Η αμερικανική δημοκρατία είναι σίγουρα η μεγαλύτερη και ίσως η ισχυρότερη στον κόσμο. Το απέδειξε μόλις προχθές, με τον τρόπο που επικράτησε απέναντι στην πρωτοφανή δοκιμασία στην οποία την έθεσε ο πρώην πρόεδρος της χώρας Τραμπ. Αν εξαιρέσει κανείς μία μικρή μάζα εσωτερικών τρομοκρατών που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο, ουδείς άλλος τον ακολούθησε στην πορεία συνταγματικής εκτροπής. Γι’ αυτό και ήταν τελικά, ευτυχώς, μία απόπειρα – οπερέτα. Πιο πριν, ο πρώην πρόεδρος προσπάθησε συστηματικά και για ικανό διάστημα να εμπλέξει σημαντικούς παράγοντες του αμερικανικού δημόσιου βίου, όπως και θεσμούς και όργανα του κράτους. Και απέτυχε παταγωδώς. Γι’ αυτό και κατέληξε στην οπερέτα του Καπιτωλίου: επειδή τα άλλα, τα σημαντικά, δεν του είχαν βγει. Η δημοκρατία στην Αμερική αποδείχθηκε ισχυρή. Επεβίωσε της πρόκλησης. Ομως υπάρχει και κάτι που δεν είναι ή, τουλάχιστον, δεν ήταν μέχρι προχθές: έμπειρη σε τέτοιες κρίσεις. Μπορεί να είναι ψημένη σε πάρα πολλά, να έχει εμπλακεί σε κάθε είδους κρίσεις ανά τον κόσμο, αλλά, ως προς τις εσωτερικές κρίσεις ευστάθειας του πολιτεύματος, υπήρξε παρθένα. Και αυτό είναι που άλλαξε πραγματικά μετά το Καπιτώλιο: δεν είναι πια.

Αν στην Ουάσιγκτον διέθεταν πολλοστημόριο της πικρής ελληνικής εμπειρίας στο επίπεδο των κρίσεων δημοκρατίας, ή άλλων χώρων, όλα θα ήταν διαφορετικά. Βέβαια, ευτυχώς γι’ αυτούς που δεν διαθέτουν. Αν διέθεταν, ούτε η Αμερική θα ήταν αυτό που είναι, ούτε ο κόσμος θα ήταν ασφαλής. Αν μια τέτοια χώρα είχε «ψηθεί» στις εκτροπές, τα σενάρια όχι απλώς για την ίδια, αλλά για τον πλανήτη, θα ήταν εφιαλτικά. Τώρα όμως, έμαθαν. Μάλιστα είχαν την τύχη να μη μάθουν πολλά για το τι σημαίνει «επιτυχής» εκτροπή. Αλλά, ταυτόχρονα, και αρκετά ώστε να αφυπνιστούν και να θωρακιστούν σε σχέση με το παρελθόν.

Κάτι που φυσικά δεν ξέρουν, είναι η θέση που αποδίδεται στον Κωνσταντίνο Καραμανλή όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη έστειλε τον Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο. Ο Καραμανλής δεν το έβλεπε με καλό μάτι. Η θρυλική φράση «έναν πρωθυπουργό δεν τον στέλνεις φυλακή, τον στέλνεις σπίτι του», δίνει ένα στίγμα. Τελικά, ο Ανδρέας όχι μόνον αθωώθηκε από το Ειδικό Δικαστήριο με μία ψήφο, αλλά και επανήλθε λίγο αργότερα στην εξουσία. Με αυτά τα δεδομένα, μπορεί να αναρωτηθεί κανείς πού θα είχε βρεθεί η Ελλάδα αν εκείνο το Ειδικό Δικαστήριο είχε βγάλει αντίθετο αποτέλεσμα; Αν η μία ψήφος διαφορά υπέρ της αθώωσης ήταν υπέρ της φυλάκισης. Πρόκειται για σενάριο τρόμου που αγγίζει εμφυλιοπολεμικά επίπεδα.

Οι γνωρίζοντες τα γεγονότα ξέρουν ότι ο Μητσοτάκης βρέθηκε αδρανοποιημένος από την ίδια του την κυβέρνηση. Τμήμα των γεγονότων, που γνωρίζει πρωτογενώς, έχει αποκαλύψει και ο, υπουργός τότε, Μίκης Θεοδωράκης. Καταλυτικός στις διεργασίες για τη διασφάλιση της εσωτερικής ειρήνης στην Ελλάδα ήταν ο ρόλος του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Αθανάσιου Κανελλόπουλου. Αυτές περιλαμβάνουν ακόμα και διεξαγωγή ασφαλών τηλεφωνικών επικοινωνιών κατευθείαν από τηλεφωνικό κουτί (ΚΑΦΑΟ) από επαρχιακό λιμένα της νότιας Πελοποννήσου, στη μέση του δρόμου, προς άσχετο αριθμό στην Αθήνα. Ναι: ένα… ΚΑΦΑΟ βοήθησε να επικρατήσει ειρήνη στη χώρα. Η ιστορία θα δείξει αν και ποιοι άλλοι κράτησαν μακριά τον εφιάλτη. Και αν ανάμεσά τους περιλαμβάνεται, και πώς, και ο Καραμανλής.

Η Ελλάδα γλίτωσε τότε από τα δεινά μιας καταδίκης που ουδείς μπορεί να φανταστεί πού θα την οδηγούσαν. Ελπίζει κανείς ότι θα γλιτώσει και η Αμερική. Πάντως ο Μπάιντεν δεν χρειάστηκε ΚΑΦΑΟ: έδωσε ήδη το στίγμα. Προεξόφλησε δημόσια ότι ο Τραμπ δεν πρόκειται να καταδικαστεί. Το μήνυμα εστάλη. Ευτυχώς για την Αμερική.

Headlines