Αποδέχονται τον εαυτό τους, αλλά η κοινωνία τους καθιστά ανάπηρους – Ο «γολγοθάς» των φοιτητών ΑμεΑ

Τα μάτια του Χρήστου λαμποκοπούσαν από χαρά. Ήταν η πρώτη μέρα του στη Νομική Αθηνών, τα πρώτα του βήματα στο πανεπιστήμιο. Οι γονείς του ήταν υπερήφανοι στο πλευρό του. Ο Χρήστος θυμάται ότι ένιωθε έναν συνδυασμό δέους και τρόμου συνάμα. Τα βλέμματα των συμφοιτητών του αφ’ υψηλού ίσως επέτειναν αυτό το συναίσθημα. Και στην άκρη του μυαλού του ήξερε ήδη ότι δεν θα απολάμβανε πλήρως την πρώτη μέρα. Ένα μάθημα θα χανόταν. Και αυτό γιατί το μάθημα θα γινόταν στη διαβόητη Αίθουσα Σαριπόλων στο παλαιό κτίριο, όπου τα ασανσέρ είναι πολύ μικρά και το αναβατόριο δεν φτάνει μέχρι τον τρίτο όροφο έτσι ώστε να ανέβει ο Χρήστος με το αμαξίδιό του.

Αυτό είναι μόνο ένα από τα λίγα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα άτομο με κινητικά προβλήματα και γενικότερα οι Φοιτητές με Aναπηρία (ΦμεΑ) της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ – και όχι μόνο. Τα κατά κύριο λόγο «γερασμένα» πανεπιστημιακά κτίρια, οι ελλιπείς υποδομές για τα ΑμεΑ, η αδιαφορία ορισμένων καθηγητών αλλά και φοιτητών, η υποστελέχωση σε γραμματείες και η υποχρηματοδότηση γενικώς των πανεπιστημίων είναι μόνο μερικά από τα εμπόδια που οδηγούν αρκετά άτομα με αναπηρία να παρατήσουν το όνειρο του πτυχίου ή ακόμα και να διαγράφονται από τη σχολή λόγω αδυναμίας παρακολούθησης.

«Η απραξία είναι τόσο μεγάλη που καταπίνει αυτούς που θέλουν να πράξουν», λέει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Τσάκαλος, τεταρτοετής φοιτητής της Νομικής Αθηνών, ο οποίος έχει αμφιβληστροειδοπάθεια με μερική αποκόλληση ματιών και στραβισμό. Όπως εξηγεί στο in.gr, έχει 95% αναπηρία: από το αριστερό μάτι δεν βλέπει καθόλου και από το δεξί βλέπει ελάχιστα, μόνο περιφερειακά και όχι μακριά.

Ο Γιώργος έχει και αυτός τη δική του δυσάρεστη εμπειρία να μοιραστεί από τις πρώτες του μέρες στη σχολή. Σε αντίθεση με την πλειονότητα των συμφοιτητών του, πήγε στη σχολή του για πρώτη φορά τον Ιανουάριο. Αρχικά, είχε περάσει στη Θεσσαλονίκη, αλλά πήρε μετεγγραφή στην πρωτεύουσα. Χωρίς να του έρθει καμία ενημέρωση για τη μετεγγραφή του και ότι μπορούσε να παρακολουθεί τα μαθήματα κανονικά στην Αθήνα, συνειδητοποίησε ότι είχε χάσει όλο το α’ εξάμηνο. Μετά από αυτήν την κακή αρχή, όπως ήταν φυσικό, η διάθεση του ήταν αρκετά αρνητική τους πρώτους μήνες στη σχολή και σκέφτηκε και αυτός να τα παρατήσει.

Μετακίνηση μετ’ εμποδίων

Το ζήτημα των κτιριακών εγκαταστάσεων και των υποδομών είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου όσον αφορά στην ένταξη των ΦμΕΑ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η Νομική της Αθήνας αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Ο Χρήστος Ζαφειρόπουλος, τεταρτοετής φοιτητής με εγκεφαλική παράλυση και σπαστική τετραπληγία, αναγκάζεται να στρίβει το αμαξίδιό του για να χωρέσει στο ασανσέρ του καινούργιου κτιρίου. Στο παλιό κτίριο, όπως είπαμε, το ασανσέρ είναι πολύ μικρό και το αναβατόριο πάει μόνο μέχρι τον δεύτερο όροφο – όταν βέβαια λειτουργεί, γιατί μία χαλάει και μία φτιάχνει.

Τον Χρήστο τον πηγαίνει στη σχολή κάθε μέρα η μητέρα του, όπως αρχικά έκανε και η μητέρα του συμφοιτητή του του Βασίλη Κάτση, ο οποίος έχει ολική απώλεια όρασης. Για φοιτητές σαν τον Βασίλη η πρόκληση είναι μεγάλη: πρέπει να μάθουν και τον δρόμο από τη στάση του λεωφορείου ή του μετρό προς τη σχολή και τα κατατόπια εντός της σχολής – η Νομική μάλιστα έχει και δύο κτίρια.

Δεν πρόκειται για απλή υπόθεση: οι άνθρωποι με προβλήματα όρασης πρέπει να εκπαιδευτούν στην κινητικότητα, δηλαδή πώς να κινούνται μέσα σε ένα χώρο και κυρίως να θυμούνται πού βρίσκεται το καθετί. Αυτή η εκπαίδευση, όπως εξηγεί ο Βασίλης, μπορεί να διαρκέσει έως και τέσσερα χρόνια, όσο δηλαδή ολόκληρος ο χρόνος φοίτησης. Προσθέτει μάλιστα ότι σε ολόκληρη την Αθήνα υπάρχουν μόλις δύο εκπαιδεύτριες κινητικότητας!

Η καραντίνα δημιούργησε άλλο ένα πρόβλημα: πάνω που είχε μάθει να μετακινείται από τη στάση στη σχολή και μέσα στα δύο κτίρια, τώρα έχει να πάει σε αυτά σχεδόν ένα χρόνο. Είναι λογικό ότι όταν θα ξαναπάει, θα έχει ξεχάσει αρκετά πράγματα, γιατί μέσω της επανάληψης της πράξης ή της κίνησης επιτυγχάνεται και η μάθηση.

Δεν είναι βέβαια έτσι όλα τα πανεπιστημιακά κτίρια. Η Βιβλιοθήκη της Νομικής, που στεγάζεται στο κτίριο του Τσίλερ φτιαγμένο το 1887-1890, έχει ανακαινιστεί και έχει υπερσύγχρονο και κυρίως ευρύχωρο ασανσέρ με φωνητικές εντολές. Στην πλειοψηφία τους, όμως, τα κτίρια του ΕΚΠΑ τόσο στο κέντρο όσο και αυτά στην Πανεπιστημιούπολη είναι δαιδαλώδη, με πολλές σκάλες, πολλούς ορόφους, τεράστια αμφιθέατρα και με ασανσέρ και αναβατόρια που δεν συντηρούνται συχνά.

Πώς κρατάνε σημειώσεις

«Η ηχογράφηση είναι το μολύβι μας», λέει ο Βασίλης για τον τρόπο που κρατάει σημειώσεις. Παραπονιέται βέβαια ότι δεν επιτρέπουν όλοι οι καθηγητές να ηχογραφούνται οι παραδόσεις, μάλιστα είχε σταματήσει να παρακολουθεί ένα μάθημα επιλογής για αυτόν ακριβώς τον λόγο. Ο Βασίλης έχει και μια γραφομηχανή Braille, ένα παλιάς κοπής μηχάνημα, το οποίο είναι βαρύ στη μετακίνηση και αρκετά θορυβώδες την ώρα του μαθήματος.

Αρκετοί καθηγητές, ακόμα και τώρα με την τηλεκπαίδευση, δεν αναρτούν τις παραδόσεις τους ή σημειώσεις στο eclass, κυρίως λόγω περιορισμένης εξοικείωσης με την τεχνολογία. Άλλοι πάλι – είναι συνήθως αυτοί που απαγορεύουν την ηχογράφηση – δεν το κάνουν από τον φόβο ότι θα κλαπεί το υλικό που συγκέντρωσαν με τον κόπο τους. «Δεν γίνεται όμως αυτό. Πρέπει να δίνουμε τη γνώση, όχι να την παίρνουμε. Διαφορετικά χάνεται και η σχέση και η εμπιστοσύνη με τον καθηγητή», αναφέρει με αγανάκτηση ο Γιώργος.

Στο κομμάτι των σημειώσεων, όπως και σε αυτό της μετακίνησης και γενικά σε πολλούς άλλους τομείς της ζωής τους, ήρωες για άλλη μια φορά αναδεικνύονται οι γονείς των φοιτητών. Τους πηγαινοφέρνουν στη σχολή, τους κρατάνε σημειώσεις και γενικά είναι πάντα δίπλα τους, στυλοβάτες και βοηθοί.

Ευτυχώς, υπάρχουν και οι άλλοι συμφοιτητές τους που τους βοηθάνε με τις σημειώσεις και τις εργασίες ή τους στέλνουν κάθε βράδυ το link για το μάθημα της επόμενης μέρας.

Η αδιαφορία των άλλων

Δεν είναι όμως όλοι οι φοιτητές έτσι. Το πανεπιστήμιο εξάλλου είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας: όπως έγινε η απότομη βουτιά στην πραγματικότητα στα διάφορα πρακτικά θέματα για τους φοιτητές με αναπηρία, το ίδιο ισχύει και στο κομμάτι της κοινωνικοποίησης.

Αρκετοί είναι αυτοί που σκέφτονταν το κοινωνικό τους στάτους, να μην τους δουν δηλαδή να μιλάνε και να βοηθάνε τους φοιτητές με αναπηρία. Όπως λέει ο Κυριαζής Ρουσακάκης, ο οποίος αποφοίτησε πέρσι από τη Νομική και έχει ολική απώλεια όρασης, μπορεί να του δίνανε βοήθεια, αλλά αισθανόταν ότι οι βλέποντες δεν ήταν άνετοι μαζί του. Πολλές φορές κανονίζανε και δεν τον προσκαλούσαν, με αποτέλεσμα να αισθανθεί απομόνωση.

«Καταπίνω συμπεριφορές, νοοτροπίες, αδικίες και συνεχίζω», λέει ο Γιώργος, ο οποίος όμως προτιμά να μένει αισιόδοξος. Το μόνο που ζητάει, όπως και ο Χρήστος, ο Βασίλης και ο Κυριαζής, είναι αλληλεγγύη μεταξύ όλων των φοιτητών. Να μη φοβούνται οι συνομήλικοί τους να τους προσεγγίσουν αυτούς και τα ΑμΕΑ γενικότερα. Να οργανωθούν συλλογικά οι φοιτητές για να διεκδικήσουν κάτι καλύτερο για τις σχολές τους.

«Χαριστικά εξετάζεσαι»

Ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή οποιουδήποτε φοιτητή είναι οι εξετάσεις. Αν και οι καθηγητές θυμίζουν ότι οι βαθμοί στις εξεταστικές δεν είναι το παν, είναι εντούτοις ο μόνος τρόπος για να αξιολογηθεί η πορεία του φοιτητή και για να τελειώσει τη σχολή.

Οι ΦμεΑ εξετάζονται σχεδόν αποκλειστικά με προφορική εξέταση, η οποία έχει φυσικά τις δικές της προκλήσεις. Μια από αυτές είναι και η έλλειψη χρόνου: δεν έχουν χρόνο να σκεφτούν το ερώτημα, αλλά πρέπει να απαντήσουν εκείνη την ώρα και μάλιστα υπό την παρουσία συμφοιτητών τους, οι οποίοι περιμένουν και εκείνοι τη σειρά τους.

Και οι τέσσερις φοιτητές που μίλησαν στο in.gr συμφωνούν ότι το κομμάτι των εξετάσεων χρειάζεται περισσότερη διαφάνεια. Να ηχογραφείται δηλαδή η εξέταση ή να είναι παρόντες δύο καθηγητές έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η αντικειμενικότητα. Οι φοιτητές δεν έχουν δικαίωμα ανατροφοδότησης, να δουν πού έκαναν λάθος, όπως γίνεται με τα γραπτά.

Υπάρχουν όμως και περιστατικά που προκαλούν προβληματισμό – αν μη τι άλλο. Ένας καθηγητής δεν είχε τον κατάλογο με τους φοιτητές με αναπηρία, όπως όφειλε, και άρχισε να ρωτάει έναν έναν τι πρόβλημα έχει. Στη συνέχεια, απλά έκοψε το 90%.

Ένας άλλος καθηγητής δεν απάντησε ποτέ, όταν οι φοιτητές τον ρωτούσαν φέτος πότε θα τους εξετάσει μέσω Skype, με αποτέλεσμα να χάσουν την εξέταση. Τελικά, αφού βρέθηκε λύση, ο καθηγητής είπε σε έναν εκ των φοιτητών ότι εξετάζεται «χαριστικά». Αφού προχώρησε σε 7 ερωτήσεις, κάποια στιγμή «έπεσε» το ίντερνετ και η εξέταση διακόπηκε απότομα. Ο ίδιος απάντησε μετά από δύο ώρες και τελικά «έκοψε» τον εν λόγω φοιτητή με 3…

Πέρα από τις ίδιες τις εξετάσεις, οι ΦμΕΑ δεν ενημερώνονται έγκαιρα και για την ημερομηνία διεξαγωγής τους. Καθώς εξετάζονται σε διαφορετική ημερομηνία από τους υπόλοιπους φοιτητές, μπορεί να μάθουν από τη γραμματεία την ημέρα εξέτασής τους ακόμα και την παραμονή της.

Η Μονάδα Προσβασιμότητας

Λύση σε πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές με αναπηρία της Νομικής και όλων των σχολών του ΕΚΠΑ δίνει η Μονάδα Προσβασιμότητας.

Ιδρύθηκε το 2006 μέσα από την προσπάθεια του κ. Γιώργου Κουρουπέτρογλου, προέδρου του τμήματος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, και μερικών μάχιμων φοιτητών με αναπηρία. Τα ονόματά κάποιων εξ αυτών είναι γνωστά πλέον και με μεγάλη δράση για το αναπηρικό κίνημα: Στέλιος Κυμπουρόπουλος, ψυχίατρος και ευρωβουλευτής, και Βαγγέλης Αυγουλάς, εν ενεργεία δικηγόρος και ιδρυτής της ΑΜΚΕ «Με Άλλα Μάτια».

Το 2018, για πρώτη φορά η Μονάδα Προσβασιμότητας έλαβε χρηματοδότηση από το υπουργείο Παιδείας, μέσω ΕΣΠΑ, καθώς λειτουργούσε με χρήματα από το ΕΚΠΑ μέχρι τότε. Παρόμοια χρηματοδότηση έλαβαν όλα τα πανεπιστήμια για να δημιουργήσουν Μονάδες Προσβασιμότητας και υποστήριξης των φοιτητών με αναπηρία.

Ανάμεσα στις υπηρεσίες που προσφέρει η Μονάδα Προσβασιμότητας είναι:

• Καταγραφή των αναγκών των φοιτητών με ειδικές ανάγκες, με μαθησιακές δυσκολίες, χρόνιες παθήσεις και ψυχικές νόσους και ενημέρωση της εκάστοτε σχολής.

• Παροχή τεχνολογίας, λογισμικών και τεχνογνωσίας ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες.

• Μετατροπή συγγραμμάτων σε προσβάσιμη μορφή, μια διαδικασία που μπορεί να πάρει από δύο εβδομάδες έως έναν με δύο μήνες.

• Κατ’ οίκον διανομή συγγραμμάτων.

• Πρόγραμμα τηλεδιερμηνείας για τους κωφούς φοιτητές.

• Πρόγραμμα μεταφοράς φοιτητών με van, για τα οποία βέβαια υπάρχει όριο βενζίνης με νόμο που ψηφίστηκε επί τρόικας το 2014.

• Πρόγραμμα εθελοντισμού.

Τα προβλήματα και η έλλειψη ενημέρωσης

Βέβαια, η Μονάδα χρειάζεται ακόμα δεκαετίες για να λειτουργήσει άριστα. Παρόλο που προβάλλεται τόσο στην ιστοσελίδα του ΕΚΠΑ όσο και στις ιστοσελίδες των σχολών του, υπάρχουν κάποιοι που δεν γνωρίζουν την ύπαρξή της. Δεν είναι σπάνιο μάλιστα ο ίδιος ο κοσμήτορας της σχολής και οι καθηγητές της να μη γνωρίζουν ότι στην ιστοσελίδα της σχολής υπάρχει σύνδεσμος για τη Μονάδα! Πολλοί καθηγητές, επίσης, δεν ξέρουν ότι υπάρχει ειδικός οδηγός που έχει καταρτίσει η Μονάδα για τον τρόπο διδασκαλίας και εξέτασης των ΦμεΑ.

Η Μονάδα Προσβασιμότητας βέβαια λαμβάνει αυτόματα τα στοιχεία των ΦμεΑ που πέρασαν στις σχολές με τη μέθοδο του 5% και έχει τη δυνατότητα να στέλνει αυτόματα ανακοίνωση στους καθηγητές ειδοποιώντας τους ότι έχουν ΑμΕΑ στο κλιμάκιό τους. Η ειδοποίηση αυτή γίνεται μέσω των πανεπιστημιακών emails (@uoa.gr), που ωστόσο δεν εφαρμόζεται σε όλες τις σχολές, όπως φερ’ ειπείν στη Νομική.

Μπορεί το παραπάνω μέτρο να ακούγεται αρκετό, αλλά και πάλι δεν είναι ασυνήθιστο οι φοιτητές – τόσο αυτοί που την έχουν ανάγκη όσο και αυτοί που ενδιαφέρονται να βοηθήσουν – να μη γνωρίζουν για την ύπαρξή της. Όποιος θέλει ψάχνει, θα μπορούσε να πει κάποιος, αλλά οι ΦμεΑ με τη σειρά τους αντιπροτείνουν περισσότερη ενημέρωση για τη Μονάδα ήδη από το σχολείο και από τη γραμματεία της σχολής ή μέσω ημερίδων.

Κάποιοι δηλαδή έχουν απευθυνθεί σε φορείς έξω από το πανεπιστήμιο για να τους βοηθήσουν, όπως για παράδειγμα στον Φάρο Τυφλών και στο Κέντρο Αποκατάστασης και Εκπαίδευσης Τυφλών (ΚΕΑΤ). Οι οργανώσεις αυτές παρέχουν ικανοποιητική βοήθεια κατά τα σχολικά χρόνια, ενώ μέσω ΕΣΠΑ οι μαθητές δικαιούνται και προσωπικό βοηθό για τα μαθήματά τους.

Είναι φανερό ότι και πάλι η προσγείωση στην πανεπιστημιακή καθημερινότητα είναι πιο δύσκολη. Ο ειδικά εκπαιδευμένος βοηθός του σχολείου έρχεται να αντικατασταθεί από έναν εθελοντή συμφοιτητή.

Ο εθελοντής θα λάβει βέβαια μια κατάρτιση και εκπαίδευση από τη Μονάδα Προσβασιμότητας, αλλά δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει όλες τις καθημερινές ανάγκες του ΦμεΑ. Επίσης, θα κληθεί να βοηθήσει μόνο για συγκεκριμένο μάθημα και για πολύ συγκεκριμένη χρονική διάρκεια.

Ο Βασίλης και ο Χρήστος είχαν την εμπειρία της συνεργασίας με εθελοντή μέσω της Μονάδας Προσβασιμότητας, Αναφέρουν ότι ως φοιτητής ο εθελοντής δεν μπορεί πάντα να βοηθήσει, καθώς μπορεί να μην συμπίπτουν οι ώρες και όπως ήδη αναφέρθηκε το πεδίο δραστηριότητάς του περιορίζεται σε περίπου μια ώρα την εβδομάδα για συγκεκριμένα μαθήματα.

Ο εθελοντής του Βασίλη ήρθε στο τέλος του εαρινού εξαμήνου, ενώ ο ίδιος είχε κάνει αίτηση αρκετά νωρίτερα. Τον Χρήστο, που είναι σε αμαξίδιο, δεν μπορούσε να τον πηγαίνει στην τουαλέτα. Μαζί με τους συμφοιτητές τους, ζητούν να γίνει διορισμός μέσω ΕΣΠΑ ή μόνιμος διορισμός προσωπικού τόσο για τη βοήθεια των ΦμΕΑ στις καθημερινές τους ανάγκες στη σχολή όσο και στις γραμματείες και στις βιβλιοθήκες για να τους βοηθούν με τις βιβλιογραφίες για τις εργασίες τους.

Ο κ. Κουρουπέτρογλου, που είναι και επικεφαλής της Μονάδας Προσβασιμότητας, μάς εξηγεί ότι και στα ξένα πανεπιστήμια είναι οι εθελοντές φοιτητές που αναλαμβάνουν το έργο της βοήθειας των συμφοιτητών τους με ειδικές ανάγκες. «Υπάρχει ένα pool περίπου 500-600 φοιτητών για το ΕΚΠΑ που καταρτίζονται και εκπαιδεύονται ειδικά για τον σκοπό αυτό και φυσικά μετά υπάρχει και follow-up», εξηγεί.

Μιας και είναι από την ίδια σχολή, ο εθελοντής φοιτητής μπορεί να κατανοήσει καλύτερα τα μαθήματα και ως συνομήλικος μπορεί να βοηθήσει και στο κομμάτι της κοινωνικοποίησης. Είναι υπερβολικά δύσκολο και – κατά πάσα πιθανότητα – οικονομικά αδύνατο να προσληφθούν επαγγελματίες για την εξειδικευμένη βοήθεια των ΦμεΑ.

Οργάνωση από πάνω

Η Μονάδα Προσβασιμότητας του ΕΚΠΑ, πάντως, συνεχίζει να προσπαθεί και να εξελίσσεται. Πρόσφατα πήρε δύο ακόμη οχήματα για τη μεταφορά φοιτητών, ενώ άνοιξε παράρτημα και στα Ψαχνά Ευβοίας, στο συγκρότημα Ευρίπου του ΕΚΠΑ.

Επόμενος στόχος είναι η εξυπηρέτηση των φοιτητών που μετακινούνται από τη Χαλκίδα στα Ψαχνά. Παράλληλα, τρέχει διαγωνισμός για τη δημιουργία σταθμών εργασίας για άτομα με αναπηρία σε 4 βιβλιοθήκες του ΕΚΠΑ. Τέλος, μέσω Erasmus 35 πανεπιστήμια εκτός Ευρώπης λαμβάνουν το know-how από τη Μονάδα του ΕΚΠΑ για τις δικές τους υπηρεσίες προσβασιμότητας.

Και μπορεί την τελευταία πενταετία να δόθηκε χρηματοδότηση σε όλα τα πανεπιστήμια για τις Μονάδες Προσβασιμότητας μέσω ΕΣΠΑ, τι θα γίνει όμως όταν αυτό τελειώσει; Ο Βαγγέλης Αυγουλάς διαπιστώνει μια στασιμότητα πάνω σε αυτό το θέμα.

Όπως και σε πολλούς άλλους τομείς, έτσι και στο ζήτημα της ένταξης και της βελτίωσης των συνθηκών των ΦμεΑ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση υπάρχει μια έλλειψη συνεννόησης των κατάλληλων φορέων. «Πρέπει να υπάρξει κάποια οργάνωση και συνεννόηση σε επίπεδο υψηλότερο από αυτών των σχολών, πχ. από τη σύνοδο των πρυτάνεων», σχολιάζει ο κ. Αυγουλάς, ο οποίος θεωρεί ότι τώρα είναι η πιο κατάλληλη στιγμή, με αφορμή και το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία που παρουσίασε η κυβέρνηση τον Δεκέμβριο.

Μια προσπάθεια διασύνδεσης των διαφορετικών φορέων του ΕΚΠΑ, με κοινό στόχο την ένταξη των ΦμεΑ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, έγινε και πρόσφατα από το think tank, We Solve.

Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που ξεκίνησαν φοιτητές της Νομικής με στόχο την ενθάρρυνση του ανοιχτού διαλόγου και της δημόσιας συζήτησης για θέματα έρευνας και εκπαίδευσης, καθώς και την εξεύρεση και υλοποίηση ρεαλιστικών λύσεων στα ζητήματα αυτά. Ανάμεσα στις δράσεις της ομάδας, που δραστηριοποιείται στα τρία τμήματα ΝΟΠΕ (Nομική, Οικονομικό και Πολιτικό) και πρόσφατα έτρεξε καμπάνια και στην Πάντειο, είναι και το ζήτημα της βελτίωσης των συνθηκών για τους φοιτητές ΑΜΕΑ.

Υπό την αιγίδα του We Solve, φοιτητές με αναπηρία και καθηγητές της Νομικής, καθώς και ο κ. Κουρουπέτρογλου από τη Μονάδα Προσβασιμότητας ήρθαν σε επαφή μεταξύ τους έτσι ώστε να παρουσιαστούν τα προβλήματα της εν λόγω σχολής και να προταθούν απλές λύσεις.

Οι φοιτητές, οι οποίοι είναι και ενεργά μέλη του We Solve, είχαν πολλά να προτείνουν τόσο στην ημερίδα όσο και μιλώντας στο in.gr: καλύτερη συντήρηση των ανελκυστήρων και των αναβατορίων, μεγενθυμένα βιβλία, διορισμός εξειδικευμένου προσωπικού, παροχή από το κράτος οθονών Braille, ψηφιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού…

Από τη μεριά του, ο κ. Αυγουλάς προσθέτει και τις δικές του προτάσεις: «Θα μπορούσε σε προπτυχιακό επίπεδο να υπάρχει ενημέρωση για την αναπηρία και με σύνδεση με το αντικείμενο της κάθε σχολής, πχ. στη Νομική να εξεταστεί τι λένε οι νόμοι για την αναπηρία ή στα Παιδαγωγικά που υπάρχει μάθημα για την Ειδική Αγωγή».

Προτείνει επίσης της προβολή θετικών προτύπων απασχόλησης ατόμων με αναπηρία σε σχολεία και πανεπιστήμια υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας, καθώς και τη δημιουργία εντός των ΑΕΙ γραφείων διασύνδεσης ΑΜΕΑ με την εργασία.

Ισότητα στις διεκδικήσεις

Πώς μπορεί να βοηθήσει ο καθένας από εμάς τους φοιτητές αυτούς και γενικότερα τα άτομα με αναπηρία; Με καλή διάθεση και χωρίς φόβο να προσεγγίσει τον συμπολίτη μας που είναι ΑΜΕΑ, απαντά αφοπλιστικά ο Βαγγέλης Αυγουλέας.

Η αναπηρία είναι εξάλλου μέρος της ανθρώπινης ποικιλομορφίας, δεν σημαίνει ότι το άτομο με αναπηρία χρειάζεται και ειδική μεταχείριση. «Μπορώ να κάνω τα πάντα και τίποτα ταυτόχρονα», λέει χαρακτηριστικά ο Γιώργος.

«Γεννηθήκαμε για να παλεύουμε», προσθέτει ο Χρήστος, ο οποίος πέρα από τα προβλήματα στη σχολή, έχει να αντιμετωπίσει και την καθημερινότητα των μικρών πεζοδρομίων και του παρκαρίσματος πάνω στις ράμπες αναπήρων. Δεν πτοείται πάντως και καλεί όλους – με ή χωρίς αναπηρία– να οργανωθούν και να συνεχίσουν τον αγώνα.

Το ζήτημα της μαζικής συνεργασίας και αλληλεγγύης αναδεικνύουν οι φοιτητές με αναπηρία και ειδικότερα για το θέμα της ένταξής τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, «φωνάζοντας» βέβαια ότι δεν πρέπει να είναι οι ίδιοι στην πρώτη γραμμή, αλλά το κράτος. «Θέλουμε ένα κράτος όχι ιδιωτικών σωματείων, όχι εθελοντισμού, όχι φιλανθρωπιών», λέει με πάθος ο Κυριαζής.

Με αφορμή και το νομοσχέδιο για την πανεπιστημιακή αστυνομία, η οποία θα κοστίσει περισσότερο από τη χρηματοδότηση που λαμβάνουν τα ίδια τα πανεπιστήμια, ο Κυριαζής διαπιστώνει υποχρηματοδότηση, υποστελέχωση και «λογική κέρδους – οφέλους – κόστους» στα ελληνικά ΑΕΙ, κάτι που – όπως τονίζει – επηρεάζει όλους τους φοιτητές και όχι απλά αυτούς με αναπηρία.

«Οι καθημερινές ανάγκες των ανθρώπων είναι σημαντικές. Είναι δικαίωμα, όχι φιλανθρωπία. Για αυτές πρέπει να υπάρξει αγώνας και αλληλεγγύη. Τα μη ΑΜΕΑ πρέπει να σταθούν δίπλα στα ΑΜΕΑ και να υπάρξει ισότητα στις διεκδικήσεις», αναφέρει ο απόφοιτος της Νομικής, ο οποίος προσπαθεί να βρει γραφείο για να κάνει την πρακτική του άσκηση.