Απώλεια εσόδων πάνω από 2 δισ. ευρώ για τους 20 πλουσιότερους ποδοσφαιρικούς συλλόγους εξαιτίας της πανδημίας

Απώλεια εσόδων άνω των 2 δισ. ευρώ, εξαιτίας της πανδημίας του κοροναϊού προβλέπεται ότι θα υποστούν έως το τέλος της σεζόν 2020-21 οι 20 ισχυρότεροι οικονομικά σύλλογοι του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, σύμφωνα με τη μελέτη που πραγματοποίησε το Sports Business Group της Deloitte.

Όπως αναφέρεται στην 24^η έκδοση του Deloitte Football Money League οι σύλλογοι με τα υψηλότερα έσοδα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο (γνωστοί ως «Money League») κατά τη διάρκεια της σεζόν 2019-20 είχαν έσοδα 8,2 δισ. ευρώ, χαμηλότερα κατά 12% σε σύγκριση με το έτος 2018-19 (9,3 δισ. ευρώ).

Η μείωση αυτή οφείλεται στους εξής παράγοντες:

• Την μείωση κατά 937 εκατ. ευρώ (23%) στα έσοδα από ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις, κυρίως λόγω της αναβαλλόμενης είσπραξης εσόδων και τις επιστροφές προς τους παρόχους ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης αγώνων
• Την μείωση της τάξης των 257 εκατ. ευρώ (17%) στα έσοδα από πωλήσεις εισιτηρίων και
• Με αντιστάθμισμα την αύξηση κατά 105 εκατ. ευρώ (3%) στα εμπορικά έσοδα
• Ο μέσος όρος των εσόδων που προέκυψαν κατά το έτος 2019/20 στους 20 κορυφαίους συλλόγους του Money League ήταν 409 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με τα 464 εκατ. ευρώ που σημειώθηκαν το έτος 2018/19. Σε παρόμοια επίπεδα κυμαίνονταν τα έσοδα της σεζόν 2017/18.
• Μέχρι τώρα η επιστροφή χρηματικών ποσών σε παρόχους μετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων για τα πέντε μεγάλα πρωταθλήματα και την UEFA ανέρχεται συνολικά σε περίπου 1,2 δισ. ευρώ. Μεγάλο μέρος αυτών αφορά στους συλλόγους του Money League.
• Τα έσοδα των συλλόγων του Money League από πωλήσεις εισιτηρίων είναι σχεδόν μηδενικά από τον Μάρτιο 2020 και δεν αναμένεται ότι θα υπάρχει επιστροφή οπαδών σε σημαντικό βαθμό για όλη τη σεζόν 2021.

Άνω – κάτω η σεζόν λόγω κοροναϊού

Υπό κανονικές συνθήκες, η λήξη του οικονομικού έτους των συλλόγων αντιστοιχεί στη λήξη της ποδοσφαιρικής σεζόν για κάθε χώρα (Μάιος ή Ιούνιος για τα περισσότερα Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα). Η διακεκομμένη ποδοσφαιρική σεζόν 2019/20 και οι διαφορές μεταξύ πρωταθλημάτων, παρόχων μετάδοσης και εμπορικών εταίρων είχαν ως αποτέλεσμα τον διαχωρισμό των εσόδων των συλλόγων για τη σεζόν 2019/20 σε δύο οικονομικά έτη, το 2020 και το 2021. Η έκθεση της Deloitte στο φετινό Money League επικεντρώνεται στο οικονομικό έτος που έληξε το 2020.

Η χρονική μεταφορά και η οριστική απώλεια εσόδων (ιδίως των εσόδων από τους αγώνες, αλλά και την επιστροφή χρηματικών ποσών για τα δικαιώματα μετάδοσης) είχαν ως αποτέλεσμα τη συνολική μείωση εσόδων για τη χρήση. Συγκεκριμένα για τους περισσότερους συλλόγους στη σεζόν 2019/20 τα έσοδα ενός σχεδόν τριμήνου που περιλαμβάνονται στο οικονομικό έτος που έληξε το 2020 μεταφέρθηκαν στο οικονομικό έτος που έληξε το 2021, με αποτέλεσμα το 2021 να έχει έσοδα ενός επιπλέον τριμήνου.

Ο Dan Jones, Partner του Sports Business Group της Deloitte, σχολίασε: «Τα πρωταθλήματα σε όλο τον κόσμο αντιμετώπισαν με διαφορετικό τρόπο τις προκλήσεις: είτε με αναβολή, είτε με την ανάδειξη πρωταθλητού με υιοθέτηση διαφορετικής μεθοδολογίας, είτε με οριστική ακύρωση».

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κατά την περίοδο αυτή η βιομηχανία του ποδοσφαίρου δοκιμάζεται σημαντικά. Η απουσία οπαδών, η αναβολή και η ακύρωση των αγώνων, η μείωση μεταδόσεων αγώνων και η ανάγκη ικανοποίησης των εμπορικών εταίρων έχουν επηρεάσει σημαντικά τη συγκρότηση του Football Money League του 2021. Ως αποτέλεσμα, η σύγκριση της σχετικής οικονομικής απόδοσης μεταξύ των συλλόγων στο φετινό Money League είναι πιο δύσκολη από το παρελθόν».

Ο κος Jones πρόσθεσε: «Ενώ κανένας ποδοσφαιρικός σύλλογος δεν είναι άτρωτος στις προκλήσεις του COVID-19, και υπάρχουν σύλλογοι που έχουν υποφέρει περισσότερο, οι σύλλογοι του Money League έχουν παρουσιάσει τη μεγαλύτερη οικονομική ζημιά σε μετρήσιμους όρους. Στη φετινή έκδοση, οι κορυφαίοι 20 σύλλογοι απέφεραν κατά μέσο όρο 409 εκατ. ευρώ ανά σύλλογο, σημειώνοντας έτσι μείωση της τάξης των 55 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2018/19 (464 εκατ. ευρώ ανά σύλλογο)».

«Η ασφαλής επιστροφή σημαντικού αριθμού οπαδών στα γήπεδα είναι μία από τις βασικότερες προτεραιότητες για το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Τα έσοδα από πωλήσεις εισιτηρίων αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο του επιχειρηματικού μοντέλου ενός συλλόγου και συμβάλλουν στην προώθηση άλλων κερδοφόρων δραστηριοτήτων. Η απουσία των οπαδών θα φανεί στο Money League του επόμενου έτους. Το τελικό μέγεθος του οικονομικού αντίκτυπου της πανδημίας στο ποδόσφαιρο θα εξαρτηθεί, σε μεγάλο βαθμό, από το χρονοδιάγραμμα και την κλίμακα της επιστροφής των οπαδών».

Οι σύλλογοι αναλυτικά

Παρά τις πολύ διαφορετικές συνθήκες στα πρωταθλήματα της σεζόν 2019/20, η σύνθεση του Money League παρέμεινε σε γενικές γραμμές σύμφωνη με τα προηγούμενα χρόνια. Οι πρώτοι δέκα παραμένουν αμετάβλητοι, ενώ 18 από τους 20 συλλόγους ήταν παρόντες στο Money League του περασμένου έτους.

Η Μπαρτσελόνα (1^η – 715,1 εκατ. ευρώ) και η Ρεάλ Μαδρίτης (2^η – 714,9 εκατ. ευρώ) παρέμειναν στην κορυφή του Money League της φετινής χρονιάς, με τη διαφορά μεταξύ των δύο να ανέρχεται σε μόλις 0,2 εκατ. ευρώ, το μικρότερο στην ιστορία του Money League.

Η Μπαρτσελόνα υπέστη τη δεύτερη μεγαλύτερη πτώση εσόδων σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο σύλλογο του Money League, μετά το ρεκόρ της χρονιάς 2018/19 όταν έγινε ο πρώτος σύλλογος που έσπασε το φράγμα εσόδων των 800 εκατ. ευρώ (840,8 εκατ. ευρώ).

Στη Ρεάλ Μαδρίτης η μείωση των εσόδων ήταν μικρότερη. Ο σύλλογος πέτυχε 28,1 εκατ. ευρώ (8%) αύξηση στα εμπορικά έσοδα ακολουθώντας τη στρατηγική βασικών συνεργασιών και μεταφέροντας in-house πιο πολλές δραστηριότητες.

Η Μπάγερν Μονάχου (634,1 εκατ. ευρώ) ανήλθε στην τρίτη θέση στο φετινό Money League. Για πρώτη φορά από το 2013/14 τοποθετείται στους τρείς πρώτους. Ο σύλλογος είχε τη μικρότερη μείωση εσόδων (4%) από τους δέκα κορυφαίους του Money League, επωφελούμενος από το γεγονός ότι ήταν σε θέση να αναγνωρίσει όλα τα εγχώρια έσοδα από μεταδόσεις κατά το οικονομικό έτος που έληξε το 2020, λόγω της εσπευσμένης ολοκλήρωσης της σεζόν της Bundesliga.

Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με έσοδα ύψους 580,4 εκατ. ευρώ (509 εκατ. λίρες) βρίσκεται στην τέταρτη θέση. Τα έσοδα του συλλόγου μειώθηκαν κατά 131,1 εκατ. ευρώ (118,1 εκατ. λίρες, ήτοι 19%) σε σχέση με πέρυσι, και αυτή ήταν η μεγαλύτερη ετήσια μείωση εσόδων που παρατηρήθηκε στο Money League φέτος. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι Κόκκινοι Διάβολοι δεν συμμετείχαν στην UEFA Champions League του 2019/20, καθώς και ότι επηρεάστηκαν από την απουσία εσόδων από αγώνες και την επιστροφή εσόδων από ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις.

Από την άλλη πλευρά, η Λίβερπουλ εντάχθηκε στους πέντε πρώτους για πρώτη φορά από το 2001/02 με έσοδα 558,6 εκατ. ευρώ (489,9 εκατ. λίρες). Η επιτυχία του συλλόγου στο γήπεδο τα τελευταία χρόνια συνεχίζει να τροφοδοτεί την οικονομική ανάπτυξη με τα οικονομικά οφέλη που απορρέουν από την επιτυχία της στο Premier League να αποτυπώνονται στα οικονομικά έτη που λήγουν το 2020 και το 2021.

Μάντσεστερ Σίτι (6^η – 549,2 εκατ. ευρώ / 481,6 εκατ. λίρες), Παρί Σεν Ζερμέν, (7^η – 540,6 εκατ. Ευρώ) Τσέλσι (8^η 469,7 εκατ. ευρώ / 411,9 εκατ. λίρες), Τότεναμ Χότσπερ (9^η – 445,7 εκατ. ευρώ / 390,9 εκατ. λίρες) ) και η Γιουβέντους (10^η – 397,9 εκατ. ευρώ) αποτελούν τους υπόλοιπους των δέκα πρώτων συλλόγων.

18 από τους 20 συλλόγους ήταν επίσης παρόντες στην περσινή έκδοση – με τη Ζενίτ (15^η – 236,5 εκατ. ευρώ) και την Άιντραχτ Φρανκφούρτης (20^η – 174 εκατ. ευρώ) να αντικαθιστούν τη Ρόμα και τη Γουέστ Χαμ Γιουνάιτεντ. Τα έσοδα της Ζενίτ ενισχύθηκαν από τη συμμετοχή στο Champions League τη σεζόν 2019/20 και επωφελήθηκαν από το τέλος του ημερολογιακού έτους (έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019). Ως εκ τούτου, τα έσοδά τους για την περίοδο δεν επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την πανδημία, ενώ η ολοκλήρωση της σεζόν της Bundesliga εντός του οικονομικού έτους βοήθησε την Άιντραχτ Φρανκφούρτης να εισαχθεί στο Money League των 20 πρώτων για πρώτη φορά.

Μόνο δύο σύλλογοι μεταξύ των 20 πρώτων του Money League, η Ζενίτ και η Έβερτον (17^η – 212 εκατ. ευρώ / 185,9 εκατ. λίρες) σημείωσαν αύξηση των εσόδων σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Η οριακή αύξηση των εσόδων της Έβερτον δημιουργήθηκε από τα εμπορικά έσοδα του συλλόγου που υπερδιπλασιάστηκαν σε 86,7 εκατ. ευρώ (76 εκατ. λίρες). Αυτή ήταν η μεγαλύτερη αύξηση (104%) που σημειώθηκε σε εμπορικά έσοδα σε όλους τους συλλόγους του Money League.

Ο κος Tim Bridge, Director του Sports Business Group της Deloitte, σχολίασε: «Η πανδημία COVID-19 έδωσε ώθηση στους συλλόγους να επανεξετάσουν και να αναπροσαρμόσουν τους ευρύτερους στρατηγικούς τους στόχους και τα επιχειρηματικά μοντέλα τους για να εξασφαλίσουν μια ισχυρή ανάκαμψη από την τρέχουσα κατάσταση».

«Συγκεκριμένα, η στροφή της προσοχής τόσο στις εσωτερικές όσο και στις εξωτερικές ψηφιακές δυνατότητες έχει επιταχυνθεί, καθώς η ψηφιακή επικοινωνία έχει γίνει ο κυρίαρχος τρόπος με τον οποίο οι σύλλογοι μπορούν να επικοινωνήσουν με τους υπαλλήλους και τους οπαδούς τους. Οι πιο ευέλικτοι και καινοτόμοι σύλλογοι θα είναι σε καλύτερη θέση ώστε να προσφέρουν τη μεγαλύτερη αξία στους ενδιαφερόμενους (μετόχους, οπαδούς και εμπορικούς εταίρους) και θα ανταμειφθούν με την ταχύτερη και ισχυρότερη ανάκαμψη».

Προοπτικές

Το Deloitte’s Sports Business Group εκτιμά ότι οι φετινοί σύλλογοι του Money League θα έχουν χάσει πάνω από 2 εκατ. ευρώ έσοδα μέχρι το τέλος της περιόδου 2020/2021. Η εκτίμηση αυτή περιλαμβάνει ποσά που χάθηκαν κατά την περίοδο 2019/20 ως συνέπεια της πανδημίας COVID-19 κυρίως εξαιτίας των παρακάτω παραγόντων:

• Τα έσοδα των συλλόγων Money League από τις πωλήσεις εισιτηρίων είναι σχεδόν μηδενικά από τον Μάρτιο 2020 και ύστερα, ενώ αισθητά μειωμένη είναι και η παρουσία των οπαδών.
• Η μείωση των εσόδων μετάδοσης των κορυφαίων πέντε πρωταθλημάτων και της UEFA φτάνουν σχεδόν το 1,2 δισ. ευρώ μεγάλο μέρος του οποίου αφορά τους συλλόγους του Money League.
• Η χαμένη δυναμική να συνεχιστεί η τροχιά ανάπτυξης του ποδοσφαίρου.

Ο κος Jones κατέληξε: «Πιστεύουμε ακράδαντα στην θεμελιώδη αξία του ποδοσφαίρου για τους οπαδούς, τους παρόχους ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης των αγώνων και τους εμπορικούς εταίρους. Είμαστε αισιόδοξοι για την ανθεκτικότητα της βιομηχανίας του ποδοσφαίρου και αναμένουμε την ανάκαμψη τα επόμενα χρόνια».

«Τα γεγονότα τις περσινής χρονιάς έθεσαν προκλήσεις στην ικανότητα των συλλόγων να αυξήσουν τα έσοδά τους. Οι όποιες βραχυπρόθεσμες φιλοδοξίες που είχαν θα επιτευχθούν μόνο ως μεσοπρόθεσμοι στόχοι όταν επιστρέψουν οι οπαδοί στα γήπεδα και αρχίσει να ανακάμπτει η  παγκόσμια οικονομία από την επίδραση της πανδημίας».

«Οι οικονομικές επιπτώσεις της νόσου COVID-19 μπορεί να μην αποτυπωθούν στην πραγματική τους διάσταση τα επόμενα χρόνια, καθώς η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα θα οδηγήσει τους υφιστάμενους και δυνητικούς παρόχους ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης αγώνων και τους εμπορικούς εταίρους να σκεφτούν πιο συντηρητικά την όποια επένδυση στο χώρο του αθλητισμού. Θετικό ωστόσο παραμένει για τους συλλόγους του Football Money League το γεγονός ότι η πανδημία ανέδειξε την σημασία του αθλητισμού στις τοπικές κοινωνίες και ευρύτερα στην κοινωνία, ενδυναμώνοντας έτσι την αξία στους παρόχους ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης και των χορηγών».

Ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει τις συνέπειες του COVID-19 στο έτος 2019/20, καθώς και τις οικονομικές συνέπειες στα δικαιώματα μετάδοσης των πρωταθλημάτων του Football Money League που περιλαμβάνουν συλλόγους

Ολόκληρη η έκθεση Deloitte Football Money League, εδώ: www.deloitte.co.uk/dfml.