Λύθηκε το μυστήριο με τα τετράγωνα κόπρανα του γούμπατ

Είναι μια από αυτές τις μελέτες που δεν έχουν σαφή πρακτική αξία.

Κι όμως, τα ευρήματα λύνουν ένα σκατολογικό μυστήριο που απασχολεί εδώ και χρόνια τους βιολόγους.

Το γούμπατ του είδους Vombatus ursinus, ένα συμπαθητικό ζωάκι επισήμως γνωστό ως φωσκολόμυς, είναι το μόνο πλάσμα στη Γη που αφοδεύει κυβάκια. Όχι ένα, όχι δύο, αλλά δεκάδες κυβικά κόπρανα την ημέρα.

Πώς πετυχαίνει αυτό το σχήμα;

Κόπρανο σε πέτρα: Κυβιστική δημιουργία ενός μαρσιποφόρου καλλιτέχνη (Patricia J. Yang et al. / Soft Matter)

Η λύση κρύβεται στο έντερο, αναφέρει διεθνής ερευνητική ομάδα στην επιθεώρηση με το ταιριαστό όνομα Soft Matter («Μαλακή Ύλη»).

Ανατομικές εξετάσεις αποκάλυψαν ότι το έντερο του γούμπατ περιέχει ελαστικές αυλακώσεις που εναλλάσσονται με περιοχές αυξημένου πάχους και μειωμένης ελαστικότητας.

Στα περισσότερα άλλα θηλαστικά, μαρσιποφόρα ή όχι, οι περισταλτικές κινήσεις του εντέρου συμπιέζουν ομοιόμορφα τα κόπρανα και τους δίνουν σφαιρικό ή κυλινδρικό σχήμα.

Στην περίπτωση του V.ursinus, οι άκαμπτες περιοχές του εντέρου δημιουργούν επίπεδες επιφάνειες στα κόπρανα, ενώ οι μαλακές αυλακώσεις συσπώνται πιο αργά και δημιουργούν ορθές γωνίες.

Δεδομένου ότι τα ζώα που εξετάστηκαν ήταν νεκρά, το φαινόμενο δεν παρατηρήθηκε στην πράξη. Επιβεβαιώθηκε όμως από το μαθηματικό μοντέλο που ανέπτυξαν οι ερευνητές για να προσομοιώσουν τις συσπάσεις και διαστολές του ασυνήθιστου εντέρου.

Η μελέτη λύνει έτσι το μυστήριο από μηχανική άποψη, αν και δεν εξηγεί γιατί το μαρσιποφόρο ζώο ακολούθησε το ρεύμα του κυβισμού στην πορεία της εξέλιξης.

Η απάντηση ίσως σχετίζεται με τον τρόπο ζωής του. Το συγκεκριμένο είδος φωσκολόμυος ζει στα λιβάδια και τα δάση ευκαλύπτου στην Αυστραλία, περνώντας την ημέρα βόσκωντας και τη νύχτα κρυμμένο σε λαγούμια.

Δεδομένου ότι τα λαγούμια απαιτούν προσπάθεια για να ανοιχτούν και είναι επομένως πολύτιμα, τα γούμπατ φροντίζουν να μαρκάρουν την περιοχή τους αφήνοντας κόπρανα πάνω σε πέτρες και ξύλα.

Τα κυβικά κόπρανα είναι λιγότερο πιθανό να κυλήσουν από τις πέτρες και να πέσουν στο έδαφος, είναι η θεωρία που προτείνουν οι ερευνητές.

Ελπίζουν μάλιστα ότι η μελέτη τους θα βοηθήσει τους κτηνιάτρους που εξετάζουν τα γούμπατ σε πάρκα και ζωολογικούς κήπους: οι τέλειοι κύβοι είναι δείγμα υγείας, ενώ τα ακανόνιστα κόπρανα ίσως υποδηλώνουν ασθένειες, λένε οι ερευνητές.