Τη βρωμιά την πολεμάς από τη ρίζα – Την έμφυλη βία από την πηγή

«Το θέατρο είναι ιδρώτας, σπέρμα και σκατά». Αυτό έχει πει ο σπουδαίος σκηνοθέτης Μπέργκμαν και αποτυπώνει όσα τουλάχιστον συνέβαιναν τα προηγούμενα χρόνια.

Δηλαδή, σκληρή δουλειά στα όρια του εργασιακού μεσαίωνα, σεξ, πολλές φορές όχι έρωτας, φλερτ, πάθος, αλλά εκβιασμός, πίεση, κακοποίηση. Και φυσικά τα «σκατά» του Μπέργκμαν αφορούν σε καθεστωτικές νοοτροπίες, άθλιες συμπεριφορές, ίντριγκες, μίση.

Θα πει κανείς: «Σιγά, στο θέατρο γίνονται μόνο αυτά; Παντού υπάρχουν». Και θα έχει δίκιο. Και στον κινηματογράφο, και στο τραγούδι, και στην πολιτική και φυσικά στη δημοσιογραφία ή σε αρκετούς άλλους εργασιακούς χώρους.

Κάποιος έγραψε πολύ ορθά ότι παντού υπάρχουν «Μαρκήσιοι ντε Σαντ σε αγελαδινό οίστρο». Που δεν έχουν κανέναν σεβασμό στον συνάδελφο, που φέρονται με ντροπιαστικό για το ανθρώπινο είδος, τρόπο, που αδιαφορούν για τις αγωνίες, τους φόβους, το δέος νέων συναδέλφων, ανδρών και γυναικών.

Ενδεχομένως πάντα να υπάρχουν κάποιοι που θα εκμεταλλεύονται την εξουσία τους. Που θα κακοποιούν σεξουαλικά ή λεκτικά τους κατωτέρους τους. Και σίγουρα θα υπάρχουν κάποιοι που θα τολμούν να μιλήσουν και να σπάνε την ιδιότυπη ομερτά.

Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι όσα έγιναν και κάποια στιγμή θα βγουν στη φόρα. Το πρόβλημα είναι να μην ξανασυμβούν, να μην δημιουργηθούν κι άλλοι… Μαρκήσιοι ντε Σαντ.

Το πρόβλημα είναι να σπάσει αυτό που τόσο γλαφυρά έγραψε ο Μπέργκμαν.

Οχι, να μην υπάρχει ιδρώτας, που σημαίνει κάτι άλλο κι όχι σκληρή δουλειά με σεβασμό στην προσωπικότητα του καθενός.

Οχι, να μην υπάρχει σπέρμα, αλλά όλα να κινούνται στο πλαίσιο των υγιών ερωτικών σχέσεων κι όχι του βιασμού ή της σεξουαλικής παρενόχλησης.

Οχι, να μην υπάρχουν «σκατά», αλλά να υπάρχει δημιουργική κανονικότητα στις σχέσεις, αξιοπρέπεια, περηφάνεια, ευγενική άμιλλα.

Αφού ζητήσουν, όπως είπε ο μεγάλος ηθοποιός Δ. Καταλειφός, συγγνώμη από τις νέες γενιές για όσα κακά κληροδότησαν οι προηγούμενοι και δεν έκαναν τίποτε να αλλάξουν οι επόμενοι, ας δούμε το πρόβλημα στη ρίζα του. Και μόνον έτσι θα λυθεί.

Ένα σύνθημα λέει: «Προστατέψτε την κόρη σας, εκπαιδεύστε τον γιο σας». Μόνο που το πρώτο μέρος της φράσης είναι σβησμένο.

Ακριβώς αυτό. Δεν χρειάζεται να προστατέψει κανείς την κόρη του, αν έχει εκπαιδεύσει τον γιο του. Και γενικά, δεν χρειάζονται νόμοι αν προηγουμένως έχουμε μάθει στα παιδιά μας βασικούς αξιακούς κανόνες.

Στην περίπτωση π.χ. της σεξουαλικής βίας, του ξυλοδαρμού γυναικών ή απλά της λεκτικής βίας, όλα αυτά θα είχαν εξαλειφθεί με κατάλληλη εκπαίδευση μέσα στην οικογένεια.

Όταν μάθουμε στα αγόρια που θα γίνουν άνδρες, ότι πρέπει να σέβονται τη γυναίκα, τότε δεν πρέπει να φοβόμαστε για το μέλλον.

Όταν θα μάθουμε στα αγόρια ότι όλες αυτές οι ηλίθιες και αναχρονιστικές αντιλήψεις περί ανωτερότητας του αρσενικού ή δικαιώματος να… ρίχνει και κανένα χαστούκι, δεν μπορούν να υπάρχουν στον σύγχρονο κόσμο, τότε δεν έχουμε να φοβόμαστε κάτι.

Όταν μάθουμε γενικά στα παιδιά ότι ο κόσμος έξω είναι σκληρός, ότι ο εργασιακός χώρος είναι άγριος, αλλά αντιμετωπίζεται με σεβασμό και αξιοπρέπεια, με αλήθεια και όχι με σχέσεις συναλλαγής, τότε δεν έχουμε να φοβόμαστε κάτι.

Γενικά, όταν μάθουμε στα μικρά παιδιά πως όταν μεγαλώσουν δεν πρέπει να γίνουν βίαιοι, αυταρχικοί, Μαρκήσιοι ντε Σαντ ή απλά «κυριαρχικοί», τότε σίγουρα κάτι θα αλλάξει.

Ειδικά στο θέμα της έμφυλης βίας ο ρόλος της μητέρας είναι βασικός. Ως γυναίκα οφείλει να εκπαιδεύσει τα παιδιά για τον ιδιαίτερο τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζονται οι γυναίκες.

Αν συμβούν όλα αυτά, αν η οικογένεια, το σχολείο, ο κοινωνικός περίγυρος καταργήσουν τα στερεότυπα περασμένων δεκαετιών, τότε θα σταματήσουν και τα εκφυλιστικά φαινόμενα που βιώνουμε σήμερα.

Είναι απλά τα πράγματα. Την βρωμιά την πολεμάς από τη ρίζα, όχι κατόπιν εορτής.