Η μόδα ανακυκλώνεται και είναι περισσότερο οικολογική από ποτέ

Δεν είναι η πρώτη φορά που διαβάζετε την φράση «βιώσιμη μόδα» και ο Δημήτρης Γραμματικογιάννης μας εξήγησε πρόσφατα διάφορα σχετικά με το περίφημο και εξόχως μοντέρνο sustainability, εδώ, στο in.gr.

Η βιωσιμότητα στη βιομηχανία της μόδας ήταν κάποτε το επίκεντρο μόνο λίγων σχεδιαστών όπως η Stella McCartney και κάποιων, μετρημένων στα δάχτυλα, εταιρειών. Αυτή την περίοδο,όμως, οι παλιές-κλασικές και οι νέες μάρκες προσπαθούν να βελτιώσουν την διαδικασία παραγωγής ρούχων, αλλά και το πόσο ροπογόνα μπορεί να είναι η παραγωγή τους.

Από τη συνεργασία για τη δημιουργία βιοϊνών έως την κατασκευή φιλικών προς το περιβάλλον συνδετήρων ετικετών, ορισμένοι στον τομέα της ένδυσης συνεργάζονται με νεοσύστατες τεχνολογίες για να καθαρίσουν και να φρεσκάρουν τις ντουλάπες του κόσμου.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στον όγκο των ανεπιθύμητων ρούχων που καταλήγουν σε χώρους «υγειονομικής ταφής». Σύμφωνα με το Ίδρυμα Ellen MacArthur, το οποίο εργάζεται για την προώθηση της αειφορίας, η παραγωγή ενδυμάτων παγκοσμίως διπλασιάστηκε περίπου από το 2000 έως το 2015. Κατά την ίδια περίοδο, ο αριθμός φορών που φορούσε κανείς ένα ένδυμα μειώθηκε κατά 36 τοις εκατό. Περισσότερο πετάμε λοιπόν, παρά χρησιμοποιούμαι στ’ αλήθεια!

Κατά την ίδια περίπου περίοδο, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, αγοράστηκαν 60% περισσότερα ενδύματα, αλλά οι καταναλωτές τα κράτησαν για λιγότερο διάστημα από ό, τι συνήθως.

Ορισμένες εταιρείες, όπως η H&M, προσπαθούν να αυξήσουν τη βιωσιμότητά τους, ενθαρρύνοντας επίσης τους καταναλωτές να κρατήσουν τα ρούχα τους μακριά από τα σκουπίδια. Για παράδειγμα, στο κεντρικό κατάστημα της H&M στη Στοκχόλμη, οι πελάτες μπορούν να πληρώσουν ένα  ποσό για να μετατραπούν ανεπιθύμητα ρούχα σε νέα, μέσω μιας διαδικασίας που διαλύει τις παλιές ίνες και τις συνδυάζει με καινούργιες.

Η διαδικασία οκτώ βημάτων έχει σχεδιαστεί για να πει κάτι σημαντικό, όχι να…βγάλει κέρδος. «Θέλουμε να προσελκύσουμε τους πελάτες μας και να τους κάνουμε να καταλάβουν ότι τα δικά τους ρούχα έχουν αξία», δήλωσε ο Pascal Brun, επικεφαλής της αειφορίας της H&M.

View this post on Instagram

A post shared by H&M (@hm)

Μύλος πολτού, δέρμα μανιταριών και ανακυκλώσιμα παπούτσια

Αλλά η παραδοσιακή μηχανική ανακύκλωση που χρησιμοποιείται ευρύτερα έχει τα όριά της. «Παρά το ότι είναι λαμπερή και συνεχώς εξελισσόμενη η βιομηχανία μόδας είναι έξω, η αλυσίδα εφοδιασμού βασίστηκε συχνά σε εξοπλισμό του 19ου αιώνα», δήλωσε η Stacy Flynn, ιδρυτής της Evrnu, μιας νεοσύστατης εταιρείας που εδρεύει στο Σιάτλ. Εταιρείες όπως της κυρίας Flynn επιδιώκουν να μειώσουν τις ίνες στα βασικά χημικά συστατικά τους και να δημιουργήσουν νέες με λιγότερες επιπτώσεις.

Η διαδικασία, που ονομάζεται NuCycl, θα ενημερώσει το αρχικό βήμα ανακύκλωσης της ταξινόμησης, της ταξινόμησης και του τεμαχισμού του υφάσματος προσθέτοντας μια κάμερα που μπορεί να προσδιορίσει με ακρίβεια τη σύνθεση ενός υφάσματος. Διακοσμητική επένδυση, το περιεχόμενο της ετικέτας ή ακόμη και το νήμα που χρησιμοποιείται μπορεί να μειώσει την περιεκτικότητα σε βαμβάκι έως και 20 τοις εκατό.

«Είναι σαν τη διαφορά μεταξύ μαγειρέματος και ψησίματος – μπορείτε να παίξετε με τα συστατικά κατά το μαγείρεμα, αλλά με το ψήσιμο πρέπει να είστε ακριβείς», είπε η κα Flynn. «Είναι ο ίδιος τρόπος με τη χημική ανακύκλωση – αν γνωρίζετε τι έχετε, μπορείτε να βελτιστοποιήσετε τη διαδικασία.»

Η καρδιά της τεχνολογίας βρίσκεται στο επόμενο βήμα, στον μύλο πολτού, όπου το τεμαχισμένο ύφασμα διαλύεται και μετατρέπεται σε πολτό. Αυτός ο πολτός γίνεται ένα παχύ χαρτί, για να σταλεί στο επόμενο τμήμα της αλυσίδας εφοδιασμού κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, τους παραγωγούς ινών. Εκεί, επαναπολυμερίζεται η παραγωγή λυοκυττάρου.

Η Evrnu συνεργάστηκε με πολλές μάρκες, όπως η Adidas και η McCartney, για τη χρήση των ανακυκλωμένων ινών στα υφάσματά τους. «Όταν ο καταναλωτής τελειώσει με αυτό και θέλει να πετάξει τα ρούχα του, αυτά μπορούν στο σύνολό τους να επιστρέψουν στο σύστημα, να επαναπολυμεριστούν και να μετατραπούν σε κάτι νέο», είπε η κα Flynn.

Ένας άλλος τομέας ενδιαφέροντος περιλαμβάνει νέες ίνες και υλικά που βασίζονται σε προϊόντα που βρίσκονται στη φύση, αλλά δεν προέρχονται από ζώα.

Αρκετές εταιρείες, για παράδειγμα, αναπτύσσουν εναλλακτικές λύσεις έναντι του δέρματος, καθώς οι δορές είναι ιδιαίτερα προβληματικές, από τις αγελάδες που παράγουν μεθάνιο που τις παράγουν έως τις μεθόδους μαυρίσματος που συχνά περιλαμβάνουν τοξικές χημικές ουσίες όπως το χρώμιο. Το δέρμα vegan, παρά το φιλικό προς το περιβάλλον όνομα, δεν είναι καλύτερο επειδή χρησιμοποιεί πλαστικό, δήλωσε η Theanne Schiros, επιστήμονας υλικών και επίκουρος καθηγητής στο Fashion Institute of Technology της Νέας Υόρκης.

Μία εναλλακτική λύση είναι το δέρμα μανιταριών, το οποίο βασίζεται στο μυκήλιο ή στις ρίζες των μανιταριών, για να παράγει μια εναλλακτική, μη ζωική λύση. Το μυκήλιο χρησιμοποιείται για χιλιάδες χρόνια με διάφορους τρόπους, είπε ο Δρ Σίρος, ακόμη και για να ντύσει πληγές, αλλά οι επιχειρηματίες και οι σχεδιαστές έχουν ήδη ανεβάσει τον πύχη.

Εκτός από την Bolt Threads, που κέρδισε την προσοχή μας το περασμένο φθινόπωρο όταν ανακοίνωσε τα προϊόντα του και τη συνεργασία με αρκετούς σχεδιαστές, είναι κι άλλες εταιρείες, όπως η MycoWorks, που δημιουργούν «δερμάτινα» από το μυκήλιο.

View this post on Instagram

A post shared by Bolt Threads (@boltthreads)

Ο διευθύνων σύμβουλος της MycoWorks, Matthew Scullin, δήλωσε ότι ενώ η εταιρεία διερευνά τις χρήσεις στην ταπετσαρία αυτοκινήτων, η τρέχουσα έμφαση δόθηκε στα ενδύματα και τα υποδήματα.

H Dr. Schiros του F.I.T. είναι μέλος μιας ομάδας στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια που εργάζεται σε μια εναλλακτική λύση για βιολογικά δέρματα Το τελευταίο πρωτότυπο, είπε, είναι «ένα φυσικά βαμμένο πάνινο παπούτσι που αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας του Slow Factory’s One x One», αναφερόμενη στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό που λειτουργεί σε θέματα βιωσιμότητας και κλίματος.

Η πανδημία την ανάγκασε να εργαστεί από το σπίτι και όχι στο εργαστήριό της, αλλά  φαίνεται πως βρήκε μια έξυπνη λύση.

Χρησιμοποίησε το κατώφλι της για να δοκιμάσει πόσο καλά θα μπορούσε να καταρρεύσει το βιολογικό δέρμα που είχε υποστεί επεξεργασία με τη φυτική τεχνολογία μαυρίσματος – σε αυτήν την περίπτωση, η αποσύνθεση είναι καλό. Αφού έθαψε το δείγμα, δοκίμασε τη μάζα του υλικού, καθώς και το pH και τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους, για 60 ημέρες.

Το οικείο πείραμά της, είπε, διαπίστωσε ότι μετά από επτά ημέρες τα δείγματα είχαν εμφανώς υποβαθμιστεί, είχαν μικρότερο μέγεθος και είχαν χάσει πάνω από το 70% της μάζας τους.

H Δρ Schiros είναι επίσης συνιδρύτρια και επικεφαλής του επιστημονικού διευθυντή του Werewool, ο οποίος αναπτύσσει μια εναλλακτική λύση για μαλλί. Ξεκινώντας από τρεις πρώην μαθητές της στο F.I.T., η εταιρεία επιδιώκει να δημιουργήσει βιοαποικοδομήσιμες ίνες με βάση το DNA των πρωτεϊνών που υπάρχουν ήδη στη φύση.

Η Schiros έχει εργαστεί επίσης σε ένα νήμα με βάση τα φύκια, ένα project που αποτελεί μέρος του Κρατικού Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

«Εταιρείες που ελπίζουν να παρέχουν λύσεις «cradle to cradle» – ο όρος που χρησιμοποιείται για διαδικασίες που σκοπεύουν να διατηρήσουν τα υλικά σε μια κυκλική οικονομία, έχοντας υπόψη την τελική κατάσταση των υλικών κατά την έναρξη της διαδικασίας σχεδιασμού» : αυτή είναι η ιδέα πίσω από το Thousand Fell, κατασκευαστή υποδημάτων που χρησιμοποιεί κυρίως ανακυκλωμένα υλικά, δήλωσε ο συνιδρυτής της εταιρείας Chloe Songer.

View this post on Instagram

A post shared by Thousand Fell (@thousand_fell)

Το Thousand Fell θέλει επίσης να διευκολύνει τους καταναλωτές να ανακυκλώνουν τα παπούτσια τους. «Μπορείτε να κάνετε μια σπουδαία σχεδιαστική σκέψη και εξαιρετική παραγωγή, αλλά ,εάν δεν είστε έτοιμοι να ανακυκλώσετε ουσιαστικά το προϊόν, είναι λίγο μάταια όλα αυτά», δήλωσε ο συνιδρυτής της εταιρείας Stuart Ahlum. Για το σκοπό αυτό, το Νοέμβριο, η Thousand Fell συνεργάστηκε με την UPS για να προσφέρει στους καταναλωτές έναν ευκολότερο τρόπο ανακύκλωσης των φθαρμένων υποδημάτων τους.

Τελικά, αυτές οι εξελίξεις θα μεταμορφώσουν τον κόσμο της μόδας όσο οι πελάτες αγοράζουν. Η εμφάνιση και η αίσθηση – καθώς και η τιμή – πρέπει να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και τραβηχτικά για το κοινό. «Αν μπορούσαμε να φτιάξουμε ένα παπούτσι και να το πουλήσουμε 400 δολάρια, αλλά κανείς να μην το αγοράζει, χάνεται ο σκοπός», είπε ο κ. Ahlum.