Ο αμερικανός φίλος

Αυτό συμβαίνει διότι οι Αμερικανοί είναι πρωτίστως Αμερικανοί. Οι άλλες ιδιότητές τους έπονται. Εκατομμυριούχος; Εκατομμυριούχος. Αλλά αμερικανός εκατομμυριούχος. Σοσιαλιστής; Σοσιαλιστής. Αλλά αμερικανός σοσιαλιστής. Οχι με την έννοια του πατριωτισμού αλλά με αυτήν της αφομοίωσης ιδεών και πρακτικών στη δική τους κουλτούρα. Μια κουλτούρα με προτεσταντική ηθική που δεν θεωρεί ότι είναι πιο εύκολο να περάσει μια κάμιλος, ένα καραβόσκοινο δηλαδή, από την τρύπα της βελόνας παρά να κερδίσει ένας πλούσιος τη βασιλεία των ουρανών. Ο πλούτος εκεί δεν είναι αμαρτία. Φτάνει να είναι ανταποδοτικός. Δηλαδή ένα μέρος του να διατίθεται για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Ο Μπιλ Γκέιτς, για παράδειγμα, μπορεί να έχει όσα χρήματα θέλει. Είναι όμως παραπάνω από αυτονόητο ότι θα δίνει μεγάλα ποσά σε δωρεές. Εξ ου και τα 20, περίπου, δισ. δολάρια τα οποία το ίδρυμά του έχει χορηγήσει σε χώρες της Αφρικής. Από την άλλη, θα μπορούσαμε να φανταστούμε έναν Ευρωπαίο που το όνομά του θα ήταν ανάμεσα στους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου να στέκεται στην ουρά για να αγοράσει χάμπουργκερ όπως έκανε ο Γκέιτς; Ακόμη και στημένο να ήταν, ένα τέτοιο «στήσιμο» εκτός αμερικανικής κουλτούρας δεν θα είχε κανένα νόημα.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τον Μπέρνι Σάντερς. Ως αμερικανός σοσιαλιστής (που στις ΗΠΑ μεταφράζεται ως «κομμουνιστής») δεν θεωρεί – για να το πω όσα πιο απλά μπορώ – ότι πρέπει να καταρρεύσει το καπιταλιστικό σύστημα, ως πηγή όλων των δεινών, αλλά να γίνει καλύτερο. Και προσφάτως απέδειξε ότι μπορεί να κάνει τα «σκιάχτρα» να χαμογελούν.

Αναφέρομαι βέβαια στην πώληση, από το δικό του σάιτ, Τ-shirt και φούτερ με την εμβληματική πλέον φιγούρα του στην ορκωμοσία του Μπάιντεν. Που σε χρόνο-ρεκόρ έγινε ένα από τα πιο δυνατά memes στην ιστορία του Διαδικτύου. Και που, επίσης σε χρόνο-ρεκόρ, ο ίδιος ή το επιτελείο του εκμεταλλεύτηκαν επιχειρηματικά. Με τα έσοδα από τις πωλήσεις να διατίθενται σε δράσεις όπως το Meals on Wheels που φροντίζει για τη σίτιση ηλικιωμένων. Απόλυτα σοσιαλιστικό, απόλυτα απενοχοποιημένο και, κυρίως, απόλυτα αμερικανικό. Κρίμα που η σοβαροφάνεια της δικής μας κουλτούρας δεν θα επέτρεπε σε κανέναν αριστερό ηγέτη να κάνει κάτι ανάλογο.

Μεταμοντέρνο χωρίς «μοντέρνο»

Σοβαροφάνεια είπα, Σάντερς είπα και θυμήθηκα. Εκεί στο τμήμα επικοινωνίας του ΚΙΝΑΛ όλα καλά; Ρωτάω με αφορμή την ένθεση του αμερικανού πολιτικού στην ιστορική φωτογραφία της ιδρυτικής διακήρυξης του ΠΑΣΟΚ. Χαριτωμένο, δεν λέω, αλλά μια τέτοια ένθεση θα είχαν δικαίωμα να την κάνουν αυτοί που συμμετείχαν στην ιδρυτική διακήρυξη. Οχι αυτοί που διαχειρίζονται τη μνήμη τους. Και οι οποίοι – όταν δεν τα λανσάρουν οι ίδιοι όπως στην περίπτωση της συγκεκριμένης φωτογραφίας – προωθούν και τα διάφορα «Με ΠΑΣΟΚ…», τύπου «τότε που ‘δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα» ξεφτιλίζοντας ένα κόμμα και μια εποχή. Αυτό στο οποίο προσπαθούν να κάνουν πολιτική καριέρα.

Ναι, ξέρω ή, τέλος πάντων, πιθανολογώ την επιθυμία τους για ένα μεταμοντέρνο ΠΑΣΟΚ ώστε να προσελκύσουν νεότερους ψηφοφόρους. Και ότι για να συμβεί αυτό πρέπει, προηγουμένως, να αποδομήσουν το παλιό ώστε να αναδομήσουν το καινούργιο. Μόνο που, ενώ αποδομούν με σύγχρονα μέσα, αναδομούν με ξύλινη γλώσσα και ακόμη πιο ξύλινη σκέψη. Και κάτι ακόμη. Το αντίθετο της σοβαροφάνειας δεν είναι το χιουμοράκι. Είναι η «απελευθέρωση» της ουσίας. Αυτό δηλαδή που κάνει ο Σάντερς πουλώντας τα Τ-shirt του.