Διερευνητικές: Το παρασκήνιο της πρώτης συνάντησης – Πού στοχεύει η Άγκυρα – Ποια θα είναι η συνέχεια

Ως μήνυμα με κύριο αποδέκτη τις Βρυξέλλες -ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Μαρτίου- αλλά και τη νέα αμερικανική κυβέρνηση ερμηνεύεται η προσπάθεια της Τουρκίας να αναβαθμίσει τη σημασία των διερευνητικών επαφών, που άρχισαν ξανά χθες στην Κωνσταντινούπολη μετά από πέντε ολόκληρα χρόνια και ένα έτος κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δύο χωρών.

Αυτό το συμπέρασμα συνάγεται από την εκτός προγραμματισμού, αιφνίδια παρουσία του εξ απορρήτων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν στο τραπέζι του διαλόγου, κατά τη διάρκειας τρεισήμισι ωρών διπλωματική επαφή, που είχε χαρακτήρα αναγνωριστικό των θέσεων των δύο πλευρών.

Τόσο ο τόπος διεξαγωγής (τα ανάκτορα του Ντολμάμπαχτσε της Κωνσταντινούπολης, όπου στεγάζεται και γραφείο της τουρκικής προεδρίας) όσο και η συμμετοχή του Καλίν ως τοποτηρητή -γεγονός που επισκίασε τον διπλωμάτη και υφυπουργό Εξωτερικών, Σεντάτ Ονάλ- εκτιμάται ότι ήταν μηνύματα με κύριο αποδέκτη τις Βρυξέλλες, υποδηλώνοντας ότι η Άγκυρα στηρίζει έμπρακτα τον διάλογο και έχει διάθεση να τον συνεχίσει με στόχο την αποφυγή κυρώσεων στη Σύνοδο Κορυφής.

Το βλέμμα της τουρκικής κυβέρνησης, ωστόσο, βρίσκεται και προς την άλλη πλευρά του Ατλαντικού με απώτερο στόχο την άρση των αμερικανικών κυρώσεων για τους S-400.

Σε θερμό τόνο ήταν η ανάρτηση στο Twitter, του Καλίν στην οποία υπογραμμίζει ότι «υπό την ισχυρή ηγεσία» του Ερντογάν είναι δυνατό «να επιλυθούν όλα τα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου και του Αιγαίου και έχουμε τη βούληση για αυτό. Η περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα είναι προς το συμφέρον όλων».

Η ελληνική πλευρά δεν αντέδρασε στην αιφνίδια συμμετοχή του Καλίν ερμηνεύοντάς την ως επιθυμία του Ερντογάν να έχει απευθείας ενημέρωση χωρίς ενδιάμεσους.

Άλλωστε, ο κυβερνητικός εκπροσώπος Χρήστος Ταραντίλης όταν κλήθηκε να σχολιάσει αν επιχειρείται «μια μονομερής αναβάθμιση των συζητήσεων από την πλευρά της Τουρκίας» αρκέστηκε να απαντήσει ότι «όσον αφορά τον κ. Καλίν, δεν ορίζουμε εμείς τον τρόπο σύνθεσης της τουρκικής ομάδας».

Σύμφωνα με τουρκικές διπλωματικές πηγές στη χθεσινή συνάντηση έγινε αναφορά στα θέματα των προηγούμενων 60 γύρων διερευνητικών επαφών, στην τρέχουσα κατάσταση, τις τελευταίες εξελίξεις και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν στο μέλλον.

Η ελληνική αποστολή αναχώρησε από το Ντολμάμπαχτσε μετά από πάνω από τρεις και πλέον ώρες συνομιλιών, ενώ ήδη σχεδιάζεται ο επόμενος γύρος στην Αθήνα -πιθανότατα τέλη Φεβρουαρίου ή αρχές Μαρτίου- με ανοικτό το ενδεχόμενο να παραστεί στον διάλογο η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή, κατά το παράδειγμα του Καλίν.

Παρακολουθούν στενά ΗΠΑ και ΕΕ

Τις διερευνητικές παρακολουθούν στενά οι ΗΠΑ, που χαιρέτισαν την έναρξή τους αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία όπως όλα δείχνουν μεταθέτει για μετά τον Μάρτιο την επέκταση της λίστας των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Τουρκίας για τις παράνομες γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, καθώς και την παραβατική συμπεριφορά στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι διερευνητικές επαφές αλλά και η «επιχείρηση γοητείας» της Αγκυρας προς τις Βρυξέλλες βάζουν στον πάγο το ζήτημα, καθώς οι Ευρωπαίοι στέκονται στην καλή διάθεση που επιδεικνύει η Άγκυρα, παρόλο που κανείς δεν γνωρίζει αν και κατά πόσο θα έχει διάρκεια.

Όπως φάνηκε από τις δηλώσεις τους μετά το πέρας του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, το θέμα της επιβολής κυρώσεων απομακρύνεται ως προοπτική σε περίπτωση που η Άγκυρα υπερβεί ξανά τις κόκκινες γραμμές, καθώς η επανέναρξη των διερευνητικών ερμηνεύεται ως θετική εξέλιξη. Άλλωστε, όπως δήλωσε ο Χάικο Μάας «επί του παρόντος δεν υπάρχουν τουρκικά πλοία στις επίμαχες περιοχές στην Ανατολική Μεσόγειο».

Μπορέλ: Η λίστα κυρώσεων δεν είναι έτοιμη

Πιο διπλωματικός εμφανίστηκε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ.

Σε συνέντευξη Τύπου μετά το Συμβούλιο, σημείωσε ότι «συζητήσαμε τις σχέσεις μας με την Τουρκία, όπως προσδιορίστηκαν στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον περασμένο Δεκέμβριο, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων. Λάβαμε υπόψη το σημαντικό μήνυμα που έχει σταλεί έκτοτε από τις τουρκικές αρχές, καθώς και από τις κινήσεις που έχουν γίνει. Επαναβεβαιώνουμε τη σημασία των επαφών με την Τουρκία προκειμένου να προχωρήσουμε και να εδραιώσουμε τον διάλογο και τη συνεργασία».

Ο ίδιος χαρακτήρισε μάλιστα τις διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας «σημαντικό βήμα» προς αυτή την κατεύθυνση, επισημαίνοντας πως η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.

Παράλληλα, διαβεβαίωσε πως «θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας με την Τουρκία ενόψει της έκθεσης που θα παρουσιάσω στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον προσεχή Μάρτιο, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου αλλά και τις εξελίξεις των επόμενων εβδομάδων, σε κάθε πτυχή».

Ερωτηθείς δε για ενδεχόμενη επέκτασης της λίστας ονομάτων στον κατάλογο κυρώσεων κατά της Τουρκίας, ο ύπατος εκπρόσωπος είπε ότι «ο κατάλογος κυρώσεων δεν είναι ακόμη έτοιμος, αλλά δεν έχει παραμεριστεί. Οι εργασίες συνεχίζονται« πρόσθεσε.