Μετάλλαξη : Απλώνεται ο παραλλαγμένος ιός στην Ελλάδα, φόβος για τα νέα κρούσματα

Ηδη πολλοί θεωρούν ότι η μεγάλη μάχη θα δοθεί σε μερικές εβδομάδες απέναντι στον κοροναϊό που καθώς προσλαμβάνει μολυσματικές ιδιότητες γνωστές ως «Βρετανική μετάλλαξη», έχει θεμελιώσει προγεφυρώματα σε τρεις περιοχές της Ελλάδας.

Περισσότερο ανησυχητική είναι η άγνοια του πληθυσμιακού εύρους που η νέα μετάλλαξη έχει επιμολύνει. Δεν είναι μόνο ότι δεν γνωρίζουμε με σχετική ακρίβεια τον αριθμό των ενεργών κρουσμάτων του «παραδοσιακού» ιού στη χώρα μας, οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από 10.000 μέχρι και 50.000 ή 60.000 αλλά είναι κυρίως το γεγονός ότι ακόμη και αν ξέραμε πόσα κρούσματα είχαμε δεν θα ήμασταν σίγουροι για το μέγεθος εξάπλωσης της βρετανικής μετάλλαξης, λόγω της πιο εξειδικευμένης διεργασίας που απαιτεί ο εντοπισμός της.

Το σίγουρο είναι πως έχουν εντοπιστεί στην Ελλάδα πάνω από 30 περιπτώσεις του νέου παραλλαγμένου ιού ο οποίος κρίνοντας από τη συμπεριφορά που έχει επιδείξει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι περισσότερο μολυσματικός από την αρχική του μορφή και καταρχήν πιο θανατηφόρος. Είναι θέμα χρόνου σύμφωνα με ειδικούς το νέο στέλεχος να υποκαταστήσει το παλαιότερο και να επιδοθεί σε μία κούρσα μολυσματικότητας προσβάλλοντας οργανισμούς χωρίς ασπίδα προστασίας από κάποιο εμβόλιο.

Η καθηγήτρια Άννα Παπά Κονιδάρη, διευθύντρια του Α’ Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του ΑΠΘ, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας αλλά και της Ομάδας Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ, ανέφερε πως με την επανεξέταση των παλαιών δειγμάτων που έχουν διατηρηθεί στο εργαστήριο είναι σε εξέλιξη η προσπάθεια να εντοπιστεί πότε εισήλθε το βρετανικό στέλεχος στην Βόρεια Ελλάδα.

Και εκτίμησε δε πως «εφόσον πρόκειται για πολύ πιο μεταδοτικό στέλεχος και έχει εισέλθει στη χώρα, είναι πολύ πιθανόν και να επικρατήσει, σε κάποιο σημείο τα πιο πολλά θετικά δείγματα θα είναι του μεταλλαγμένου στελέχους, και γι’ αυτό είναι πολύ πιο έντονη και η ανάγκη να τηρούμε πιο αυστηρά και εντατικά τα μέτρα προφύλαξης, που όλοι γνωρίζουμε».

Ο συσχετισμός που υπάρχει κλείνει ακόμη περισσότερο το παράθυρο αισιοδοξίας. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ήδη ότι ο αριθμός των χωρών και εδαφών όπου έχει εντοπιστεί η βρετανική παραλλαγή του νέου κοροναϊού ανέρχονταν σε 70 έως τις 25 Ιανουαρίου, δέκα περισσότερες από τις 12 Ιανουαρίου. Ενώ αντιθέτως η έτερη νοτιοαφρικανική παραλλαγή του ιού, η οποία, όπως και η βρετανική, είναι πολύ πιο μεταδοτική από ό,τι το αρχικό στέλεχος του SARS-CoV-2, συνεχίζει να εξαπλώνεται και πλέον εντοπίζεται σε 31 χώρες και εδάφη, (8 χώρες παραπάνω).

Η εξάπλωση αυτή συμπίπτει χρονικά με τον αριθμό νεκρών παγκοσμίως από τον κοροναϊό που ανήλθε την Τρίτη σε 18.109. Σε διάστημα μίας εβδομάδας, ο πλανήτης μετρά 101.366 θανάτους, δηλαδή 14.000 νεκρούς κατά μέσο όρο κάθε ημέρα. Είναι η εβδομάδα με τους περισσότερους νεκρούς από την αρχή της πανδημίας.

Γίνεται σαφές ότι από τις αρχές Ιανουαρίου, τα ποσοστά θνητότητας επιταχύνονται, οι θάνατοι σε ημερήσια βάση αυξάνονται και η καμπύλη ανέρχεται σε όλο και υψηλότερα επίπεδα. Στα τέλη Νοεμβρίου, ο πλανήτης ξεπέρασε το όριο των 10.000 θανάτων ημερησίως. Κατόπιν, τις 11.000 στα μέσα Δεκεμβρίου, τις 12.000 στις 8 Ιανουαρίου, τις 13.000 τρεις ημέρες αργότερα για να φθάσει στην υπάρχουσα καμπύλη των 14.000 ημερήσιων θανάτων από τις 22 Ιανουαρίου.

Η Βρετανική μετάλλαξη αποδεικνύει καθημερινά ότι δυστυχώς για τον άνθρωπο αποτελεί μια επιτυχημένη εξελικτική δοκιμή που δεν προέκυψε για να ολοκληρώσει σύντομα τον κύκλο της ζωής της. Η συγκυρία των τελευταίων εβδομάδων όπου οι δόσεις των εμβολίων δεν καταφθάνουν σε κάθε σημείο του πλανήτη με τον ρυθμό που πρέπει για να υφάνουν το τείχος ανοσίας, αφήνει απροστάτευτο το δρόμο της διασποράς.

Κυβερνήσεις ευρωπαϊκών κρατών γράφουν και σβήνουν πάνω σε σενάρια καθολικής άμυνας απέναντι στον μεταλλαγμένο εισβολέα, αναλύονται σχέδια αυστηρότερων περιοριστικών μέτρων, πτήσεις σταματούν, σύνορα κλείνουν, ενώ ο χρόνος πιέζει αφόρητα τα συστήματα υγείας και τις ΜΕΘ.

Ο καθηγητής Μικροβιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Αλκιβιάδης Βατόπουλος  δεν κρύβει την ανησυχία του όταν λέει  ότι το βλέμμα των μελών της Επιτροπής είναι στραμμένο στον δείκτη Rt (ενεργό αριθμό αναπαραγωγής). Τις τελευταίες δύο εβδομάδας έχει καταγραφεί μια μικρή (πλην όμως όχι αμελητέα) αύξηση. Συγκεκριμένα ο κρίσιμος δείκτης σκαρφάλωσε από το 0,77 στο 0,87 στο σύνολο της επικράτειας.

Ωστόσο, αυτό που προβληματίζει τον κ. Βατόπουλο είναι τα μεταλλαγμένα στελέχη του SARS-CoV-2 και η επίπτωσή τους στην επιδημιολογική εικόνα: «Τις τελευταίες ημέρες η παρακολούθηση του φαινομένου γίνεται με πιο εντατικούς ρυθμούς που ενδεχομένως θα μας επιτρέψουν να έχουμε μία πιο καθαρή εκτίμηση για το εύρος της διασποράς τους στην κοινότητα. Το ζητούμενο είναι εάν θα επαληθευθεί ότι τα νέα στελέχη είναι πιο μεταδοτικά».

Οι πιο απαισιόδοξοι επιστήμονες εκτιμούν ότι έστω και με καθυστέρηση μερικών εβδομάδων η Ελλάδα θα ακολουθήσει το ευρωπαϊκό παράδειγμα της έξαρσης μεταδόσεων. «Βλέπουμε ήδη χειρότερα επιδημιολογικά δεδομένα στις περιοχές όπου αρχίζουν να κυριαρχούν πιο μεταδοτικά στελέχη του κορωνοϊού» προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα η διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, Αντρεα Αμον.

«Τα περισσότερα κρούσματα οδηγούν σε περισσότερες νοσηλείες και περισσότερους θανάτους σε όλες τις ηλικιακές ομάδες», πρόσθεσε. Καθησυχαστικός, εντούτοις, εμφανίζεται ο επίκουρος καθηγητής Γκίκας Μαγιορκίνης, καθώς έπειτα από ανάλυση των επιδημιολογικών δεδομένων στη Μεγάλη Βρετανία καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: «Σίγουρα, η αυξημένη μετάδοση είναι μία υπόθεση που είναι πιθανό να ισχύει, αλλά ακόμα και έτσι να είναι δεν είδαμε το στέλεχος να προκαλεί τρίτα κύματα σε όλη τη χώρα, παρά μόνο σε τρεις περιοχές που είναι η μία δίπλα στην άλλη και προφανώς πρόκειται για τοπική συσχετιζόμενη διασπορά».

Στον χάρτη του επιδημικού κινδύνου για ακόμη μία φορά τα σύννεφα πυκνώνουν πάνω από την Αττική. Μέσα σε δυο μέρες εντοπίστηκαν 826 μολύνσεις. Το κέντρο της Αθήνας είναι το σημείο βρασμού όπου ανιχνεύτηκαν 217 κρούσματα τις δυο τελευταίες μέρες. Στα βόρεια του νομού καταγράφτηκαν 152 και 120 στα δυτικά. Στα νοσοκομεία της χώρας έγιναν 150 εισαγωγές ασθενών με κοροναϊό. Οι μισές ήταν στην Αθήνα. Αν η μετάλλαξη ξεσπάσει στο λεκανοπέδιο το ωστικό κύμα θα ισοπεδώσει τα πάντα.

Από τις χιλιάδες τεστ που γίνονται καθημερινά το 2.7% είναι θετικά. Παλιότερα ήμασταν στο 2%. Το 4% σημαίνει γενικευμένο συναγερμό. Η επιδημική εικόνα έχει χειροτερεύσει.

Ο Νίκος Παπαϊωάννου, πρύτανης του ΑΠΘ και επιστημονικά υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος ανίχνευσης ιικού φορτίου στα λύματα τονίζει πως «η επιβεβαίωση κρουσμάτων στη Βόρεια Ελλάδα με το μεταλλαγμένο βρετανικό στέλεχος του ιού είναι μία εξέλιξη, αναμενόμενη μεν, καθότι είναι πολύ πιο μεταδοτικό, ανησυχητική δε για την πορεία της πανδημίας και στην πόλη» και γι’ αυτό «θα πρέπει να μας θέσει σε συναγερμό για την απαρέγκλιτη τήρηση των μέτρων πρόληψης και αυτοπροστασίας».

«Στον παραμικρό εφησυχασμό είναι πολύ εύκολο να ανατραπούν τα πάντα, κρίνοντας από το τι συμβαίνει στην Κεντρική Ευρώπη και πόσο πιο εύκολα μεταδίδεται το μεταλλαγμένο στέλεχος και με τι ρυθμό εξαπλώνεται στον πληθυσμό», πρόσθεσε.