι πρόκειται για τους λεγόμενους «παλαιούς ασφαλισμένους» – αυτοί που πρωτοασφαλίστηκαν πριν από το 1993 – και κατοχύρωναν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το 2012. Τονίζεται ότι τα ενδιάμεσα μεταβατικά όρια «διέσωσαν» περίπου 200.000 ασφαλισμένους από την «απότομη» αύξηση των ορίων ηλικίας όταν με τον μνημονιακό νόμο του 2015 τα όρια αυξήθηκαν έως και 17 χρόνια. Ωστόσο η μεταβατική προθεσμία εκπνέει την 1/1/2022 με αποτέλεσμα να «κλείνει η πόρτα» πρόωρης εξόδου στη συνταξιοδότηση. Από το 2022 υπάρχουν μόνο δύο επιλογές: για πλήρη σύνταξη τα όρια ηλικίας καθορίζονται στο 62ο έτος της ηλικίας (με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) ή στο 67ο έτος (με 15ετία ή 4.500 ημερομίσθια ασφάλισης), ενώ για μειωμένη το όριο είναι 62 ετών με 4.500 ημέρες ασφάλισης.

Εκτιμάται ότι φέτος θα είναι έτος φυγής στη σύνταξη. Από τη μία η πίεση της πανδημίας του κορωνοϊού και η ανάγκη αναζήτησης ασφάλειας και από την άλλη τα νέα αυξημένα όρια συνταξιοδότησης από το 2022, αλλά και τα νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Βρούτση (από 1-10-2019), αναμένεται να οδηγήσουν σε κύμα φυγής τόσο από τον ιδιωτικό, όσο και από τον δημόσιο τομέα. Πάντως θα πρέπει να διευκρινιστούν τα εξής:

1 Οι ασφαλισμένοι οι οποίοι μέχρι 31/12/21 έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (δηλαδή όριο ηλικίας και έτη ασφάλισης) δεν θίγονται από τις ρυθμίσεις που επιβάλλει η ισχύουσα νομοθεσία και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2022 οποτεδήποτε, χωρίς κανέναν περιορισμό.

2 Η κατάργηση αφορά όσους δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης, μέχρι 31/12/2021 (όριο ηλικίας και έτη ασφάλισης).

Ειδικά όσον αφορά τη συνταξιοδότηση των μητέρων τονίζονται τα εξής:

Ευνοϊκά όρια υπάρχουν κυρίως για τις μητέρες που είχαν τα 25 έτη σε ΔΕΚΟ – Τράπεζες και τα 18,3 έτη στο ΙΚΑ, με ανήλικο έως το 2012. Τα έτη αυτά συμπληρώνονται και με εξαγορά πλασματικού χρόνου από σπουδές και ανεργία, πλην χρόνου τέκνων. Εδώ επισημαίνεται ότι υπάρχει αδικία εις βάρος των μητέρων του ιδιωτικού τομέα που ασφαλίστηκαν πριν από το 1992, καθώς ο χρόνος τέκνων δεν τους επιτρέπεται να αναγνωριστεί ως πλασματικός για τη συνταξιοδότησή τους με διατάξεις ανήλικου τέκνου, όπως στον δημόσιο τομέα.

Ειδικότερα το συνταξιοδοτικό καθεστώς των μητέρων ανηλίκων έχει ως εξής:

1. ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Στον ιδιωτικό τομέα η πρόωρη έξοδος με ανήλικο τέκνο αφορά αποκλειστικά τις γυναίκες με 5.500 ένσημα (18,4 έτη) και ανήλικο την περίοδο 2010-12. Μάλιστα, αποκλειστικά όσες εργάζονταν ως μισθωτές και ήταν ασφαλισμένος στο ΙΚΑ (ή πριν στον ΟΑΕΕ και μεταγενέστερα στο ΙΚΑ, άρα μπορούν αν διεκδικήσουν την εφαρμογή των ευνοϊκών διατάξεων που ίσχυαν εκείνη την περίοδο για τις εργάτριες – υπαλλήλους).

– Με ανήλικο τέκνο το 2010 μια ασφαλισμένη του ΙΚΑ δικαιούται μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 50ού έτους μετά τις 18/8/15, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί φέτος (55ο).

– Με τη συμπλήρωση του 52ου το 2016 βγαίνει φέτος (56 και 9).

– Με τη συμπλήρωση του 55ου το 2018, μπορεί να εξέλθει στο 61ο έτος με όσα έτη (ένσημα) θα έχει τότε.

Επισημαίνεται ότι οι ασφαλισμένες στον ιδιωτικό τομέα δεν μπορούν να αναγνωρίσουν πλασματικά από τέκνα για την συμπλήρωση των 18,4 ετών, μπορούν όμως από άλλη πηγή (πτυχίο, ανεργία κ.ά.) για τα έτη 2011-12. Παράλληλα η ανηλικότητα των τέκνων εξαντλείται στην ημερομηνία γέννησης. Για παράδειγμα, ένα παιδί που γεννήθηκε στις 5/5/1993 ενηλικιώνεται στις 6/5/2011.

2.ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Οι μητέρες που είχαν 25ετία και ανήλικο τέκνο το 2010 και είχαν συμπληρώσει το 56 έτος ηλικίας τους μέχρι τις 18/8/2015 μπορούν να φύγουν με πλήρη σύνταξη. Αν το ηλικιακό όριο των 50 ετών συμπλήρωσαν μετά τις 18 Αυγούστου αλλά μέσα στο 2015, το νέο ηλικιακό όριο είναι το 55 έτος, δηλαδή μπορούν να φύγουν με πλήρη σύνταξη στα 55. Αν το συμπληρώσουν το 2016 πάνε 56 ετών και 9 μηνών. Αν το συμπλήρωσαν το 2017, πάνε 58 ετών και 5 μηνών. Επομένως, το αν κάποια ανήκει στην κατηγορία αυτή γυναικών στο Δημόσιο με 25ετία και ανήλικο μπορεί να ψάξει να το βρει με βάση την ημερομηνία γέννησής της. Στο Δημόσιο επίσης υπάρχει η δυνατότητα για μητέρες και πατέρες ανηλίκων που συμπληρώσουν 25ετία το 2011 να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη στα 56 έτη ηλικίας. Αν συμπληρώσουν 25ετία το 2012, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη στα 58 (αφορά και μητέρες και πατέρες ανηλίκων). Επισημαίνεται ότι υπάρχουν και τα πλασματικά χρόνια που μπορούν να κάποιοι να συμπληρώσουν την 25ετία. Υπάρχει ακόμη και η κατηγορία ανδρών και γυναικών της λεγόμενης 35ετίας.

Και εδώ σημασία έχει σε ποιο έτος συμπληρώνει ο ασφαλισμένος την 35ετία.

3. ΔΕΚΟ – ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Στα Ταμεία ΔΕΚΟ – Τραπεζών το ανήλικο χρειάζεται έως το 2012 και οι ασφαλισμένοι να έχουν 25ετία έως το 2012.